รอให้ถึงชั่วโมงพละก็สายเสียแล้ว

แนะผู้ใหญ่เร่งสร้าง เพลย์คิว ให้กับเด็กไทย

 

          เพลย์คิว..ถือเป็นรากฐานการสร้างความฉลาดทางสติปัญญา และความฉลาดทางอารมณ์ที่สำคัญสำหรับเด็ก ฉะนั้น อย่าว่าเด็กเล่นไม่เป็นโล้เป็นพาย

 

          หลายคนเปรียบเปรยว่าเด็กคือผ้าขาว แต่ไม่ได้หมายความว่าพวกเขาจะเล่นเลอะเทอะสกปรกเสื้อผ้าเปรอะเปื้อนไม่ได้ ยิ่งพวกเขาคลุกคลีกับกิจกรรมมากเท่าไร สมองยิ่งมีพัฒนาการมากขึ้นเท่านั้น จะให้นั่งนิ่งเรียบร้อยเป็นผ้าพับไว้คงไม่ได้แล้ว

 

          “เด็กกับการเล่นซนเป็นเรื่องสำคัญ ถ้าอยากให้เขาพัฒนาไอคิว อีคิว และเอสคิว” ผศ.ดร.อุษณีย์ อนุรุทธ์วงศ์ ประธานศูนย์พัฒนาอัจฉริยภาพ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร บอกสิ่งที่เราอาจเคยได้ยินมาบ้างแล้ว แต่ยังมีอีกหนึ่ง Q ที่เธอมองว่าสำคัญไม่แพ้กัน นั่นคือ เพลย์คิว (Play Q)

 

          เพลย์คิวถือเป็นรากฐานการสร้างความฉลาดทางสติปัญญา และความฉลาดทางอารมณ์ที่สำคัญสำหรับเด็ก ทำให้เด็กสามารถเติบโตอย่างมีคุณภาพทั้งร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา ที่สำคัญ การปล่อยให้เด็กเล่น ยังช่วยให้เด็กได้เรียนรู้การอยู่ร่วมกับเพื่อนวัยเดียวกันเป็นสังคมขนาดย่อมๆ

      

          บ่อยครั้งที่พ่อแม่ หรือผู้ใหญ่มองว่า เด็กเล่นไม่เป็นโล้เป็นพาย แต่ระหว่างที่เล่น เขาได้ออกกำลังกาย เรียนรู้ และรับประสบการณ์ต่างๆ ซึมซับไว้ในสมอง การเล่นแต่ละชนิดส่งผลแตกต่างกันไป จะเล่นกลุ่ม หรือเล่นเดี่ยวก็ให้ผลที่ต่างกัน

 

          ผศ.ดร.อุษณีย์ ยกตัวอย่างการเล่นต่อชิ้นส่วนไม้ ที่เด็กต้องอาศัยการคำนวณว่าจะใช้ไม้กี่ชิ้น รูปทรงแบบไหนจึงจะสร้างบ้าน รถ หรือสิ่งที่อยู่ในจินตนาการให้เป็นรูปเป็นร่างออกมาได้

 

          แม้แต่การเล่นหม้อข้าวหม้อแกง หรือขายของ นอกจากช่วยเพิ่มทักษะการคำนวณระหว่างการขายของ ยังถือเป็นก้าวแรกสำหรับการเข้าถึงสังคมที่เด็กสร้างขึ้น และสมมุติตัวเองในบทบาทที่ต้องการเช่น ค้าขาย หรือ บทบาทในครอบครัว

 

          การละเล่นสมัยคุณปู่ยังหนุ่ม คุณพ่อยังเด็กอย่างดีดลูกหิน ทอยกอง หมากเก็บ และอีกมากมายหลายเกมเป็นการเล่นที่สนุก และได้ฝึกทักษะการกะระยะ การคำนวณ การใช้มือโดยที่ผู้เล่นไม่รู้ตัว

 

          ยังมี หมากหลุม เกมกลยุทธ์ฝึกความคิดได้ดีที่สุดในโลก หมากหลุมนั้น เป็นการเล่นที่นักล่าสัตว์ในแอฟริกานิยมเล่นในระหว่างการล่าสัตว์ ฝึกการทายใจคู่ต่อสู้ วางแผนเพื่อกินหมากของคู่แข่ง เพิ่มทักษะและสร้างมิติสัมพันธ์ให้การคำนวณ ประมวลความคิด รวมถึงช่วยเรื่องสมาธิได้อีกด้วย

 

