ที่มา: กรุงเทพธุรกิจ

ภาพประกอบจาก เว็บไซต์สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ)

          ปลายปี 2560 รองนายกรัฐมนตรีด้านเศรษฐกิจ สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ได้ประกาศเป้าหมายของรัฐบาลที่จะแก้ไขปัญหาคนจนให้หมดประเทศไปภายในปี 2561  รูปแบบของนโยบายได้มีการผูกติดกับโครงการจดทะเบียนคนจนในปีที่ผ่านมา ซึ่งได้มีผู้เข้าร่วมในโครงการ และผ่านคุณสมบัติรวมกว่า 11.4 ล้านคน

          การผลักดันโครงการแก้จนครั้งนี้ ได้มีการกำหนดกลุ่มเป้าหมาย ให้ครอบคลุมเฉพาะผู้ที่เข้าร่วมโครงการลงทะเบียนคนจนในปีที่ผ่านมา โดยเลือกเฉพาะกลุ่มที่มีรายได้น้อยกว่า 3 หมื่นบาทต่อปี ซึ่งสอดคล้องกับ เส้นบ่งชี้ถึงความยากจนของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาต แต่กระนั้นก็ได้มีนักวิชาการออกมาแสดงความกังวลใจว่า อาจจะมีคนจน ที่ตกหล่นจากโครงการแก้จนในครั้งนี้

          เมื่อพิจารณาถึงปัญหาความยากจนของไทยในเชิงลึก จะพบว่าปัญหา ความยากจนของ คนไทยส่วนหนึ่ง เกิดจากการที่ประชากรกลุ่มเฉพาะของไทย เช่น กลุ่มคนพิการ กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มคนไร้บ้าน เข้าไม่ถึงสิทธิและสวัสดิการต่างๆ ของรัฐผู้พการที่ เมื่อพิจารณาลงทะเบียนคนจนโครงการแก้จน ในครั้งนี้ ผู้เขียนพบว่า จำนวนคนพิการที่ได้มาลงทะเบียนใน โครงการจดทะเบียนคนจนมีเพียง  ซึ่งมีจำนวนที่ น้อยกว่าจำนวนคนพิการเพื่อรับสิทธิในการ สงเคราะห์ การพัฒนาและการฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการตาม พ.ร.บ. ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2556 ซึ่งมีมากถึง 1.8 ล้านคน (ข้อมูล ณ วันที่ 15 ก.ย. 2560) ผู้เขียนเชื่อว่า จำนวนคนพิการที่มีปัญหาความยากจน แต่เข้าไม่ถึงโครงการแก้จนในครั้งนี้ มีจำนวนมาก เนื่องจากข้อมูล สถิติของผู้พิการที่มาลงทะเบียนที่มีรายได้น้อยกว่า 3 หมื่นบาทต่อปี จะมีมากถึง 91.5% ของผู้ที่เข้าร่วมทั้งหมด หรือประมาณ 3.4 แสนคน จึงทำให้เชื่อได้ยากว่ากลุ่มคนพิการที่ไม่ได้มาลงทะเบียนประมาณ 1.42 ล้านคน จะเป็นผู้ที่มีรายได้เกินกว่า 1 แสนบาทต่อปีทั้งหมด

          ดังนั้น สิ่งที่ภาครัฐควรที่จะต้องดำเนินการเป็นอันดับแรก คือ การมุ่งเน้นในเรื่องของการตามหากลุ่มคนที่ตกหล่นจากโครงการโดยเฉพาะอย่างยิ่ง กลุ่มประชากรกลุ่มเฉพาะที่มักจะถูกละเลยและ เข้าไม่ถึงความช่วยเหลือจากภาครัฐ  ผู้เขียนเชื่อว่าการเข้าถึงกลุ่มคนที่ตกหล่นบางกลุ่มจะไม่ใช่ เรื่องที่ยากจนเกินไป เพียงแต่ต้องอาศัยการประสานฐานข้อมูล ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าด้วยกัน เช่น ข้อมูลการจดทะเบียนคนจนกับข้อมูลการจดทะเบียนคนพิการ เป็นต้น การเดินก้าวแรกเป็นก้าวที่กำหนดทิศทาง และอนาคต ความสำเร็จของโครงการ การเข้าถึงกลุ่มคนที่ตกหล่นจากโครงการให้ครบถ้วนจะนำไปสู่การเริ่มต้นแก้ไขปัญหาความยากจนของไทย ได้อย่างแท้จริง

          ข้อคิดเห็นนี้ เป็นส่วนหนึ่งของผลการศึกษาโครงการวิจัย ที่ได้รับการสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ kmteam@tdri.or.th