เยาวชนรณรงค์หยุดการพนัน รู้ทัน…ไม่เล่นพนันบอล

ที่มา : หนังสือพิมพ์ข่าวสด โดย ธีรดา ศิริมงคล

ภาพประกอบจากแฟ้มภาพ

ไม่ว่าจะเป็นใครก็รู้ว่า "การพนัน" เป็นสิ่งไม่ดี ทำลายชีวิตคนมานักต่อนัก แต่ก็ยังมีคนจำนวนมากที่ไม่สามารถหลุดพ้นจากการเล่นการพนันได้ อาจจะเรียกได้ว่าไม่เห็นโลงศพไม่หลั่งน้ำตาก็ว่าได้ เพราะบางคนต้องรอให้ชีวิตตกต่ำถึงขีดสุด แบบไม่เหลืออะไรจริงๆ จึงจะหยุดเล่นการพนันได้

ในช่วงนี้ถือเป็นเทศกาลที่กระตุ้นบรรดาผีพนันได้ดีมาก นั่นก็คือช่วงเทศกาล "ฟุตบอลยูโร 2016" ทางเครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน จึงร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และกองทุนสลากกินแบ่งรัฐบาลเพื่อพัฒนาสังคม ร่วมกันจัดการประกวดคลิปวิดีโอออนไลน์ EURO U-KNOW "รู้ทัน…ไม่พนันบอล" เพื่อรณรงค์ให้เกิดความรู้เท่าทันการพนันผู้ชนะในการประกวดคลิปวิดีโอออนไลน์ EURO UKNOW "รู้ทัน…ไม่พนันบอล" รางวัลชนะเลิศได้แก่ ผลงาน "ครึ่ง ควบ หลอน Gambling Ghost" จากมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย รองชนะเลิศอันดับ 1 ได้แก่เรื่อง "คำสารภาพ" จากมหาวิทยาลัยกรุงเทพ รองชนะเลิศอันดับ 2 ได้แก่ผลงาน "กรมธรรม์ พนันบอล" จากมหาวิทยาลัยศิลปากร

จากข้อมูลศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำรวจนักเรียนมัธยมปลายและอาชีวศึกษาล่าสุด พบว่ากลุ่มตัวอย่าง 1 ใน 3 เคยมีประสบการณ์การเล่นพนัน และมีความนิยมเล่นพนันฟุตบอลมากที่สุด

โดยตั้งใจจะเล่นพนันบอลในครั้งนี้ ร้อยละ 16.5 เล่นทุกสัปดาห์ ร้อยละ 26 และ 2 ใน 3 ไม่กังวลว่าจะถูกจับหรือถูกลงโทษ ทั้งที่มีบทลงโทษการเล่นพนันบอลรุนแรง จำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 2,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ถือว่าเป็นสถานการณ์ที่น่าเป็นห่วงมาก

นายวิเชษฐ พิชัยรัตน์ กรรมการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ กล่าวว่า การเล่นพนันนั้นถือว่าเป็นพฤติกรรมเสพติด ที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต สุขภาวะ และความมั่นคง เช่น ปัญหาหนี้สิน ถูกทำร้าย ความรุนแรงในครอบครัว นำไปสู่การฆ่าตัวตาย และก่ออาชญากรรม ทางสสส.จึงสนับสนุนเครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน สร้างความร่วมมือกับภาคส่วนต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างความตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้น ลดและป้องกันการเกิดนักพนันหน้าใหม่ โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน โดยได้รับการสนับสนุนจากกอง ทุนสลากกินแบ่งรัฐบาลเพื่อพัฒนาสังคม สร้างสรรค์สื่อรณรงค์ครบวงจร อาทิ  สปอตโทรทัศน์-วิทยุ ป้ายแบนเนอร์ เป็นต้น เผยแพร่อย่างกว้างขวาง

นอกจากนี้ ยังมีจิตแพทย์ให้ความเห็นว่าการติดการพนันหนักๆ นั้น จะทำให้เกิดโรคจิตเวชได้และจะส่งผลให้สมองไม่พัฒนาด้วย โดยจากสถิติการให้บริการของสายด่วนสุขภาพจิตเลิกพนัน 1323 พบว่า วัยรุ่นอายุ 13-21 ปี มีปัญหาการพนันฟุตบอลร้อยละ 50 รองลงมาคือ พนันออนไลน์ ร้อยละ 25 ไพ่/ไฮโล ร้อยละ 19 หวยหรือลอตเตอรี่ ร้อยละ 6

