ค่ายครอบครัวเลิกเหล้า เพื่อชุมชนเป็นสุข

ช่วยพ่อ แม่ ลูกปรับเปลี่ยนทัศนคติ

         

          ครอบครัวเป็นส่วนหนึ่งของสังคมที่มีบทบาทสำคัญ สังคมไทยจะเป็นไปอย่างไรนั้นดูได้จากครอบครัว แต่ในสถานการณ์ที่ผ่านมาครอบครัวกลับถูกบั่นทอนจากปัญหาความรุนแรงในครอบครัวนำไปสู่ความแตกแยกและความล่มสลายของครอบครัวซึ่งมาจากสาเหตุของระบบชายเป็นใหญ่ที่เกิดจากความไม่เท่าเทียมกันระหว่างหญิงชาย โดยผู้ชายมีอำนาจมากกว่าในทุกด้าน รวมทั้งบทบาทในครอบครัวด้วย เมื่อเกิดปัญหาความรุนแรงในครอบครัวจึงถูกสังคมจัดวางให้เป็นเรื่องส่วนตัวเป็นเรื่องระหว่างลิ้นกับฟัน ไม่ควรให้คนภายนอกได้รับรู้ ปัญหาความรุนแรงในครอบครัวส่วนใหญ่เกิดผลกระทบขึ้นกับผู้หญิงและเด็ก ซึ่งมักไม่มีอำนาจในการต่อรอง ทำให้ผู้ที่ต้องเป็นฝ่ายอดทนและจำยอมคือผู้หญิงและเด็ก

 

          จากการทำงานของมูลนิธิเพื่อนหญิงที่ผ่านมามีตัวเลขผู้หญิงที่มาขอคำปรึกษา ประมาณ 1,500 ราย คิดเป็นร้อยละ 80 ที่เป็นปัญหาความรุนแรงในครอบครัว นอกจากนี้ยังพบว่าการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นั้นเป็นปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดปัญหาความรุนแรงเพิ่มขึ้นจากสถิติการรวบรวมหนังสือพิมพ์ 6 ฉบับ ในปี 2551 พบความรุนแรงในครอบครัวที่มีอยู่ในข่าวทั้งสิ้น 426 ข่าวมีปัจจัยของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นเป็นปัจจัยกระตุ้นถึง 92 ข่าว คิดเป็นร้อยละ 22 นอกจากนั้นยังพบข่าวการฆ่ากันตายในครอบครัวมากสุดถึง 181 ข่าวคิดเป็นร้อยละ 42 ของข่าวความรุนแรงในครอบครัว และยังพบว่ามีปัจจัยกระตุ้นจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ถึง 49 ข่าว

 

          ดังนั้นเพื่อนไปสู่การแก้ไขปัญหาความรุนแรงในครอบครัว มูลนิธิเพื่อนหญิง โดยการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงได้ทำโครงการเลิกเหล้า ลดความรุนแรงในครอบครัวเพื่อช่วยเหลือผู้หญิงและเด็กที่ได้รับผลกระทบจากความรุนแรงในครอบครัวและให้สามี ลด ลดเลิกเหล้า ลดความรุนแรงในครอบครัวลง โดยมีศูนย์ให้คำปรึกษาในชุนชมให้กับผู้ที่ได้รับผลกระทบ จากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีผลต่อความรุนแรงในครอบครัวและในชุมชน กิจกรรมของศูนย์จะมีอาสาสมัครที่ผ่านการฝึกอบรม ลงไปให้คำปรึกษาและเยี่ยมบ้านที่ประสบปัญหาจากความรุนแรง รวมทั้งการทำกลุ่มสนับสนุนเพื่อช่วยเพื่อนโดยการนำกลุ่มผู้ชายที่กำลัง ลด ละ เลิกเหล้ามาพูดคุยกับผู้ชายที่เลิกเหล้าเพื่อให้กำลังใจซึ่งกันและกัน ให้มีกลุ่มผู้หญิงที่ผ่านพ้นความรุนแรงเป็นอาสาสมัครมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับผู้หญิงที่ถูกใช้ความรุนแรงและมาให้กำลังใจซึ่งกันและกัน

 

          จากการลงพื้นที่ทำกิจกรรมเยี่ยมบ้านและให้คำปรึกษาของอาสาสมัครโครงการฯ พบว่าในแต่ละครอบครัวที่มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์นั้น ในครอบครัวมักจะไม่มีกิจกรรมที่ทำร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นการรับประทานอาหารเย็น การนั่งดูทีวี การพูดคุย ทั้งนี้เนื่องจากไม่มีเวลา เพราะ พ่อ แม่ ลูก มีเวลาไม่ตรงกัน และไม่สามารถนั่งพูดคุยแก้ปัญหาร่วมกันในครอบครัวได้ อาสาสมัครจึงมีความคิดเห็นตรงกันว่าหากครอบครัวได้มีโอกาสที่อยู่ร่วมกัน มีการทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว ก็น่าจะเป็นอีกวิธีหนึ่งในการที่จะช่วยให้กลุ่มผู้ชาย ลด ละ เลิกเหล้าได้อย่างยั่งยืนมากขึ้น

 

