เลิกเหล้า เปิดโลกใหม่ให้ตัวเองและชุมชน

แฟ้มภาพ

การจุดประกายให้สังคมตื่นตัว และเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม เป็นภารกิจสำคัญ ที่ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริม สุขภาพ (สสส.) ได้เชื่อมต่อความร่วมมือระหว่างภาคส่วนต่างๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยแต่ละปีมีคนไทย ตอบรับเข้าร่วมกิจกรรม ลด ละ เลิกเหล้าเข้าพรรษา  จำนวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในช่วง 3 เดือน ที่เข้าพรรษา  ที่นักดื่ม 7 ล้านคนเข้าร่วม

โดยเฉพาะความตื่นตัวในชุมชนต่างๆ พบว่า การรณรงค์และทำโครงการงดเหล้าเข้าพรรษา สามารถช่วยคนในชุมชนต่างๆ ให้กลับคืนสู่ครอบครัว สู่สังคมได้อีกครั้ง ซึ่งมีหลายเรื่องราวที่เกิดขึ้น จากประสบการณ์ตรงของผู้ที่เคยติดเหล้าจนครอบครัวแทบล่มสลาย ที่สามารถกลับมามีโลกที่สดใสได้อีกครั้งโดยมีจุดเริ่มต้นเล็กๆ จากการเลิกเหล้าเข้าพรรษา และเลิกเหล้าได้อย่างต่อเนื่องนี่เอง

นายธีระ วัชรปราณี ผู้จัดการสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) ชี้ให้เห็นภาพว่า สังคมไทย ยังเป็นทาสของธุรกิจแอลกอฮอล์ ที่ยังมีคนอีกหลาย 10 ล้านคน ถูกหลอกกับภาพมายาคติ ว่าดื่มแล้วจะมีเพื่อน ดื่มแล้วสดชื่น ชื่นใจ ทำให้ช่วงชีวิตหนึ่งต้องมาอยู่กับวงจรเหล้า ทั้งที่หลายคนมีศักยภาพทำอย่างอื่นได้มากมาย และอีกหลายคนไม่มีโอกาสได้บอกเล่าประสบการณ์เลิกเหล้าของตัวเอง เพราะเสียชีวิตไปก่อน หรือ เจ็บป่วย หรือยังอยู่ในวังวน ซึ่งการทำโครงการงดเหล้าเข้าพรรษา ตั้งแต่ปี 2546 มีคนร่วมงดเหล้าไม่ถึง 20% แต่ทุกวันนี้มีคนงดเหล้าเพิ่มขึ้นเกินกว่า 50% และอีกหลายคนสามารถเลิกเหล้า ต่อเนื่องไปถึงหลังออกพรรษาได้เกิดคนที่เป็นต้นแบบในการ เลิกเหล้าในหลายชุมชน

ประสบการณ์ตรง ที่ได้รับการถ่ายทอดจาก คุณนิพล วิชัยพ่อค้าย่านพระประแดง จ.สมุทรปราการ ซึ่งอาศัยอยู่ในชุมชนไทยเกรียง ว่า ตนเคยติดเหล้าหนักมาก จนคนในครอบครัวก็ไม่สนใจ คนในชุมชนก็ไม่สนใจ ไม่อยากมองด้วยซ้ำ เพราะว่าเวลาเมาแล้วมักจะหาเรื่องทะเลาะกับคนอื่นอยู่เสมอ แถมยังไม่ สามารถทำงานอะไรได้มากเพราะวันๆ เอาแต่เมา สภาพครอบครัว เลวร้ายกำลังจะต้องแยกทางกันอยู่ เมื่อมีโครงการชุมชนพอเพียง เพื่องดเหล้า จึงได้ตัดสินใจว่าจะเปลี่ยนแปลงชีวิตตัวเอง และเริ่มเลิกเหล้าตั้งแต่ตอนนั้น เมื่อตัวเองเลิกเหล้าได้ คนอื่นๆ ในชุมชนก็หันมาเชื่อถือและชื่นชม และยังได้รับเลือกเป็นกรรมการชุมชน จึงได้ไปชวนคนอื่นๆ เลิกเหล้าด้วยกัน ซึ่งโครงการงดเหล้า เข้าพรรษา เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ที่สำคัญ

