ที่มา: ยาวิพากษ์ ปีที่8 ฉบับที่ 30 มีนาคม-พฤษภาคม 2560

โดย : (สสส.) ,กลุ่มศึกษาปัญหายา , กพย.

แฟ้มภาพ

ตับเป็นอวัยวะสีน้ำตาลแดงเหมือนคอนโดมิเนียมแปดหลังเรียงตัวกันเป็นรูปสามเหลี่ยมมีน้ำหนักประมาณ 1.5 กิโลกรัม หรือประมาณ 10 % ของน้ำหนักตัว แบ่งง่ายๆคือตับซีกซ้าย ตับซีกขวา โดยตับซีกขวาครอบคลุมพื้นที่แระมาณ 80% ของตับทั้งหมด ตับวางตัวอยู่ในช่องอกด้านขวาโดยมีกระดูกซี่โครงเป็นกำแพงปกป้องตับ  ซึ่งตับเป็นอวัยวะที่มีค่าไม่น้อยกว่าหัวใจหรือสมอง ตับทำหน้าที่สร้างสารอาหาร (โปรตีน ไขมัน และคาร์โบไฮเดรต) สร้างน้ำดี สร้างภูมิต้านทาน นอกเหนือจากนั้นตับยังมีหน้าที่ทำลายพิษทั้งหลายที่เข้าสู่ร่างกาย เช่น ยา สารเคมี แอลกอฮอล์ ดังนั้นภาวะใดๆ ก็ตามที่ทำให้ตับอักเสบก็ย่อมทำให้หน้าที่ดังกล่าวเบื้องต้นบกพร่องหรือทำไม่ได้

                ตับอักเสบ หมายถึง โรคที่เกิดจากเซลล์ของตับมีอาการอักเสบหรือบาดเจ็บ หรือถูกทำลายจนส่งผลให้การทำงานของตับผิดปกติ ซึ่งเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ สำหรับในประเทศไทยที่พบบ่อย คือ การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบการดื่มแอลกอฮอล์ ยาและสารพิษ อาหารเสริม สมุนไพร

ยาในท้องตลาดไม่ต่ำกว่า 1,000 ชนิด สามารถทำให้ตับอักเสบได้ ในต่างประเทศนั้น มากกว่าครึ่งตับวายเฉียบพลันเกิดจากยา และสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากพาราเซตามอล

สาเหตุของตับอักเสบจากยาที่พบบ่อย

-ยาปฏิชีวนะ ยารักษาวัณโรค ยาต้านเชื้อรา

-ยาบรรเทาอาการ เช่น พาราเซตามอล

-สมุนไพร

-อาหารเสริม และไวตามิน

ผลเสียที่เกิดจากตับอักเสบ

-ตับอักเสบเฉียบพลัน

-ตับวาย

-ตับอักเสบเรื้อรัง

-ตับแข็ง

                จากรายงานในต่างประเทศพบว่าผู้ป่วยที่ป่วยด้วยโรคตับอักเสบจากยาจนต้องนอนโรงพยาบาลมีประมาณ 0.1-3% และมีคนตายจากยาเนื่องจากตับวายเฉียบพลันประมาณ 10%2