‘แม่จ้อง’ สร้างเมล็ดพันธุ์เด็กดีไม่สนน้ำเมา ชวนชุมชนปลอดเหล้า

การฝึกและสร้างเยาวชนรู้จักคิดแยกแยะผิดชอบชั่วดี มีคุณธรรมในจิตใจ ต้องเริ่มเมื่ออายุยังน้อย ซึ่งเมื่อเติบโตก้าวเข้าสู่ชีวิตวัยรุ่นจะช่วยลดพฤติกรรมเสี่ยงทั้งเรื่องการติดยาเสพติด อมายมุข และการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควรที่มีผลให้เกิดแม่วัยใส กระทั่งการทำแท้ง ปัจจุบันจากการสำรวจพบวัยรุ่นมีเพศสัมพันธ์เมื่ออายุยังน้อยมากขึ้น มีถึงเด็กประถมปีที่ 5 สถานภาพเป็นนักเรียน ส่งผลให้ขาดโอกาสศึกษา ต้องรับภาระเลี้ยงดูบุตร

นอกจากครอบครัวที่มีความสำคัญในการดูแลลูกหลานแล้ว โรงเรียนก็มีบทบาทสำคัญในการสร้างเมล็ดพันธุ์เด็กดี ช่วยลดปัจจัยเสี่ยงในโรงเรียน ในชุมชนลงได้ รวมถึงมีกิจกรรมที่ทำให้นักเรียนตระหนักถึงศีลธรรมจริยธรรม ซึ่งโรงเรียนบ้านแม่จ้อง อ.ดอยสะเก็ต จ.เชียงใหม่ ที่ได้รับการยกย่องเป็นโรงเรียนวิถีพุทธต้นแบบ โรงเรียนดีเด่นด้านคุณธรรมจริยธรรมระดับประเทศ ที่สำคัญยังเป็นภาคีเครือข่ายสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) ดำเนินโครงงานคุณธรรม ลด ละ เลิกอบายมุขมาอย่างต่อเนื่อง ทำให้นักเรียนอายุน้อยๆ ตั้งแต่ระดับอนุบาลจนถึงชั้นประถมตระหนักรู้ถึงพิษภัยน้ำเมา ยาเสพติดซึ่งเด็กนำไปปฏิบัติจนเป็นนิสัย ทั้งครูแกนนำและนักเรียนแกนนำโรงเรียนบ้านแม่จ้องได้รับคัดเลือกไปร่วมกิจกรรมไม่สนน้ำเมา ขยายผลให้กับเครือข่ายโรงเรียนอื่นๆ

สนธิชัย สมเกต ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านแม่จ้อง ผู้บริหารสถานศึกษาต้นแบบ กล่าวว่า โรงเรียนนำแนวทางวิถีพุทธมาปฏิบัติและถ่ายทอดให้นักเรียน ปีนี้ก้าวสู่ปีที่ 10 แล้ว ตนในฐานะผู้บริหารโรงเรียนคิดว่าการพัฒนาเด็กต้องเริ่มต้นที่ทัศนคติเป็นสำคัญ ฝึกให้พวกเขาตระหนักคุณธรรม ใฝ่ในคุณงามความดีควบคู่ไปกับด้านวิชาการ จากแนวคิดนำไปสู่การกำหนดแนวทาง โครงการ และกิจกรรมเพื่อให้เด็กปฏิบัติเป็นกิจวัตร โดยมีทุกฝ่ายช่วยเหลือเกื้อหนุนกัน ทั้งผู้ปกครอง ชุมชน วัด สมกับคำว่า “บวร” โดยที่โรงเรียนเป็นแกนหลักในการพัฒนาผ่านหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา แล้วบูรณาการลงไปในการเรียนรู้ นำเข้าสู่วิถีชีวิตแบบล้านนาของเด็ก พัฒนาให้กิน อยู่ ดู ฟังอย่างมีคุณค่า

