5หลักการ เที่ยวให้สนุกสุขใจและยั่งยืน
ปัจจุบันการท่องเที่ยวมักประสบปัญหาที่สวนทางกันระหว่างการอนุรักษ์สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติและสังคมกับการพัฒนา เพื่อรองรับจำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้น จนลืมนึกถึงผลกระทบที่มีต่อธรรมชาติไป “การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์” จึงเป็นรูปแบบการท่องเที่ยวที่ผู้คนเริ่มหันมาให้ความสนใจกันมากขึ้น
จังหวัดสมุทรสาครเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีสถานที่ท่องเที่ยวสวยงามมากมาย อาทิ ศาลพันท้ายนรสิงห์ วัดโกรกกราก ซึ่งมี “หลวงพ่อแว่นดำ” ที่ทั้งดูแปลกและน่าศรัทธา ศาลเจ้าพ่อกวนอูที่ศักดิ์สิทธิ์ และศูนย์ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนอ่าวมหาชัย ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยธาตุอาหาร และสัตว์น้ำขนาดเล็กอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เป็นต้น ซึ่งสถานที่สวยงามเหล่านี้ก็สุ่มเสี่ยงที่จะสูญเสียความเป็นธรรมชาติไปได้ หากไม่ได้รับการดูแลรักษาจากแขกผู้มาเยือนทั่วสารทิศ
นายสวัสดิ์ ทองสมุทร ที่ปรึกษาสมาคมส่งเสริมการท่องเที่ยว จังหวัดสมุทรสาคร บอกว่า เราเป็นจังหวัดเล็กๆ แต่ก็มีสถานที่ท่องเที่ยวมากมาย ทั้งวัดวาอาราม หรือจะท่องเที่ยวในรูปแบบธรรมชาติ ก็ได้เพราะมีแม่น้ำท่าจีนและป่าชายเลนที่มีความอุดมสมบูรณ์ นายสวัสดิ์ เล่าต่อว่า ช่วงวันหยุดเสาร์อาทิตย์คนจะเยอะ เพราะเดี๋ยวนี้การเดินทางสะดวก นอกจากนี้อาหารทะเลก็เป็นอีกสิ่งที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาเที่ยวกันมากขึ้น เพราะจังหวัดเราทำอาชีพประมงเป็นส่วนมาก จึงมีอาหารทะเลสดๆ มาให้รับประทานกันอยู่เสมอ
ส่วนผลกระทบที่เกิดขึ้นจากนักท่องเที่ยวนั้น ที่ปรึกษาสมาคมส่งเสริมการท่องเที่ยว จังหวัดสมุทรสาคร บอกว่า ที่ผ่านมาไม่ค่อยมีปัญหาเท่าไหร่นัก โดยเฉพาะปัญหาเรื่องขยะมูลฝอย เพราะส่วนใหญ่ผู้ที่มาเที่ยวจะเคารพกติกา อย่างไรก็ตามเราก็จัดให้มีจิตอาสาคอยดูแลและให้คำแนะนำ พร้อมสอดแทรกความรู้ในการอนุรักษ์ธรรมชาติให้แก่นักท่องเที่ยวด้วย
นายสวัสดิ์ เผยถึงเคล็ดลับในการร่วมกันสร้างสรรค์ การท่องเที่ยวของจังหวัดสมุทรสาครให้ยั่งยืน 5 ประการว่า
1. ชุมชนต้องมีส่วนร่วม
เราต้องพยายามดึงชุมชนมาช่วยกันทำในลักษณะคิดเอง เรียกว่าร่วมด้วยช่วยกัน ไม่ต้องรองบประมาณจากส่วนกลางเพียงอย่างเดียว โดยต้องมีความรู้ที่จะบริหารจัดการการท่องเที่ยวในทิศทางที่ยั่งยืน พร้อมที่จะดำเนินงานที่เน้นการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ที่สำคัญต้องคงไว้ซึ่งวัฒนธรรม และวิถีชีวิตของชุมชน
2. การเดินทางต้องหลากหลาย
วิธีการเดินทางไปสู่จุดหมายปลายทางที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม หมายความว่า วิธีการเดินทาง และรูปแบบการให้บริการในระบบการคมนาคม หรือการขนส่งทางการท่องเที่ยวจากแหล่งพำนักอาศัยไปยังแหล่งท่องเที่ยว ต้องเน้นการประหยัดพลังงาน การใช้พลังงานทดแทน และช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม เช่น ขี่จักรยานเพื่อชมทิวทัศน์รอบเมืองแทนการขับรถ ฯลฯ
3. กิจกรรมเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
กิจกรรมต่างๆ ที่นักท่องเที่ยวสามารถทำได้ เพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน ตราบเท่าที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็นการขี่จักรยาน ปีนเขา เดินป่า ดำน้ำ เป็นต้น
4. เน้นใช้วัสดุที่มาจากธรรมชาติ
เราพยายามเลือกใช้วัตถุดิบที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่ทำขึ้นเองในชุมชน สิ่งเหล่านี้รวมถึงการจัดระบบบำบัดของเสีย ขยะ สิ่งปฏิกูลที่เกิดจากนักท่องเที่ยวด้วย
5. ความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม
เราต้องสร้างทัศนคติ ความรู้สึกนึกคิด การรับรู้ และตระหนักถึงคุณค่าของสิ่งแวดล้อม ที่สำคัญกว่านั้นคือ ต้องลงมือปฏิบัติอย่างจริงจัง เพื่อป้องกันรักษาและฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม ด้วยความรู้ความเข้าใจและวิธีการที่ถูกต้องเหมาะสม
นายสวัสดิ์ ยังบอกทิ้งท้ายถึงการร่วมงานกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส.ว่า เคยได้รับงบประมาณมาทำโครงการพัฒนาชุมชนพื้นที่จังหวัดสุมทรสาครเมื่อ 3 ปีที่แล้ว และแม้จะเป็นโครงการระยะสั้น แต่ก็ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี ซึ่งความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นคือ ชาวชุมชนได้มีความรู้ในการดำเนินชีวิตที่เหมาะสมกับตนเอง และกิจกรรมเหล่านี้ยังช่วยโน้มน้าวให้ชาวบ้าน เข้ามาทำหน้าที่จิตอาสากันมากขึ้นด้วย
การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนนั้น สิ่งสำคัญอยู่ที่จะต้องรณรงค์ให้นักท่องเที่ยว เห็นถึงความสำคัญของการท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และรู้สึกหวงแหนธรรมชาติไว้ให้คนรุ่นหลังต่อไป
เรื่องโดย นายฉัตร์ชัย นกดี team content www.thaihealth.or.th
ขอบคุณภาพประกอบจาก http://bit.ly/1i6POmO