เหนือ อีสาน ใต้ ผนึกกำลังต้านภัยเหล้า บุหรี่
สสส. เกาะสถานการณ์ภาคี 3 จ. 3 ภาค
เพื่อให้สังคมไทยปลอดจากเหล้า…บุหรี่…สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. จึงได้ดำเนินการรณรงค์ “โครงการลดละเลิกเหล้าบุหรี่” อย่างต่อเนื่อง ด้วยความหวังที่จะผลักดันให้ 2 สิ่งนี้หมดไปจากสังคมไทย
ที่น่าชื่นใจที่สุด เห็นจะเป็นการได้รับความร่วมมืออย่างดี จากประชาชนในจังหวัดต่าง ๆ ที่มีจุดมุ่งหมายเดียวกันกับ สสส. เข้ามาร่วมเป็นภาคีที่น่ารัก มาช่วยผนึกกำลังให้น้ำเปลี่ยนนิสัย และวายร้ายอย่างบุหรี่ออกไปจากชุมชนที่พวกเขาอาศัยอยู่ อย่างที่ ต.น้ำเกี๋ยน จ.น่าน ก็ได้จัดโครงการ “ตำบลน้ำเกี๋ยนร่วมใจ ห่างไกลเหล้าบุหรี่” ขึ้น เพื่อร่วมรณรงค์ด้วย
โครงการนี้เกิดขึ้นจากการที่องค์กรพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชน ต.น้ำเกี๋ยน จัดเวทีสุขภาพเพื่อวิเคราะห์สุขภาพคนในชุมชน โดยอ้างอิงข้อมูลจากสถานีอนามัย พบว่า คนน้ำเกี๋ยนบริโภคเหล้าและบุหรี่เพิ่มขึ้นสร้างผลทางลบหลายด้านต่อชุมชน จึงนำสู่การจัดตั้งสภาสุขภาพ ที่มีชาวบ้านและเยาวชนร่วมกันเป็นแกนนำ ทำงานเพื่อเปลี่ยนค่านิยมและสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องให้ชาวบ้าน ร่วมกันสร้างชุมชนปลอดบุหรี่และเหล้าดำเนินการครอบคลุมพื้นที่ 5 หมู่บ้านของ ต.น้ำเกี๋ยน กิ่งอ.ภูเพียง จ.น่าน ผ่านการจัดกิจกรรมสร้างสำนึกให้คนในชุมชนอย่างต่อเนื่อง
รวมถึงกิจกรรมช่วยเหลือให้คำปรึกษากับผู้ติดบุหรี่ติดเหล้าด้วยทั้งยังได้ออกมาตรการลดเหล้าบุหรี่ซึ่งมาจากความร่วมมือของชาวบ้าน ทุกปีจะมีการเปรียบเทียบผลการดำเนินงาน ศึกษาข้อมูลการจำหน่ายเหล้าบุหรี่จากร้านค้าในชุมชน ประเมินผลจากผู้สมัครเข้าร่วมโครงการงดเหล้าต่าง ๆ ของชุมชน จนทำให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของคนในชุมชนเป็นขั้นเป็นตอน เมื่อจบโครงการยังมีหน่วยงานและองค์กรในท้องถิ่นร่วมขับเคลื่อนโครงการต่อ ทั้งยังขยายผลไปสู่หมู่บ้านใกล้เคียงจนเกิดเครือข่ายที่เข้มแข็ง…
แวะมาที่ภาคอีสานกันบ้าง ที่ จ.อุดรธานี กับโครงการ “สังคมดี ไม่มีเหล้า” ที่ใช้รายการวิทยุคลื่น AM 1233 KHz สถานีวิทยุ วปถ.7 เป็นช่องทางรณรงค์ให้กลุ่มผู้ฟังรายการเกิดจิตสำนึกเลิกเหล้าและอบายมุข ภายใต้ชื่อรายการ “เพิ่มพลังแผ่นดิน” โดยผู้จัดรายการจะนำเสนอเนื้อหาสาระและข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับพิษภัยของเหล้าบุหรี่และอบายมุขต่าง ๆ ตลอดจนแนวทางลดละเลิกที่น่าสนใจให้ผู้ฟังได้รับทราบอยู่เสมอ ทั้งยังมีการทำใบสัจจะลดละเลิกเหล้าและอบายมุข เพื่อเป็นสัญญาใจระหว่างผู้จัดรายการกับแฟนรายการ