 อีกตัวอย่าง คุณนัยนา ยลจอหอ ประธานชุมชน วัดสวัสดิ์วารีสีมาราม เขตดุสิต กทม. เล่าว่า เริ่มจากดื่มเหล้ายาดอง เพื่อขับน้ำคาวปลา และรู้สึกว่ารสชาติดี หลังจากนั้น ก็ดื่มมาเรื่อยๆ เปลี่ยนไปเป็นเบียร์ และเหล้าอย่างอื่น รวมทั้ง สูบบุหรี่ เพราะเป็นผู้หญิงทำงาน และอยู่ในกลุ่มเพื่อนที่ดื่ม กินด้วยกัน ส่วนสามีก็เป็นนักดื่ม จึงแค่รู้สึกว่าสามีดื่มได้ เราก็ ดื่มได้ แต่พอเมาแล้วก็เสียงานเสียการ จนต้องตกงาน และเริ่มมีปากเสียง มีความรุนแรงในครอบครัว เริ่มมีปัญหาสุขภาพ ตอนตั้งครรภ์ก็หยุดดื่ม หลังคลอดลูกก็กลับมาดื่มใหม่ และประสบปัญหา ครอบครัวอยู่เรื่อยมา จนเมื่อได้เข้ามาร่วมกิจกรรมกับ มูลนิธิหญิงชายก้าวไกล ทำโครงการงดเหล้าเข้าพรรษา ก็สามารถหันมา เลิกได้อย่างจริงจัง

คุณนัยนา ยังบอกต่อไปอีกว่า ผลกระทบที่เกิดขึ้นคือความรุนแรงในครอบครัว สร้างความรำคาญให้คนในชุมชน มีทั้ง ทะเลาะตบตี และเห็นได้ว่าการดื่มเหล้าหนักส่งผลต่อสุขภาพคนในชุมชนอย่างมาก มีทั้งกินหนักจนหัวฟาดพื้นเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต ดื่มจนเสียชีวิตก็มี  จึงได้ทำโครงการงดเหล้าเข้าพรรษาในปี 2557 กับคนในชุมชนเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ผลที่ได้ผู้คนในชุมชนที่ดื่มเหล้าเปลี่ยนพฤติกรรมจากหน้ามือเป็นหลังมือ ครอบครัวดีขึ้น ชุมชนดีขึ้น

ตัวแทนจากอีกชุมชน คุณสมควร ทองใน กำนันตำบลโนนหนามแท่ง จังหวัดอำนาจเจริญ ที่ในอดีตเคยผ่านประสบการณ์เลวร้ายจนสามารถกลับตัวมาเป็นกำนันผู้นำชุมชนได้ในวันนี้ เล่า ว่า ตนดื่มเหล้าตั้งแต่อายุ 15 ปี มีปัญหาทะเลาะวิวาทบ่อยครั้งรวมทั้งความรุนแรงในครอบครัว ไม่มีเงินให้ลูกไปโรงเรียน เป็นหนี้สินไปทั่ว เคยแม้กระทั่งเอาอีโต้ฟันขาตัวเอง เนื่องจากขอเงินไปซื้อเหล้าแล้วไม่ได้ จนไม่มีใครอยากใส่ใจ จนมา วันหนึ่งลูกเข้าโรงพยาบาล เงินแม้แต่บาทเดียวจะไปหาลูกก็ไม่มี ขอใครก็ไม่มีใครให้เพราะกลัวเอาไปกินเหล้าหมด ต้องเดินไปหาลูกที่โรงพยาบาลร่วม 10 กิโล และค่อยๆ พยายามจะเลิกแต่ก็ยังเลิกไม่ได้ จนมาเป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ก็มีแต่ลูกบ้านด่าเพราะพฤติกรรมติดเหล้าของตัวเอง จนหักดิบและเลิกมาได้ 89 เมื่อเลิกเหล้าและมาทำงานให้ชุมชน ก็เห็นปัญหาว่า  คนในหมู่บ้านดื่มเหล้ามากถึง 70% สร้างความเดือดร้อนต่อชุมชน ทั้งทะเลาะวิวาทชกต่อยมีปากเสียง งานศพ งานบุญ กลายเป็นที่ของนักดื่ม จึงทำประชาคมหมู่บ้าน โดยให้ประชาชน ท้องถิ่น สถาบันการศึกษา เข้าร่วมทำประชาคม เริ่มจากการจัดงานศพปลอดเหล้า มีการ พูดคุยทำความเข้าใจกับเจ้าภาพ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการช่วยลดค่าใช้จ่ายได้อย่างดี

ภายหลังจากการรณรงค์ให้เป็นชุมชนปลอดเหล้า ผลที่ได้คือ ในชุมชนไม่มีการทะเลาะเบาะแว้ง ไม่มีขโมย ไม่มีความ รุนแรงในครอบครัว และขณะนี้ก็มีการเชิญชวนคนในหมู่บ้านที่ตั้งใจงดเหล้าเข้าพรรษาได้งดต่อเนื่องไป เพื่อใช้เป็นจุดเริ่มต้นช่วยลดละเลิกเหล้า ตลอดชีวิต ให้ได้จนสำเร็จ  การเลิกเหล้าเข้าพรรษาจึงเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ช่วยชีวิตหลายคนให้กลับมา มีครอบครัวที่มีความสุข กลับมาทำหน้าที่ให้กับครอบครัว สร้างชุมชนให้ดีขึ้น รวมเป็นสังคมที่น่าอยู่ได้อีกครั้ง

ที่มา: หนังสือพิมพ์แนวหน้า โดย ปานมณี