เยือน “ผักปลอดสารพิษ” ที่พัทลุง

ความสำเร็จอย่างยั่งยืนของกลุ่ม

 

          4 รุ่นของโครงการบัณฑิตอาสา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (บอ. มอ.) มีบัณฑิตอาสาสำเร็จหลักสูตรไปแล้ว 64 คน และมีโครงการพัฒนาร่วมกับชุมชนจำนวนมากทั่วภาคใต้ ซึ่งโครงการส่วนมากได้รับการสานต่อโดยแกนนำและคนในชุมชนอย่างต่อเนื่อง และบางโครงการสามารถดำเนินการได้อย่างยั่งยืน ตลอดจนสามารถขยายผลเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนอื่นๆ ได้

 

          หนึ่งในโครงการที่บัณฑิตอาสาทำงานอย่างแข็งขันร่วมกับคนในพื้นที่ ประสานงานเพื่อเชื่อมโยงองค์ความรู้จากมหาวิทยาลัย อีกทั้งสารสัมพันธ์กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจนเสริมความแข็งแกร่งของกลุ่มอาชีพได้อย่างเข้มแข็งมั่นคง ได้แก่ โครงการพัฒนาความเข้มแข็งของกลุ่มปลูกพืชผักปลอดสารพิษบ้านคลองใหญ่ใต้ ต.คลองเฉลิม อ.กงหรา จ.พัทลุง โดยบัณฑิตอาสารุ่นที่ 1 อย่าง “อาซีซ๊ะ และมินา”

 

          อาซีซ๊ะ หรือ ซ๊ะ ลูกหลานชาวอำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา ที่พลัดถิ่นมาทำหน้าที่บัณฑิตอาสาข้ามจังหวัดเมื่อปี 2547 ซึ่งถือว่าเป็นรุ่นแรกของโครงการนี้

 

          ซ๊ะเลือกทำโครงการพัฒนาความเข้มแข็งของกลุ่มปลูกพืชผักปลอดสารพิษ ร่วมกับเกษตรกรแกนนำในช่วงแรกอีก 3 – 4 คน โดยเธอมีบทบาทสำคัญในเรื่องการช่วยคิด ช่วยสนับสนุนเรื่องระบบบริหารจัดการ ไม่ว่าจะในรูปการลงมาทำงานร่วมกับกลุ่มเลย เพื่อช่วยคิด ช่วยตั้งคำถาม ช่วยจัดระบบ หรือการติดต่อประสานงานให้บุคคลภายนอกเข้ามาหนุนเสริมกลุ่ม นอกจากนี้ยังร่วมพัฒนาศักยภาพของกลุ่มนี้ให้มีความเข้มแข็งรอบด้าน ตั้งแต่กระบวนการผลิต การจำหน่าย การบัญชี ตลอดจนการจัดการภายใน ผ่านการประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ เช่น ประสานงานกับ อ.ธวัช นุ้ยผอม จากวิทยาลัยอิสลามศึกษา มอ.ปัตตานี เพื่อจัดอบรมการทำบัญชี ประสานงานกับงานบริการวิชาการและถ่ายทอดเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์เพื่อจัดอบรมเรื่องการปลูกผักปลอดสารพิษ และการกำจัดศัตรูพืช โดยใช้แมลงแก่กลุ่มเกษตรกร

 

          การเชื่อมโยงประสานงาน ชี้นำและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นของบัณฑิตอาสาตลอดหนึ่งปีของการทำงานในชุมชนส่งผลให้กลุ่มปลูกผักสามารถยืนหยัดได้อย่างยั่งยืน สร้างอาชีพเสริมรายได้บนพื้นฐานของการใช้ทรัพยากรของชุมชนอย่างรู้คุณค่า จนกลุ่มนี้เป็นที่ยอมรับของชาวบ้านอื่นๆ และทำให้กลุ่มปลูกผักสามารถขยายตัวได้ถึง 3 ตำบล และเป็นที่รู้จักของหน่วยงานราชการทั้งระดับอำเภอและระดับจังหวัด

 

          จนถึงปัจจุบันมีการจัดตั้งศูนย์จำหน่วยสินค้า มีโรงปุ๋ยชุมชนจนกลายเป็นศูนย์เรียนรู้ดูงานจากชุมชนอย่างอื่นอย่างสม่ำเสมอ

 

          แต่สำหรับอาซีซ๊ะ เธอบอกว่าเธอได้เรียนรู้มากมายจาก 1 ปี ในชุมชนกับโครงการปลูกผักปลอดสารพิษนี้ เธอได้ค้นพบตัวเอง ค้นพบศักยภาพของเธอในการทำงานพัฒนาเช่นกัน ภารกิจในฐานะบัณฑิตอาสา ทำให้เธอต้องกล้าคิด กล้าตัดสินใจ เรียนรู้ ปรับตัว และเข้าใจการทำงานกับคนอื่นมากขึ้นเธอจะเก่งกล้ามากน้อยแค่ไหนนั้น ยังไม่สำคัญเท่าการพบว่า “ฉันทำได้!!”

 

          แม้ 4 ปีผ่านไป หลังจากที่บัณฑิตอาสาถอนตัวออกจากชุมชน ความสัมพันธ์ทางใจยังมีอยู่ และการติดต่อสื่อสารระหว่างเธอและคนในชุมชนยังมีอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับการเติบโตอย่างมั่นคงของกลุ่มปลูกผักปลอดสารพิษที่สามารถดำเนินงานได้อย่างเข้มแข็ง และขยายตัวอย่างต่อเนื่อง

 

 

ที่มา : จดหมายข่าว รอบรู้สุขภาวะใต้ โดยสถาบันวิจัยและพัฒนาสุขภาพภาคใต้ (วพส.) ปีที่ 2 ฉบับที่ 7 ประจำเดือน ตุลาคม –  ธันวาคม 2552

 

 

 

update: 30-03-53

อัพเดทเนื้อหาโดย: ภราดร เดชสาร