แม้ว่าท้ายที่สุดแล้วจะไม่มีการติดตามต่อเนื่อง ว่า ในบรรดาทำเนียบแฟนรายการที่เขียนในสัจจะฯ ไว้นั้นจะเลิกเหล้าได้จริงกี่ราย แต่ก็ถือเป็นนวัตกรรมการรณรงค์เลิกเหล้าทางวิทยุที่ควรจะได้รับการส่งเสริมให้ขยายผลต่อไปในวงกว้าง และอาจขยายต่อไปในรูปของกิจกรรมที่สถานีจัดร่วมกับผู้ฟัง เพื่อตอกย้ำสัจจะเลิกเหล้าอบายมุขให้หนักแน่นในจิตใจของผู้ฟังมากขึ้นได้
ลงมาที่ภาคใต้ ที่ จ.สุราษฎร์ธานี จังหวัดนี้ก็กิจกรรมเด่นไม่แพ้ใคร กับโครงการสร้างแกนนำเยาวชนเพื่อหลีกพ้นสุราและยาสูบ ซึ่งเกิดจากการรวมตัวกันของอาสาสมัคร ต.คลองไทร ผู้นำชุมชน และผุ้สูงอายุในชุมชน ได้เล็งเห็นถึงปัญหาการทะเลาะวิวาทกันของวัยรุ่นในชุมชน ที่มีสาเหตุมาจากการนิยมดื่มสุราและสูบบุหรี่ จึงรวมตัวกันขึ้นเป็น ชมรมอาสาสมัครสาธารณสุข ต.คลองไทร อ.ท่าฉาง จ.สุราษฎร์ธานี เพื่อสร้างกระบวนการกลุ่มเพื่อพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างชุมชนและเยาวชนลดโอกาสที่วัยรุ่นจะได้เกี่ยวข้อกับสิ่งเสพติดต่างๆ ให้น้อยลงจนออกมาในรูปของ “กีฬาสัมพันธ์” ที่ใช้กีฬามาแทนอบายมุข
ไม่เพียงแต่ให้ความสำคัญกับวัยรุ่นเท่านั้น แต่ยังจัดกิจกรรม “จูงมือน้องเดิน” เป็นการอบรมเรื่องพิษภัยของบุหรี่และเหล้าให้แก่เด็ก ๆ โดยให้เรียนรู้ร่วมกับกลุ่มพี่เลี้ยง “ศูนย์เยาวชนตำบลคลองไทร” ที่จัดตั้งขึ้นเพื่อให้เด็กและเยาวชนมีที่แสดงความสามารถและได้ทำงานร่วมกันเพื่อพัฒนาตนเองและชุมชน จนส่งผลให้มีกลุ่มเยาวชนที่มีบทบาทในการเป็นผู้นำรณรงค์ลดการดื่มเหล้าและเลิกสูบบุหรี่ขึ้นมาหลายคน โดยพวกเขาจะเข้าร่วมประชุมหมู่บ้านพร้อมกับผู้นำชุมชนและ อสม.และไปดำเนินการต่อกับกลุ่มเพื่อน ๆ เยาวชนอย่างเข้มแข็ง เป็นจุดเริ่มที่ช่วยผลักดันให้เยาวชนเข้ามามีบทบาทการทำงานที่ชัดเจนขึ้น
แหม…โครงการดี กิจกรรมเด่นกันแบบนี้ เชื่อว่าอีกไม่นาน เหล้า บุหรี่ คงหมดไปจากประเทศไทยได้ไม่ยาก หากทุกคน ทุกที่ ทุกจังหวัดรวมพลังกันร่วมสร้างสรรค์สังคมดี ๆ …
เรียบเรียงโดย : อารยา สิงห์สวัสดิ์ Team content www.thaihealth.or.th
Update 28-08-51
