ไม้กวาดบ้านท่าเมล
ที่มา : วิถีชุมชน สร้างเศรษฐกิจฐานราก : ส่งเสริมอาชีพ โดย เครือข่ายร่วมสร้างชุมชนน่าอยู่ โครงการประชารัฐ และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต
เดินทางออกมาไกลจากตัวตำบลหน่อย ที่บ้านท่าเมล์ หมู่ที่ 14 ว่ากันว่าที่นี่ขึ้นชื่อลือชาเรื่องไม้กวาด พื้นที่ของบ้านท่าเมล์นี้มีที่นาอยู่เต็มที่ ชาวบ้านส่วนใหญ่ก็ทำนา แต่หากมีเวลาว่างเมื่อไรพวกเขาจะนั่งทำไม้กวาด
ติ๊บ ไชยยวง หรือตาติ๊บ ชายชราวัย 77 ปี ผู้ทำไม้กวาดมา 40 กว่าปี ยังนั่งอยู่ที่เพิงหน้าบ้านกับคู่ชีวิต อุปกรณ์มากมายกองไว้ให้หยิบใช้ ไม่ต้องบอกก็รู้ว่าตาติ๊บกำลังทำไม้กวาด
ตาติ๊บเล่าให้ฟังว่า ตอนหนุ่มๆ ไปผจญภัยทำงานไกลถึงเมืองนอก โดยเป็นช่างไม้ที่ประเทศลิเบีย 1 ปี ซาอุดิอาระเบีย 1 ปี ต่อมาไม่นานนัก ตาติ๊บได้รับการตรวจพบโรคหัวใจที่นั่นจึงถูกส่งตัวกลับประเทศไทย เมื่อกลับมาบ้านก็ต้องหาอาชีพเลี้ยงตัว
“ตาเลยทำไม้กวาดเป็นอาชีพ แล้วก็มีทำนา เวลาหน้านาก็ทำนาไปด้วย บ้านตาทำนาปี โดยความรู้เรื่องทำไม้กวาดนี้เป็นเจ้าของ ชัย ลือขัย ซึ่งเป็นบรรพบุรุษของตาเอง” ตาติ๊บเล่า
ดั้งเดิมนั้นตาติ๊บทำไม้กวาดในครอบครัว กระทั่งในปี 2549 ผู้ใหญ่บุญธรรม ลือชัย ได้หาเงินทุนมาให้ 20,000 บาท พร้อมแนะแนวทางรวมกลุ่ม 10 คน แต่กระนั้นส่วนใหญ่ยังแยกทำที่บ้านใครบ้านมัน หากมีออเดอร์เยอะตาติ๊บซึ่งเป็นประธานกลุ่มก็จะเรียกรวบรวมจากสมาชิก
วัสดุในการทำไม้กวาดอย่างต้นดอกหญ้า เส้นพลาสติกนั้นซื้อเอาจากอำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ โดยต้นดอกหญ้ากำหนึ่ง (เส้นรอบวง 1 ฟุต) ราคา 47 บาท ขณะที่เส้นพลาสติกมัดด้าม ราคาม้วนละ 400 บาท ม้วนหนึ่งหนัก 7 กิโลกรัม เมื่อได้มา ตาติ๊บบอกว่า ต้องเอามาตากแดด 3 แดด ให้แห้ง เพื่อป้องกันเชื้อราจากนั้นนำมาแกะแล้วเก็บไว้ในโกดังที่มิดชิดไม่ให้โดนฝุ่นเพราะจะดำ
ที่นี่ทำไม้กวาดแบบเดียวเป็นต้นแบบ โดยมีความแตกต่างกันที่ตัวด้าม ซึ่งตาติ๊บใช้ต้นดอกหญ้ามามัดรวมกันเพื่อทำเป็นตัวด้าม “ถ้ายายคัดตัวดอกหญ้าไว้ให้ ตาสามารถขึ้นรูปไม้กวาดได้ใน 40 นาที คนบ้านแพะหลวงทำกันหลายบ้าน ถ่ายทอดให้ลูกหลานเทศบาลเองก็สนใจ ชวนตาไปสอนทำไม้กวาดบ่อยครั้ง” ตาติ๊บเล่า
ราคาขายไม้กวาดบ้านแพะหลวงนั้น ตาติ๊บขายเป็นมัด มัดละ 10 อัน ราคา 350 บาท ถ้าซื้อปลีกราคาอันละ 40 บาท สมาชิกทุกคนขายราคาเดียวกันหมด
ไม้กวาดตาติ๊บขึ้นชื่อลืมชาว่าคุณภาพชั้นยอด ทำแขวนไว้ไม่นานก็หมด บางคนไปทำงานต่างประเทศกลับมาก็ต้องซื้อไม้กวาดที่นี่เพราะใช้ดี ใช้ทน