สร้างพื้นฐานใจที่เข้มแข็งนำไปสู่ชีวิตที่ดีทุกด้าน
สุขภาพจิตที่ดี คือ การที่เรารู้สึกดี และภูมิใจในตัวเอง (Self Esteem) เพราะเมื่อมีสิ่งเหล่านี้ เราจะมีพลังในการทำสิ่งอื่น ๆ
จะรู้ได้อย่างไรว่า เรากำลังรู้สึกดีกับตัวเองอยู่หรือเปล่า ต่อไปนี้คือ คำถามง่ายๆ ที่เป็นวิธีหาคำตอบด้วยความรู้สึกเราเอง
1. หากรู้สึกสบาย ๆ เมื่ออยู่กับตัวเอง ไม่ต้องพึ่งพาความรู้สึกจากคนอื่นมากเกินไป
2. หากยอมรับตัวเองได้เมื่อทำสิ่งผิดพลาด นำมาเป็นบทเรียน
3. หากเราสามารถเป็นเพื่อนที่ดีกับตัวเอง
ถ้ายังตอบได้ไม่ชัดว่า เรารู้สึกดีกับตัวเองหรือไม่ และต้องการเพิ่มความรู้สึกดีให้ตัวเองมากขึ้น มีองค์ประกอบสำคัญง่ายๆ ที่เราทำได้เลย
4 องค์ประกอบสำคัญที่ช่วยเพิ่มความรู้สึกดีให้กับตัวเอง
1. ความสำเร็จ ถ้าคนเรารู้สึกดีกับตนเองจะรู้สึกชื่นชมกับความความสำเร็จของตนเองได้
2. ความสัมพันธ์ คนที่รู้สึกดีกับตัวเองจะมีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนที่เค้าห่วงใย
3. ความดี คนที่รู้สึกดีกับตัวเองจะรู้สึกว่าตัวเองได้ทำสิ่งที่ดี
4. ความหมาย คนที่รู้สึกดีกับตัวเองจะรู้สึกว่าตัวเองได้ทำสิ่งที่มีความหมาย
แน่ใจแค่ไหนว่า ตัวเองมีความสุข
แบบประเมินความสุขคนไทย
คำถามต่อไปนี้ จะเป็นคำถามถึงประสบการณ์ของท่านในช่วง 1 เดือนที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน
| ด้าน | คำถาม | ไม่ เลย |
เล็ก น้อย |
มาก | มาก ที่สุด |
| ความรู้สึกที่ดี | 1 ท่านรู้สึกพึงพอใจในชีวิต | ||||
| 2 ท่านรู้สึกสบายใจ | |||||
| 3 ท่านรู้สึกภูมิใจในตนเอง | |||||
| ความรู้สึกไม่ดี | 4 ท่านรู้สึกเบื่อหน่ายท้อแท้กับการดำเนินชีวิตประจำวัน | ||||
| 5 ท่านรู้สึกผิดหวังในตนเอง | |||||
| 6 ถ้ารู้สึกชีวิตมีแต่ความทุกข์ | |||||
| สมรรถภาพของจิตใจ | 7 ท่านสามารถทำใจยอมรับได้สำหรับปัญหาที่ยากจะแก้ไขเมื่อมีปัญหา | ||||
| 8 ท่านมั่นใจว่าจะสามารถควบคุมอารมณ์ได้เมื่อมีเหตุการณ์คับขันหรือร้ายแรงเกิดขึ้น | |||||
| 9 ท่านมั่นใจที่จะเผชิญเหตุการณ์อะไรแรงที่เกิดขึ้นในชีวิต | |||||
| คุณภาพของจิตใจ | 10 ท่านรู้สึกเห็นอกเห็นใจเมื่อผู้อื่นมีทุกข์ | ||||
| 11 ท่านรู้สึกเป็นสุขในการช่วยเหลือผู้อื่นที่มีปัญหา | |||||
| 12 ท่านให้ความช่วยเหลือแก่ผู้อื่นเมื่อมีโอกาส | |||||
| ปัจจัยสนับสนุน | 13 ท่านรู้สึกมั่นคงปลอดภัยเมื่ออยู่ในครอบครัว | ||||
| 14 เมื่อท่านป่วยหนักเชื่อว่าครอบครัวจะดูแลเป็นอย่างดี | |||||
| 15 ท่านและสมาชิกในครอบครัวมีความรักและผูกพันต่อกัน |
แหล่งที่มา :
• อภิชัย มงคล และคณะ 2547. การพัฒนาและทดสอบดัชนีชี้วัดสุขภาพจิตคนไทยฉบับใหม่ โรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่นราชนครินทร์ กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.
• หนังสือ บัญญัติสุข 10 ประการ เขียนโดย นพ.ประเวช ตันติพิวัฒนสกุล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
การคำนวณคะแนนวิธีแรก
กลุ่มที่ 1 ได้แก่ข้อ
| 1 | 2 | 3 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
กลุ่มที่ 2 ได้แก่ข้อ
| 4 | 5 | 6 |
เกณฑ์การให้คะแนน
| คำตอบ | คะแนน | |
| กลุ่มที่ 1 | กลุ่มที่ 2 | |
| ไม่เลย | 0 | 3 |
| เล็กน้อย | 1 | 2 |
| มาก | 2 | 1 |
| มากที่สุด | 3 | 0 |
การแปลผล เมื่อรวมคะแนนทุกข้อ แล้วนำมาเปรียบเทียบกับเกณฑ์ที่กำหนดดังนี้
35-45 คะแนน หมายถึงมีความสุขมาก
28-34 คะแนน หมายถึงมีความสุขปานกลาง
27 คะแนนหรือน้อยกว่า หมายถึงมีความสุขน้อย
พื้นฐานสำคัญของจิตใจที่เป็นสุขคือการมองโลกในแง่ดี
เรามักมองเห็นปัญหาที่ทำให้ทุกข์ใจ แต่มองข้ามสิ่งดี ๆ ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของตัวเองไป การฝึกมองโลกแง่ดี ช่วยให้เรามองปัญหาในอีกมุม มองเห็นโอกาสที่แฝงมากับปัญหา ค้นพบบทเรียนชีวิตที่จะช่วยให้เราเติบโตและเข้าใจชีวิตมากยิ่งขึ้น เราฝึกฝนได้ด้วยการตั้งคำถามกับตัวเองในเวลาที่พบกับปัญหาต่าง ๆ ว่า “ปัญหานี้มีแง่ดีอะไรบ้าง
การคิดทบทวนถึงเรื่องดี ๆ ในแต่ละวัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็ก ๆ แต่ก็มีความหมายได้ เพียงรู้จักมองหา เราจะพบว่า มีสิ่งดี ๆ ที่เกิดขึ้นมากมาย ช่วยให้มีกำลังใจและมีความสุขไในชีวิตได้มากขึ้น ซึ่งเราสามารถฝึกฝนได้ด้วยการจัดเวลาคิดทบทวนเป็นประจำ โดยการตั้งคำถามกับตัวเองว่า “วันนี้หรือสัปดาห์นี้มีสิ่งดีๆ อะไรเกิดขึ้นบ้าง”
ทุกคนสามารถสัมผัสความสุขทางใจตามแต่เส้นทางที่ตนเองสนใจได้ที่
ความสุขประเทศไทย http://www.happinessisthailand.com
สายด่วนสุขภาพจิต 1323
