ต้นแบบอาหารกลางวันจัดการได้
ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ
ภาพประกอบจาก เชียงใหม่นิวส์
หลังจากที่ จ.ตากได้ประกาศตัวเป็นจังหวัดต้นแบบการจัดการอาหารกลางวันคุณภาพในโรงเรียน เพื่อขยายผลให้ครอบคลุมกับสถานศึกษาในสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ทั้งหมด จำนวน 36 โรงเรียน เมื่อปีพ.ศ.2561ซึ่งจากการดำเนินงานมา 1 ปี พบว่าการดำเนินงานที่ประสบ ความสำเร็จ จากการบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามแนวพระราชดำริฯ ของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทำให้เกิดการพัฒนาด้านเกษตร อาหาร โภชนาการและสุขภาพของเด็กในโรงเรียนได้เป็นอย่างดี
โดยในปี 2562 นี้ จ.ตาก ได้ยกระดับนโยบายเพื่อขับเคลื่อน "ท้องถิ่นไทย ก้าวสู่แหล่งเรียนรู้ เด็กไทยแก้มใส วิถีชีวิตสุขภาวะ" ด้วย Road Map เด็กไทยแก้มใสโมเดล จังหวัดตาก โดยสนับสนุนให้โรงเรียนในสังกัด อปท. ทั้ง 36 แห่ง ต่อยอดการดำเนินงานโครงการเด็กไทยแก้มใส ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ให้ครบทั้ง 8 องค์ประกอบ ได้แก่ 1.ส่งเสริมการเกษตรในโรงเรียน 2.ส่งเสริมสหกรณ์นักเรียน ร้านค้า ออมทรัพย์ ส่งเสริมการผลิต 3.จัดบริการอาหารของโรงเรียนตามหลักโภชนาการ ด้วยโปรแกรม Thai School Lunch 4.ติดตามภาวะโภชนาการ ของนักเรียน 5.พัฒนาสุขนิสัยและ ส่งเสริมอนามัยนักเรียน 6.พัฒนาอนามัย สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน 7.จัดบริการสุขภาพนักเรียน และ 8.จัดการเรียนรู้แบบ Active Learning เชื่อมโยงทั้งการเกษตร โภชนาการและสุขภาพ ขณะเดียวกันจะให้โรงเรียนแต่ละแห่งสามารถนำเมนูอาหารพื้นถิ่นของ จ.ตาก เข้าสู่ระบบสร้างตำรับอาหารของโรงเรียน หรือ Thai School Recipes (TSR) เพื่อไปใช้ร่วมกับระบบแนะนำสำรับอาหารกลางวันสำหรับโรงเรียนแบบอัตโนมัติ หรือ Thai School Lunch ได้อีกด้วย ซึ่งจะมีการรวบรวมและประมวลผลและคัดเลือกก่อนนำไปใช้จริง
โดยเทศบาลนครแม่สอดมีการบริหารจัดการอาหารกลางวันโดยการจ้างเหมาทั้งหมด มี 2 รูปแบบ คือ 1.ประกอบอาหารจากข้างนอกเข้ามาส่งโรงเรียน และ 2.ให้ผู้รับเหมามาประกอบอาหารใน ครัวของโรงเรียน สาเหตุที่เทศบาล นครแม่สอดเลือกใช้รูปแบบการจ้างเหมา เนื่องจากโรงเรียนในสังกัดแต่ละแห่งมีจำนวนเด็กมากกว่า 1,000 คน เท่ากับว่า มีเด็กนักเรียนในสังกัดเทศบาลนครแม่สอด มากกว่า 5,000 คน ดังนั้นการจะใช้รูปแบบอื่นจึงเป็นไปได้ยาก การจะให้โรงเรียนเป็นผู้จัดหาวัตถุดิบ หรือให้ประกอบอาหารเองคงต้องใช้จำนวนบุคลากร งบประมาณ และเสียเวลาไปมากพอสมควร ดังนั้นคณะผู้บริหารเทศบาลนครแม่สอด จึงเลือกใช้รูปแบบการจ้างเหมา อย่างไรก็ตามได้มีการจัดตั้ง คณะกรรมการควบคุมและตรวจสอบอย่างเข้มข้น ใน 3 ระดับ คือคณะกรรมการระดับเทศบาล ซึ่งจะมีภาคีทุกภาคส่วน ทั้งฝ่ายเทศบาล สาธารณสุขอำเภอ รพ. สำนักงานเกษตร ฯลฯ มาเป็นคณะกรรมการเพื่อดูแลการให้บริการอาหารกลางวันของโรงเรียนทุกแห่ง ซึ่งทางโรงเรียนจะต้องนำเสนอเมนูอาหารที่ได้จากโปรแกรม Thai School Lunch ใน 100 วัน หรือหนึ่งภาคเรียน โดยแบ่งการจัดทำ ออกเป็น 2 ครั้งๆ ละ 50 วัน ให้ที่ประชุมได้พิจารณาและรับรองก่อนจะส่งมอบรายการอาหารให้ผู้รับเหมา ขณะเดียวกันคณะกรรมการจะมีการลงพื้นที่สุ่มตรวจด้วยเช่นกัน
ระดับต่อมา คือ คณะกรรมการระดับโรงเรียน ได้แก่ ผู้อำนวยการ คณะครู คณะกรรมการบริการสถานศึกษา จะประชุมและสุ่มตรวจอาหารที่ผู้รับเหมาทำมาส่งในแต่ละวัน ว่าเป็นไปตามสัญญา หรือมีคุณค่าทางโภชนาการครบถ้วนหรือไม่ และระดับต่อมา คือ คณะกรรมการร่วม ได้แก่ ครู ผู้ปกครอง และชุมชน จะเป็นคณะกรรมการร่วมในการสุ่มตรวจอาหารด้วยเช่นกัน ดังนั้นการมีคณะกรรมการควบคุม และตรวจสอบอย่างเข้มข้นถึง 3 ระดับ จึงทำให้อาหารกลางวันที่เด็กนักเรียน ในสังกัดเทศบาลนครแม่สอด ได้รับ มีคุณภาพและมีคุณค่าตามหลักโภชนาการอย่างครบถ้วน
ในปีการศึกษา 2563 ทางเทศบาลนครแม่สอด จะกำหนดให้ผู้ประกอบการ ต้องใช้วัตถุดิบอาหารที่ปลอดภัยมาประกอบอาหาร ซึ่งผู้ประกอบการจะต้องสามารถบอกถึงที่มาของแหล่งวัตถุดิบได้ ขณะเดียวกันทางเทศบาลได้มี การสร้างเครือข่ายเกษตรอินทรีย์พื้นที่รวมกว่า 400 ไร่ เพื่อเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัยป้อนเข้าสู่ระบบ อาหารกลางวันของโรงเรียน