สิ่งที่น่ากังวลคือเด็กและเยาวชนมีแนวโน้มเล่นพนันสูงขึ้น ซึ่งปัญหาการพนันอาจส่งผลให้เกิดปัญหาทางสุขภาพกาย หรือปัญหาสุขภาพจิต มีทักษะชีวิตลดลง

พญ.มธุรดา สุวรรณโพธิ์ ผู้อำนวยการสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์และสายด่วนสุขภาพจิตเลิกพนัน 1323 กล่าวว่า การเสพติดพนัน จะมีอาการถ้าไม่ได้เล่นจะรู้สึกหงุดหงิด กระวนกระวาย ลืมภารกิจสำคัญของตนเองไป นำมาซึ่งปัญหาสุขภาพ พักผ่อนไม่เพียงพอ ไม่กินอาหาร ร่างกายอ่อนแอ มีโอกาสป่วยง่าย มีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวรุนแรง มีภาวะซึมเศร้าเจ็บป่วยทางจิตร่วมด้วย ซึ่งเป็นพฤติกรรมความผิดปกติทางจิตชนิดหนึ่งเรียกว่า Pathological Gambling  หรือโรคติดพนัน มีผลต่อการพัฒนาสมองโดยเฉพาะวัยรุ่นเป็นวัยที่ขาดการยับยั้งชั่งใจ สมองส่วนหน้าจะพัฒนาไม่สมบูรณ์จนกว่าจะอายุครบ 20 ปี ถ้าวัยรุ่นติดพนันจะส่งผลให้สมองส่วนหน้าไม่เพิ่มเนื้อสมอง จะไม่พัฒนาอย่างถาวร และอาจถูกตัดทิ้งเพราะไม่ได้ใช้งาน กระทบต่อกระบวน การคิด พฤติกรรม นำไปสู่โรคจิตเวช เมื่อโตขึ้นจะทำให้เป็นผู้ใหญ่ที่มีปัญหาทางอารมณ์ได้

แนวทางที่จะสามารถแก้ไขได้ คือ

1.ปรับทัศนคติของตนเอง และแนะนำคนรอบข้างที่มีปัญหาการพนันให้เห็นผล กระทบ และส่งเสริมให้เลิกเล่นพนัน

2.ความรักความเข้าใจของคนในครอบครัว โดยให้โอกาสผู้ติดพนันกลับตัว

3.ปลูกฝังเด็กและเยาวชน โดยให้ความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องในเรื่องการพนัน เพื่อเป็นแนวทางป้องกันความเสี่ยงในการเข้าถึงการพนัน และลดโอกาสในการเกิดนักพนันหน้าใหม่

4.การนำเสนอสื่อ ควรเสนออย่างถูกต้อง เหมาะสม แนะนำให้เด็กและเยาวชนห่างไกลจากการเล่นพนัน

5.มีกฎหมาย บทลงโทษที่ชัดเจน

ปัญหาเรื่องการพนันนั้น แม้ที่ผ่านมาจะมีการรณรงค์กันอยู่ตลอดว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดี มีผลกระทบต่อชีวิต แต่ก็ยังเป็นสิ่งที่วัยรุ่นส่วนใหญ่นั้นอยากรู้ อยากลอง ซึ่งหากติดพนันแล้ว จะนำไปสู่การติดยาเสพติดได้ง่ายกว่าคนปกติถึง 6 เท่า มีโอกาสติดเหล้า 5 เท่า มีความรุนแรงและการใช้อาวุธ 6 เท่า เสี่ยงต่อการติดบุหรี่ 3-10 เท่า มีภาวะซึมเศร้าและโอกาสฆ่าตัวตายสูงขึ้น 4 เท่า

ดังนั้น การพนันจึงไม่ใช่แค่เรื่องการ "เสี่ยงดวง" เพียงอย่างเดียว แต่อยากให้คิดว่ามันจะนำมาซึ่งปัญหาต่างๆ อีกมากมายที่คาดไม่ถึง และเมื่อเข้าไปอยู่ในวังวนของการพนันแล้ว ยากเหลือเกินที่จะหลุดพ้นออกมา จึงถือว่าเป็นเรื่องที่ไม่ควรเข้าไปยุ่งเกี่ยวไม่ว่าทางใดทางหนึ่ง