          “สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือ เด็กไทยส่วนมากหันไปเล่นเกมคอมพิวเตอร์ หันหน้าเข้าหาจอ และที่ยิ่งน่าเป็นห่วงคือ วีดีโอเกมหรือเกมที่ฆ่ากัน สมมุติผู้เล่นให้เป็นนักฆ่า” เธอมองว่า การเล่นหรือทำอะไรเป็นร้อยๆ ครั้ง สิ่งนั้นจะฝังเข้าไปในจิตสำนึกหรือสมองส่วนล่าง จนกลายเป็นชุดคำสั่งอัตโนมัติ เมื่อเครียดหรืออยู่ในสถานการณ์ที่ใกล้เคียงกับในเกม เด็กก็จะมีความต้องการฆ่า จากคำสั่งอัตโนมัติของสมองส่วนล่าง และก่ออาชญากรรมในที่สุด

 

          ผศ.ดร.อุษณีย์ บอกว่า การเล่นต้องเล่นให้พอ เล่นให้เต็มที่ เพราะเมื่อเล่นไม่พอนั้น จะมีผลต่อพฤติกรรมเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ เช่น กรณีของไมเคิล แจ็คสัน นักร้องเพลงป็อบผู้ล่วงลับ สมัยเด็กเล่นไม่พอ เพราะมัวแต่ฝึกร้อง และออกคอนเสิร์ต พอโตขึ้นเลยกลายเป็นเด็กในร่างผู้ใหญ่ชอบเล่นกับเด็ก สร้างเมืองของเล่นเป็นบ้าน

 

          ผู้ใหญ่ที่ยังชื่นชอบตุ๊กตา บ้านหรือที่ทำงานเต็มไปด้วยตุ๊กตา เพราะวัยเด็กขาด โตขึ้นมาจึงสรรหามาเติมเต็มวัยเด็กของตนเอง หรือซื้อของเล่นตุ๊กตามาให้ลูก แต่แย่งลูกเล่น เป็นต้น

 

          ผศ.ดร.อุษณีย์ ยกตัวอย่างหญิงสาวเจ้าของโรงงานแห่งหนึ่งที่วัยเด็กต้องทำงานหาเงิน ไม่มีชีวิตวัยเด็กที่ได้เล่นกับเพื่อน หรือเล่นของเล่น โตขึ้นมาจึงโหยหาการเล่น และติดการพนันหนัก จนต้องขายโรงงานและล้มละลายในที่สุด

 

          เล่นพอหรือไม่ ต้องเล่นแค่ไหน ไม่มีกำหนดตายตัว แต่อย่างน้อยเด็กต้องได้เล่นวันละหลายชั่วโมง แต่ไม่ใช่เล่นตลอดทั้งวัน พ่อแม่และคุณครูต้องเป็นผู้กำหนดเวลาเล่น และกำหนดกติกาเพื่อให้เด็กวางแผนการเล่นของตัวเองให้ดีที่สุด ได้เล่นอย่างสนุกและรู้เวลาที่จะเลิกเล่นอีกด้วย

 

          พ่อแม่และคุณครู ยังมีบทบาทเป็นผู้แนะนำและกระตุ้น ไม่ควรเล่นกับลูกทุกอย่าง โดยเฉพาะการเล่นที่ไม่เอื้ออำนวยต่อสภาพร่างกาย บางกิจกรรม อาจจะทำหน้าที่แนะนำ สอนให้เล่น เช่น การเล่นตั้งเต โยนเบี้ย บางกิจกรรม จะเป็นผู้สนับสนุนให้เด็กเล่น เช่น กีฬาประเภทต่างๆ หรือบางกิจกรรมก็เล่นด้วยกันได้ ไม่ว่าจะเป็น หมากรุก ปริศนาคำทาย หม้อข้าวหม้อแกง หรืออ่านนิทาน

 

          น่าเสียดายที่ชีวิตของเด็กส่วนใหญ่ถูกตรึงอยู่กับเก้าอี้ในห้องเรียน จึงเป็นหน้าที่ของผู้สอนที่จะสร้างสรรค์กิจกรรมในห้อง หรือนำบทเรียนมาเล่น เพิ่มจินตนาการและความรู้ ไม่ว่าจะเป็นวิชาที่น่าเบื่ออย่างชีววิทยา ประวัติศาสตร์ หรือแม้แต่คณิตศาสตร์ ครูสามารถนำเกมมาประยุกต์ให้เด็กได้เรียนรู้ และได้เล่นไปพร้อมกัน ไม่ต้องรอให้ถึงชั่วโมงพละ

 

 

 

 

 

 

          ที่มา : หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ

 

 

 

Update : 16-09-52

อัพเดทเนื้อหาโดย : อัญณิกา กฤษสมัย