ตลาดเขียว แหล่งอาหารปลอดภัย ที่ใคร ๆ ก็เข้าถึงได้
เรื่องโดย : พงศ์ศุลี จีระวัฒนรักษ์ Team Content www.thaihealth.or.th
ข้อมูลจาก : งาน ศุกร์สุขภาพ ตลาดเขียว จตุจักร ณ ตลาดนัดจตุจักร วันที่ 15 ก.ย. 66
ภาพโดย ฐิติชญา สัมปุรณะพันธุ์ Team Content www.thaihealth.or.th และแฟ้มภาพ
การเข้าถึงแหล่งบริโภคอาหารปลอดภัย ราคาสมเหตุสมผล เข้าถึงคนทุกวัย ย่อมดีต่อสุขภาพ สร้างสุขต่อชีวิตยิ่งขึ้น ทั้งทุกสรรพสิ่งที่มีชีวิตของธรรมชาติยังอยู่ร่วมกันได้ตามวงจร ถือเป็นปัจจัยที่นำมาสู่ความยั่งยืนที่สุด สสส.อยากเปลี่ยนมุมมองให้สังคมเข้าใจว่า แหล่งอาหารปลอดภัยไม่ได้แพงเสมอไป รวมถึงทัศนะที่ว่า “อาหารดี อาหารปลอดภัย สามารถเข้าถึงได้ทุกคน ”
เพื่อให้กรอบความคิดแห่งความคิดสู่ความยั่งยืนในการบริโภคอาหารปลอดภัย คนไทยทุกคนเข้าถึงได้อย่างเสมอหน้า สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) , มูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืน (ประเทศไทย) และ สำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร จึงร่วมสานพลังภาคีเครือข่าย จัดงาน ศุกร์สุขภาพ ตลาดเขียว จตุจักร ด้วยเป้าประสงค์อยากให้คนไทยทุกคนได้เข้าถึงอาหารปลอดภัย เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2566 ที่ผ่านมา ณ ตลาดนัดจตุจักร
“…ตลาดเขียวให้ความสำคัญกับการสร้างระบบนิเวศอาหารปลอดภัย เน้นลดความเหลื่อมล้ำ เพื่อให้ทุกคนเข้าถึงการบริโภคอาหารที่มีคุณภาพและโภชนาการ…”
เป็นคำกล่าวของ ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม ผู้ช่วยผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ที่กล่าวถึงความสำคัญของตลาดเขียว ภายในงานดังกล่าว
“สสส. สานพลังภาคีเครือข่ายฯ ดำเนินโครงการตลาดเขียว ที่ครอบคลุมทั้งกระบวนการ ตั้งแต่การผลิตอาหาร ไปสู่การกระจาย การแปรรูป การตลาด และผู้บริโภค โดยมีต้นแบบตลาดเขียวมาแล้ว 88 แห่ง ใน 19 จังหวัด โดยขยายผลผ่านการขับเคลื่อนนโยบายโรงพยาบาลอาหารปลอดภัย ทำให้เกิดตลาดเขียวในโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุขกว่า 338 แห่ง มีผู้ประกอบการเข้าร่วมถึง 96,000 ราย ช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจกว่า 114 ล้านบาท” ดร.นพ.ไพโรจน์ กล่าว
“อาหารปลอดภัย เป็นหนึ่งในภารกิจที่ สสส. ทำงานอย่างจริงจังตั้งแต่ต้นทาง เกษตรกรต้องสร้างผลิตผลอย่างถูกต้อง ปลอดภัย ให้ความรู้แก่ผู้บริโภคได้ และการกระจายผลผลิตต้องถึงมือผู้บริโภคโดยตรงด้วย ซึ่งจะเป็นโมเดลที่ช่วยให้ห่วงโซ่อาหารสมบูรณ์ และผู้บริโภคได้ของดี มีสุขภาพดีด้วย” ดร.นพ.ไพโรจน์ กล่าวย้ำ
ด้านวัตถุประสงค์ของการจัดตั้งตลาดเขียว จตุจักร นางสาว วรางคนางค์ นิ้มหัตถา หัวหน้าโครงการสวนผักคนเมือง มูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืน (ประเทศไทย) กล่าวว่า “ตลาดเขียว มีความมุ่งเน้นในการเป็นพื้นที่แห่งการกระจายผลผลิตอาหารปลอดภัยที่มีมาตรฐาน ใส่ใจสิ่งแวดล้อม จากเกษตรกรตัวจริงสู่คนเมือง ภายใต้ราคาที่เป็นธรรมโดยที่ไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง ซึ่งช่วยกระตุ้นระบบเศรษฐกิจชุมชน และยังเป็นพื้นที่แห่งการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ทั้งวัฒนธรรมการกินของผู้บริโภค และเรื่องราวของผลิตผล ความรู้ทางโภชนาการจากตัวเกษตรกรผู้ผลิตอีกด้วย”
