รวมพลังตามหา คนอยากเลิกบุหรี่
เรื่องโดย ฉัตร์ชัย นกดี Team Content www.thaihealth.or.th
ข้อมูลประกอบโดย ศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ หรือ สายด่วนเลิกบุหรี่ 1600
ภาพโดย ชยวี ลิ้มถาวรรักษ์ Team Content www.thaihealth.or.th
เป็นที่ทราบกันดีว่า บุหรี่ส่งผลเสียต่อร่างกาย โดยเฉพาะปอด ยิ่งในช่วงมีการระบาดของโควิด-19 ด้วยแล้ว การสูบบุหรี่ ถือเป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้ติดโควิด-19 ได้ง่ายขึ้น เรียกได้ว่ายิ่งสูบ ยิ่งเสี่ยง
นอกจากนี้บุหรี่ยังถือเป็นจุดเริ่มต้น นำพาไปสู่สิ่งเสพติดประเภทอื่น ๆ ที่ร้ายแรงขึ้น หลายหน่วยงานด้านสุขภาพจึงรณรงค์ให้เห็นถึงโทษภัยว่า “บุหรี่เท่ากับยาเสพติด”
ดังนั้น สืบเนื่องจาก 26 มิถุนายน ของทุกปี องค์การสหประชาชาติ กำหนดให้เป็นวันต่อต้านยาเสพติดโลก ทางสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข ศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ (ศบช.) หรือ สายด่วนเลิกบุหรี่ 1600
จึงได้จัดทำ “โครงการรวมพลังตามหา คนอยากเลิกบุหรี่” เพื่อสร้างความตระหนักและชวนประชาชน ให้ลดหรือเลิกสูบบุหรี่ทุกชนิดได้สำเร็จ ในช่วงวิกฤตโควิด-19 ระบาด
นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ให้ข้อมูลว่า โครงการรวมพลังตามหา คนอยากเลิกบุหรี่ ภายใต้การสนับสนุนของนายสาธิต ปิตุเตชะ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นการอาศัยจุดเด่นจากการทำงานป้องกันโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หรือ อสม. ด่านหน้าสำคัญในการสู้โควิด-19 ควบคู่กับแนวคิดการค้นหาผู้ที่อยากเลิกบุหรี่ในชุมชน ผ่านสายด่วนเลิกบุหรี่ 1600
โดยเจ้าหน้าที่ อสม.จะส่งข้อมูลและเบอร์โทรศัพท์ของผู้ที่อยากเลิกบุหรี่ ผ่านระบบแอปพลิเคชัน SMART อสม. และแอปพลิเคชัน U-Refer ของสายด่วนเลิกบุหรี่ 1600 เพื่อให้ได้รับการบำบัดเลิกบุหรี่อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
ด้าน ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม ผู้ช่วยผู้จัดการกองทุน สสส. เสริมว่า สสส. ร่วมกับภาคีเครือข่ายให้ความสำคัญรณรงค์เลิกสูบบุหรี่มาอย่างต่อเนื่อง โดยสถานการณ์ปัจจุบันมีแนวโน้มที่ดีขึ้น คนสูบบุหรี่ลดลงไปกว่า 12 ล้านคน สำหรับโครงการรวมพลังตามหา คนอยากเลิกบุหรี่ สสส.จะคอยทำหน้าที่สนับสนุนข้อมูลด้านวิชาการ และช่วยทำการรณรงค์ประชาสัมพันธ์ทุกช่องทาง
“ข้อมูลจากศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) ปี 2560 พบว่า คนไทยเสียชีวิตเพราะบุหรี่ถึง 72,656 คน เสียชีวิตเร็วขึ้น 18 ปี ทุพพลภาพก่อนเสียชีวิต 3 ปี ขณะที่กองทุนหลักประกันสุขภาพ ประกันสังคม และสวัสดิการข้าราชการ ในปี 2560 พบว่า บุหรี่เป็นสาเหตุให้คนไทยต้องเข้าโรงพยาบาลถึง 580,794 ครั้งต่อปี” ดร.นพ.ไพโรจน์ ระบุ
