ที่มา : ไทยโพสต์

องค์การอนามัยโลกยกไทยจัดการยาได้ดี ผู้ป่วยเข้าถึงยาจำเป็นในระบบบัตรทอง ระบุการมีเภสัชกรประจำใน รพ.ทุกระดับ ยกเว้น รพ.สต.ช่วยในการกำกับติดตาม แนะทำเป็นสรุปบทเรียนตัวอย่างให้ประเทศอื่นๆ

นางสาวกรรณิการ์ กิจติเวชกุล กรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กล่าวว่า องค์การอนามัยโลกสำนักงานเอเชียใต้-ตะวันออก หรือ WHO/SEARO ได้รายงานผลการวิเคราะห์การบริหารจัดการยาในระบบบริการสุขภาพของประเทศไทยว่า ประเทศไทยมีระบบบริการสุขภาพที่ยอดเยี่ยมมาก ภายใต้นโยบายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าที่ทำให้ผู้ป่วยทุกคนสามารถเข้าถึงบริการและยาที่จำเป็นผ่านระบบประกันสุขภาพภาครัฐ นอกจากนี้ยังมีระบบบริหารจัดการยาที่ดีมากด้วย โดยที่ยาจำเป็นส่วนใหญ่กว่าร้อยละ 90 นั้นสามารถเข้าถึงได้ในสถานพยาบาลของรัฐ และพบการไม่มียาคงคลังจำนวนน้อยมาก ขณะที่การกระจายก็มีประสิทธิภาพ โดยมีระบบการกระจายยาให้กับโรงพยาบาลโดยตรง สำหรับยาที่ใช้ในสถานีอนามัยนั้นบริหารจัดการโดยโรงพยาบาลชุมชน

ในรายงานดังกล่าวยังระบุว่า สัดส่วนค่าใช้จ่ายส่วนใหญ่ในโรงพยาบาลเกิดจากการใช้ยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติ และโรงพยาบาลส่วนใหญ่ก็มียาชื่อสามัญใช้เองในโรงพยาบาล จึงมีความจำเป็นต้องส่งเสริมการใช้ยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ ขณะเดียวกันการมีระบบบริหารจัดการที่ชัดเจน และการมีเภสัชกรประจำอยู่ในโรงพยาบาล ก็เป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้มีการติดตามด้านคุณภาพ โดยระบบบริหารจัดการยาในโรงพยาบาลส่วนใหญ่ก็เป็นระบบอิเล็กทรอนิกส์โดยสมบูรณ์แล้ว

ทั้งนี้ WHO/SEARO ระบุว่า เหตุผลสำคัญของความสำเร็จที่น่าประทับใจมากดังกล่าว ส่วนหนึ่งอาจจะเกิดจากการมีเภสัชกรในทุกระดับของระบบบริการสาธารณสุข (ยกเว้นสถานีอนามัย) หากประเทศไทยสามารถสรุปบทเรียนในการบริหารจัดการและการให้บริการด้านยา เพื่อให้ประเทศต่างๆ ได้ศึกษาและเรียนรู้จากประสบการณ์ของประเทศไทยได้ ก็จะยิ่งมีประโยชน์มาก และมีข้อเสนอแนะว่าควรมีการบูรณาการระบบบริหารจัดการยาของทุกกองทุนประกันสุขภาพภาครัฐ เพื่อให้การดำเนินงานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

"อย่างไรก็ตาม WHO/SEARO ได้ชี้ว่ายังคงมีความจำเป็นต้องมีมาตรฐานสำหรับการกำกับติดตามในระดับชาติ เช่น การบูรณาการระบบบริหารจัดการยา ไม่ว่าจะเป็นระบบการกำกับติดตามของกระทรวงสาธารณสุข ระบบการกำกับติดตามการใช้ยาของกระทรวงการคลัง และระบบของ สปสช. ลดการใช้ยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้มีสิทธิสวัสดิการข้าราชการ และวิเคราะห์การจัดสรรยาจากโรงพยาบาลชุมชนให้กับสถานีอนามัย เพื่อเพิ่มการเข้าถึงยาที่จำเป็นในสถานีอนามัยด้วย" นางสาวกรรณิการ์กล่าว และว่า เมื่อเร็วๆ นี้ โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (United Nations Development Programme – UNDP) ก็ได้นำบุคลากรสาธารณสุขจาก 46 ประเทศทั่วโลกมาศึกษาดูงาน เพื่อเรียนรู้การจัดระบบบริหารจัดการยาของไทยที่ สปสช.และองค์การเภสัชกรรม (อภ.).