“โดยเลือกพื้นที่ตลาดนัดจตุจักร ที่เป็นตลาดใหญ่ ใจกลางเมือง และมีคนเยอะ เป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญในการนำร่องตลาดเขียวในการกระจายอาหารปลอดภัย และในอนาคต ตลาดเขียวต้องมีอยู่ในทุกพื้นที่ ทุกเขตภายในเมือง เพื่อให้สามารถเข้าถึงผู้บริโภคให้ได้มากที่สุดอีกด้วย” นางสาว วรางคนางค์ กล่าว
สอดรับกับ นายศุภพิพัฒน์ บัลนาลังก์ ผู้อำนวยการสำนักงานตลาดกรุงเทพมหานคร กทม. กล่าวว่า “ตลาดนัดจตุจักร ต้องเป็นต้นแบบให้กับตลาดอื่น ภายใต้วิสัยทัศน์ “ตลาดที่มีคุณภาพระดับสากล และสำหรับทุกคน โดยเฉพาะผู้คนพิการ กลุ่มเปราะบาง” สอดคล้องกับแนวทางดำเนินงานลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมของ สสส. จึงสนับสนุนพื้นที่ “ตลาดเขียว จตุจักร” เป็นทางเลือกของผู้บริโภคคนเมืองเข้าถึงและช่วยสร้างเศรษฐกิจในระดับชุมชนซึ่งเป็นผู้ผลิต ส่งต่ออาหารปลอดภัยในราคาเป็นธรรม ซึ่งจัดขึ้นทุกวันศุกร์ ตั้งแต่ 15 ก.ย. – 15 ธ.ค. นี้ คาดว่าจะมีคนเข้าร่วม 30,000-40,000 คน”
จากการสำรวจตลาดเขียว เราพบว่ามีร้านค้าต่าง ๆ ที่น่าสนใจมากมาย ซึ่งแต่ละร้านค้า เป็นตัวเกษตรกรผู้สร้างผลิตผลตัวจริง ที่มีความรู้จริง ๆ
สวนมะพร้าวลุงวิท หรือ คุณวิทยา เลี้ยงรักษา เจ้าของสวนมะพร้าว อ.สามพราน จ.นครปฐม สายธรรมชาติตัวจริง ตั้งแต่กระบวนการหมักปุ๋ยอินทรีย์จากผักตบชวา จนมาเป็นน้ำมะพร้าวที่อร่อยและชื่นใจ คลายร้อนได้ดี และคงแนวคิดของการรักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยการเลือกใช้หลอดดูดน้ำที่ทำจากต้นอ้อ แทนที่จะเลือกใช้หลอดพลาสติก หรือหลอดกระดาษทั่วไป
หากพูดถึงอาหารแปรรูป หลายคนมักจะนึกถึงการผสมสารต่าง ๆ ทั้งสารกันบูด ผงชูรส และเติมสารกลิ่น-สี อื่น ๆ อีกมากมาย แต่ไม่ใช่กับไส้กรอก N&N Homemade Sausage ของคุณหน่อย นุชนารถ ภู่นภานนท์ ที่เลือกใช้วัตถุดิบเนื้อหมูปลอดภัย ไร้การใช้ยาปฏิชีวนะใด ๆ ไร้สารไนเตรท ไนไตรท์ ในเนื้อหมู ที่การันตีด้วยคนมากมายที่สนใจ และติดต่อซื้อไส้กรอกจากคุณหน่อย เพื่อนำไปขายต่ออีกด้วย
มาตลาดเขียวทั้งทีไม่มีผักสดติดมือกลับก็จะไม่ได้ MOA Green Market ผักผลไม้สด ๆ ปลอดสารพิษ ของคุณศิริพร อ่อนแจ้ง ลูกสาวชาวสวน จ.ลพบุรี ที่ได้ทำงานด้านอาหารปลอดภัยร่วมกับ สสส. มาก่อนแล้ว ล้วนเป็นผลิตผลเกษตรธรรมชาติจากสวน ทำให้มีส่วนช่วยให้มีพื้นที่ในการขายสินค้าชัดเจนยิ่งขึ้น
เดินมาเยอะแล้ว หิวน้ำ เราแวะไปที่ร้านขายเครื่องดื่ม Shortcut Organic ของคุณกรรณิกา เจริญชัย จาก จ.เพชรบูรณ์ ซึ่งรู้จักตลาดเขียวจากการทำงานร่วมกับมูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืนมาก่อนแล้ว โดยคุณกรรณิกาได้แบ่งปันความคิดว่า ตลาดเขียวมีส่วนช่วยในการส่งเสริมเรื่องแนวคิดอาหารปลอดภัย ให้มีความชัดเจน เข้าถึงผู้บริโภคได้เป็นอย่างมาก และกล่าวทิ้งท้ายว่า อาหารปลอดภัยไม่ใช่สิ่งไกลตัว การกินดี สุขภาพดี เริ่มต้นได้ที่ตัวเรา
สสส. มุ่งเน้นสร้างระบบอาหารปลอดภัยที่เข้าถึงคนเมือง รวมถึงคนไทยทุกคน ให้ได้กินอาหารที่ดี ๆ เพื่อสร้างเสริมการมีสุขภาวะที่ดี มีความรู้ความเข้าใจในเรื่องอาหารและการเลือกกินต่อไป