สำหรับกิจกรรมสร้างสรรค์สำคัญประกอบด้วย ฝึกธรรมะเป็นกิจวัตร ปฏิบัติจนเป็นนิสัย ลดความตระหนี่ด้วยวิธีให้ทาน บูรณาการการเรียนรู้ ควบคู่กับธรรมะ ปฏิบัติธรรมเป็นนิจ ทั่วทิศสรรเสริญ เรียนศาสนาวันอาทิตย์ รู้จักคิดแยบยล ดนตรีช่วยกล่อมเกลา ฝึกจิตเราสู่สมาธิ ออกกำลังกายเป็นประจำ ช่วยหนุนนำสุขภาพ ศิลปวัฒนธรรมล้านนา นำพาสู่วิถีพุทธธรรม ปลูกพืชผักสมุนไพร รั้วกินได้ช่วยให้กินเป็น วิถีชีวิตล้านนา มีภูมิปัญญา ถ่ายทอดวิชาให้ลูกหลาน ธรรมะเกิดทุกเวลา ถ้าพัฒนาแหล่งเรียนรู้ คนดีศรีแม่จ้อง ต้องยกย่องเพราะทำดี การออมและประหยัด ช่วยฝึกหัดให้อยู่เป็น ปัญญาที่ล้ำเลิศ เกิดจากการอบรมคุณธรรม การเรียนทุกขั้นตอน แทรกการสอนไตรสิกขา ยึดหลักศีลห้า นำพาให้พบธรรม ต้นกล้าแห่งความดี ตามแนววิถีพุทธ ดาวธรรม ชำระจิตใจ วิถีพุทธนำพา พัฒนาสู่ชุมชน และอ่านเป็นนิสัย พัฒนาจิตใจ พัฒนาสมอง

“การเรียนทุกขั้นตอน ทุกกิจกรรมแทรกการสอนไตรสิกขา เพื่อให้เกิดการปฏิบัติครบสมบูรณ์ ช่วยให้เด็กมีความมั่นคงทางจิตใจ อีกทั้งครูต้องใส่เรื่องศีล สมาธิ ปัญญา ให้เด็กทุกๆ วัน จนพวกเขาซึมซับและตกผลึกในจิตใจ โดยครูมีเกณฑ์ประเมินคุณค่าในสิ้นภาคเรียนและสิ้นปีการศึกษา ผลเป็นที่น่าพอใจนักเรียนแม่จ้องมีความนิ่ง มีสมาธิ แต่ร่าเริงแจ่มใส มีความอ่อนน้อมถ่อมตน สิ่งเหล่านี้ต้องทำต่อเนื่องตั้งแต่อนุบาลจนชั้น ป.6” สนธิชัยกล่าว

ผู้บริหารสถานศึกษาต้นแบบกล่าวด้วยว่า กิจกรรมต่างๆ มีการขยายผลลงสู่ครอบครัวและชุมชน สร้างเครือข่ายครอบครัวอบอุ่น เน้นกิจกรรมที่ครอบครัวปฏิบัติได้ ความกตัญญูกตเวที การดูแลกันและกัน การสัมผัสก่อเกิดความรักและความอบอุ่นในครอบครัว มีการประชุมกลุ่มเล็กวันอาทิตย์กลางเดือน ครูแกนนำพูดคุยเรื่องการลด ละ เลิกอบายมุขในครอบครัว นอกจากนี้ยังมีโครงการโพธิสัตว์น้อย ชวนชุมชนปลอดสุราและบุหรี่ เป็นการขยายสู่ชุมชน โดยมีเทศบาลรับโครงการครอบครัวอบอุ่นไปสานต่อในครอบครัวที่ลูกหลานไม่ได้เรียนที่บ้านแม่จ้อง

ผู้อำนวยการคนดีไม่มีอบายมุขย้ำด้วยว่า การปฏิบัติ การอบรม การเรียนแทรกเรื่องธรรมะ ผลคือเด็กจะเรียนรู้สร้างภูมิคุ้มกันให้ตัวเอง ลูกแม่จ้องจะเป็นคนมีพฤติกรรมเสี่ยงน้อย เมื่อเติบโตก้าวสู่สภาพสังคมวัยรุ่นที่เปลี่ยนแปลงไปจะสามารถดูแลตัวเองได้ การพัฒนาโรงเรียน พัฒนาเด็ก เป้าหมายปลูกฝังให้มีความยั่งยืน แน่นอนว่าต้องทำต่อเนื่องด้วยกิจกรรมที่คัดสรรแล้ว

“การพัฒนาจิตใจเด็กให้มีสมาธิและมีความรับผิดชอบ ช่วยในการพัฒนาสมองของนักเรียนด้วย เพราะทุกกิจกรรมไม่ใช่การสั่ง แต่ทำให้เด็กมีกระบวนการคิด วิเคราะห์เพื่อนำไปถึงเป้าหมาย ตอบโจทย์การสร้างเด็กดีและเด็กเก่ง แม้กระทรวงศึกษาธิการจะเน้นผลสัมฤทธิ์การเรียนเป็นหลัก แต่จะทำอย่างไรให้เกิดการสนับสนุนด้านคุณธรรมจริยธรรม มีแก่นแท้ของพุทธศาสนาเป็นแนวทาง โดยเสริมให้โรงเรียนทุกระดับอย่างชัดเจน” ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านแม่จ้อง ฝากถึงสิ่งที่จะช่วยสร้างเยาวชนที่มีคุณภาพให้สังคมและประเทศชาติในที่สุด

ที่มา: หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์