          ค่ายครอบครัวจึงเป็นอีกกิจกรรมหนึ่งที่จัดขึ้นโดยให้ครอบครัวที่สามารถเลิกดื่มเหล้าแล้ว เป็นครอบครัวต้นแบบที่จะให้บทเรียนประสบการณ์กับครอบครัวที่อยู่ในระหว่างการลด ละ เลิก เข้ามาร่วมกิจกรรมค่ายกันเป็นครอบครัว ให้ได้มาทำกิจกรรมร่วมกัน ได้พูดคุยเปิดใจกันในระหว่างสมาชิกในครอบครัว มาสรุปถึงปัญหาของการดื่มเหล้าที่มีผลกระทบต่อความรุนแรงและได้มาทำพันธะสัญญาต่อกันในเรื่องของการลด ละ เลิกเหล้าลดความรุนแรงในครอบครัว โดยจะมีการทำกิจกรรมค่ายครอบครัวประมาณ 2 วัน ผ่านฐานกิจกรรมที่ทำให้ครอบครัวได้เผชิญปัญหาร่วมกันและร่วมกันแก้ปัญหามีกิจกรรมเปิดใจพูดคุยกันทำให้เห็นว่าค่ายครอบครัวคือการสร้างโอกาสให้กับทุกคนในครอบครัวได้มีโอกาสที่จะมานั่งสรุปบทเรียนของครอบครัวร่วมกันได้มีการพูดคุยในประเด็นต่างๆ และสร้างบรรยากาศที่อบอุ่นรวบทั้งได้มีการอบรมบทบาทหญิงชาย (Gender) ที่ทำให้ผู้ชายได้เข้าใจว่าชีวิตที่ผ่านมาได้ใช้อำนาจในครอบครัว เป็นผลที่ทำให้ภรรยาและลูกได้รับผลกระทบอะไรบ้างและนำมาสู่การปรับความเข้าใจกัน โดยการปรับบทบาทตัวเอง คือการให้เกียรติภรรยา ช่วยงานบ้าน เลี้ยงดูลูก ไม่ใช้ความรุนแรงและให้กำลังใจซึ่งกันและกัน ซึ่งทำให้สามีเลิกเหล้าได้ในที่สุด

 

          ดูจากชีวิตคุณผดุง หลังจากเข้าร่วมงานค่ายครอบครัวอบอุ่น ทำให้สมาชิกในครอบครัวคุณผดุง ได้มีโอกาสพูดคุยความในใจ สามี ภรรยาเปิดใจคุยกัน ทำให้เข้าใจกันมากขึ้น คุณผดุงให้สัญญากับลูกว่าจะเลิกเหล้า เพื่อให้ครอบครัวกลับมาอบอุ่นอีกครั้ง

 

          ปัจจุบันครอบครัวของคุณผดุงอยู่กันพร้อมหน้า ทุกคนหน้าตามีความสุข คุณผดุงเองเมื่อเลิกเหล้าแล้ว มีเงินเก็บใส่กระปุกออมสิน เวลาไม่มีเงินก็นำเงินที่ออมไว้มาซื้อของใช้ในบ้านซื้อขนมให้ลูก และยังช่วยภรรยาทำงานบ้านล้างชาม ถูบ้าน ส่วนลูกสาวก็กลับบ้านตรงเวลา เชื่อฟังพ่อแม่ กลายเป็นครอบครัวที่อบอุ่นอีกครอบครัวหนึ่งในชุมชนไทยเกรียง

 

          ดังนั้นกิจกรรมค่ายครอบครัวเลิกเหล้าจึงเป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญที่ทำให้พ่อ แม่ ลูกได้มีการพูดคุยปรับเปลี่ยนทัศนคติซึ่งกันและกัน และสามารถทำให้สามีหรือพ่อเลิกเหล้าได้ไม่ใช้ความรุนแรงในครอบครัวนำมาสู่ความอบอุ่นของครอบครัว และในชุมชนมีความสงบขึ้น ลูกที่เป็นเยาวชนก็มี ความอบอุ่น ปัญหาในชุมชนลดลง โดยในช่วงงดเหล้าเข้าพรรษาปีนี้มูลนิธิเพื่อนหญิงมูลนิธิเพื่อนเยาวชนเพื่อการพัฒนาและเครือข่ายองค์กรงดเหล้าโดยการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการเสริมสร้างสุขภาพ (สสส.) ได้มีการทำกิจกรรมค่ายครอบครัวเลิกเหล้าขึ้นใน 4 ภาค มีครอบครัวเข้าร่วม 70 ครอบครัว ซึ่งมีการจัดกิจกรรมกันไปเสร็จสิ้นแล้วพบว่ามีครอบครัวที่เลิกเหล้าไปได้ประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์

 

          กิจกรรมค่ายครอบครัวจึงเป็นบทเรียนที่สามารถนำไปใช้ได้กับหน่วยงานต่างๆ ในชุมชน เช่น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ศูนย์พัฒนาครอบครัวในชุมชนเพื่อให้ครอบครัวที่เป็นหน่วยเล็กในชุมชนกลับมาเข้มแข็งขึ้นได้

 

          สสส. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการเสริมสร้างสุขภาพ www.thaihealth.or.th สอบถาม 0-2298-0500 ต่อ 1222

 

 

 

 

 

ที่มา: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส.

 

 

Update: 21-09-52

อัพเดทเนื้อหาโดย: ณัฏฐ์ ตุ้มภู่