ขณะที่ รศ.ดร.จินตนา ยูนิพันธุ์ ผู้อำนวยการศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ (ศบช.) หรือ สายด่วนเลิกบุหรี่ 1600 เล่าว่า จุดเด่นของโครงการนี้ คือการอาศัยการทำงานเชิงรุกของ อสม. เคาะประตูบ้าน ชวนให้เลิกบุหรี่ผ่านสายด่วนเลิกบุหรี่ 1600 ซึ่งจะช่วยให้เขาลงมือเลิกและเลิกได้ต่อเนื่อง ตรงนี้คือการทำงานร่วมกันของทุกฝ่าย เหมือนเป็นการรวมพลังกัน เพื่อช่วยแก้ปัญหาเรื่องของบุหรี่
นอกจากนี้ยังได้พัฒนาแอปพลิเคชัน U-Refer เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับเจ้าหน้าที่ อสม.จัดส่งข้อมูลเป็นชื่อ เบอร์โทรศัพท์ และเวลาที่สะดวกรับสายโทรกลับของผู้ที่ต้องการเลิก ซึ่งจะมีเจ้าหน้าติดต่อพูดคุย ในเวลาที่เขาต้องการรับคำปรึกษาจริง ๆ
“คนที่มีใจอยากเลิกบุหรี่จะได้รับกำลังใจเป็น 2 เท่า คือ จากเจ้าหน้าที่ อสม. และจากเจ้าหน้าที่สายด่วนเลิกบุหรี่ 1600 เพราะการให้กำลังใจมีความสำคัญต่อผู้ที่ต้องการเลิก และยังมีผลโดยตรงต่อการเลิกบุหรี่สำเร็จ มั่นใจว่าโครงการนี้จะประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี” รศ.ดร.จินตนา กล่าว
การเลิกบุหรี่อาจเป็นเรื่องยากสำหรับใครหลายคน ลองมาดูเคล็ดลับดีๆ ในการเลิกบุหรี่ จากสื่อความรู้ของศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ ดังนี้
10 เคล็ดลับเลิกบุหรี่ให้สำเร็จ
1. หาที่ปรึกษา
ปรึกษาคนที่เลิกสูบบุหรี่ได้สำเร็จ หรือ โทร. 1600
2. หากำลังใจ
ให้คนใกล้ชิดรู้ความตั้งใจที่จะเลิกบุหรี่ กำลังใจช่วยให้พยายามเลิกสูบได้
3. หาเป้าหมาย
กำหนดวันเลิกสูบบุหรี่ อาจเลือกวันสำคัญต่าง ๆ แต่ไม่ควรกำหนดวันที่ไกลเกินไป
4. ไม่รอช้า
ทิ้งอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับบุหรี่ เตรียมผลไม่รสเปรี้ยว เพื่อลดความอยาก
5. ไม่หวั่นไหว
ทบทวนเหตุผลที่ทำให้ตัดสินใจเลิกบุหรี่ ใกล้ชิดกับคนที่ไม่สูบบุหรี่
6. ไม่กระตุ้น
หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่จะทำให้อยากสูบบุหรี่ เช่น ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
7. ไม่หมกมุ่น
เมื่อเครียด ให้พักสมองคลายความเครียด ระลึกเสมอว่า มีคนไม่สูบบุหรี่ที่คลายเครียดได้โดยไม่สูบบุหรี่
8. ไม่นิ่งเฉย
ออกกำลังกายบ้าง ช่วยให้สมองปลอดโปร่ง เพิ่มประสิทธิภาพหัวใจและปอด
9. ไม่ท้าทาย
อย่าคิดว่ากลับไปลองสูบบ้างไม่เป็นไร เพราะเพียงมวนเดียวหมายถึง การหวนไปสู่ความเคยชินเก่า ๆ
10. ไม่ท้อแท้
หากกลับไปสูบอีก ไม่ได้หมายถึงล้มเหลว ขอเพียงพยายามต่อไป ที่จะเตรียมตัวอีกจนหยุดบุหรี่ให้ได้
ในช่วงการระบาดของโควิด-19 ผู้สูบบุหรี่ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง ดังนั้น เนื่องในวันต่อต้านยาเสพติดโลก สสส. ขอเชิญชวนให้ใช้ช่วงเวลานี้ เป็นโอกาสในการเลิกบุหรี่ หันมาออกกำลังกาย เพื่อสุขภาพที่แข็งแรง ลดความเสี่ยงต่อการติดโควิด-19 สำหรับผู้ที่อยากเลิกบุหรี่ สามารถโทรปรึกษาสายด่วนเลิกบุหรี่ 1600
