กองขยะเน่า ๆ น้ำท่วมขัง…ปัญหาที่แก้ไม่ตกเสียที สำหรับชาวชุมชนเคหะบ่อนไก่ แม้จะพยายามพัฒนาชุมชนให้มีความสะอาดเรียบร้อยขึ้น แต่ต้นตอของปัญหาอย่างขยะ และน้ำท่วมขังบ่อเกิดทั้งยุง แมลงวัน พาหะนำโรคทั้งหลายก็ยังคงบินว่อนทั้งตอมอาหาร และกัดคนอยู่

 

            วิทยาลัยสารพัดช่างสี่พระยา นำทีมโดยผู้อำนวยการไฟแรง อย่าง นาย มานิตย์ มณีโชติ ที่ได้เล็งเห็นถึงปัญหาดังกล่าว จึงจัดโครงการ Fix it center ศูนย์ซ่อม สร้างเพื่อชุมชน เพื่อเข้าบริการ ให้ความช่วยเหลือแก่ชาวชุมชนเคหะบ่อนไก่ โดยความร่วมมือกันระหว่าง วิทยาลัยสารพัดช่างสี่พระยา และสำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร เพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจ ในเรื่องสุขอนามัยให้แก่ผู้ขายอาหาร

 

            นางสาวรัชนิดา ศรีนวล นักวิชาการสุขาภิบาล กองสุขาภิบาลอาหาร สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร เล่าว่า กทม.ได้ดำเนินโครงการ “กรุงเทพฯเมืองอาหารปลอดภัย” ที่ได้ทำการออกตรวจคุณค่าอาหารโดยการสุ่มตรวจตามร้านค้า และแผงลอยต่าง ๆ หลังพบปัญหาสุขอนามัย โดยเฉพาะด้านความสะอาด ปลอดภัยของการจำหน่ายอาหาร เพื่อให้ประชาชนได้บริโภคอาหารที่สะอาดและปลอดภัยต่อสุขภาพ

 

“ปัญหาหลักของพ่อค้าแม่ค้าคือ การไม่รู้ ขาดความเข้าใจในการรักษาความสะอาดที่ถูกต้อง การส่งเสริมให้ตลาดเป็นตลาดปลอดภัยที่ทางอาชีวศึกษาทำร่วมกับชุมชนจึงเริ่มต้นที่ตรงนี้ การอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับสุขอนามัยให้แก่พ่อค้าแม่ค้า ผู้สัมผัสอาหารโดยตรง ไม่ปล่อยให้ทำผิด ๆ ถูก ๆ นำไปสู่การหมักหมมของเชื้อโรคและเกิดเจ็บป่วยตามมา การให้ความรู้ในเรื่องการรักษาสุขอนามัยของตัวเอง ขั้นตอนการประกอบอาหาร รวมไปถึงการดูแลบริเวณร้านให้สะอาด จึงเป็นสิ่งที่มีการเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อนำไปสู่สุขลักษณะที่ดีให้ชุมชนต่อไป” นางสาวรัชนี เล่า

 

            นักวิชาการสุขาภิบาล เล่าต่อว่า สำหรับแผงลอยจำหน่ายอาหารนั้นสิ่งที่สำคัญที่สุดนั้นควรเป็นแผงลอยที่มีสภาพดี แข็งแรงทำด้วยวัสดุที่ทำความสะอาดง่าย และควรอยู่สูงจากพื้นอย่างน้อย 60 ซม. อาหารทุกชนิดต้องมีภาชนะหรือวัสดุสำหรับปกปิด เพื่อป้องกันฝุ่นละออง แมลงและสัตว์นำโรคต่างๆ ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพทั้งผู้บริโภคและผู้ผลิตเอง

 

            เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว นางสาว รุ่งนภา พวงอุดม กรรมการชุมชน เล่าว่า แต่เดิมชาวชุมชน และร้านค้า ต่างอยู่กันอย่างตามมีตามเกิด ไม่ได้ใส่ใจนัก กับเรื่องของสุขอนามัย อย่างดีที่สุด ก็คือ ล้างจานให้สะอาด แต่ไม่รู้เลยว่า วิธีล้างจานที่ถูกต้องนั้นต้องล้าง 3 ขั้นตอน คือ ล้างด้วยน้ำยาล้างจานแล้วล้างด้วยน้ำสะอาด 2 ครั้ง และอุปกรณ์ในการล้างต้องใช้อ่างหรืออุปกรณ์การล้างที่ตั้งวางที่สูงจากพื้นอย่างน้อย 60 ซม. น้ำยาล้างจานและภาชนะอื่น ๆ ต้องผ่านตะแกรงตักเศษอาหารหรือมีบ่อดักไขมัน ซึ่งสิ่งที่จะมาเติมเต็มในส่วนของความรู้เหล้านี้ให้พ่อค้าแม่ค้าได้ ก็คือ ความรู้ และการสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสุขอนามัยที่ถูกต้องนั่นเอง

 

            “ร้านค้า ร้านอาหาร ล้วนแต่อยากทำร้านของตนเองให้อร่อยและสะอาด เป็นที่ติดใจของผู้ใช้บริการ แต่การปฏิบัติอาจยังไม่ถูกต้องนัก เพราะรู้เท่าไม่ถึงการณ์เสียเป็นส่วนใหญ่ หรือจะรู้เรื่องความสะอาดมาบ้าง แต่ก็เพียงเล็กน้อยเท่านั้น จึงหวังว่าการจัดอบรมเรื่องสุขอนามัยจะช่วยให้ชาวชุมชนได้รับประโยชน์ และนำความรู้กลับมาปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง” กรรมการชุมชน กล่าวด้วยความหวัง

 

            ด้าน นางฮ่อน นาสมบูรณ์ แม่ค้าก๋วยเตี๋ยว เล่าว่า ไม่เคยรู้มาก่อนเลยว่าต้องรักษาความสะอาดอย่างไร ดูแลอุปกรณ์และเลือกซื้อผักผลไม้อย่างไร ที่ผ่านมาก็เลือกแค่ว่า สดและสวย การได้เข้าอบรมในครั้งนี้ ก็ช่วยให้มีความรู้มากขึ้น อาทิเรื่องใกล้ตัวอย่างการล้างมือต้องทำถึง 7 ขั้นตอน จากปกติเราก็แค่ถูสบู่ แล้วล้างน้ำให้พอสะอาด แต่ตอนนี้ก็รู้แล้วว่า การล้างมือที่ถูกหลักจริง ๆ ต้องเริ่มด้วยการล้างมือแล้วใช้สบู่หรือน้ำยาล้างมือ จากนั้นใช้ฝ่ามือถูกัน ใช้ฝ่ามือถูหลังมือ และนิ้วถูซอกนิ้ว ใช้ฝ่ามือถูฝ่ามือ และนิ้วถูซอกนิ้ว ให้หลังมือถูฝ่ามือ ถูหัวแม่มือโดยรอบด้วยฝ่ามือ ใช้ปลายนิ้วถูขวางฝ่ามือ และถูรอบข้อมือเป็นขั้นตอนสุดท้าย

 

            “เมื่อได้ความรู้จากการอบรมในครั้งนี้แล้ว จะนำความรู้ที่ได้ไปปรับปรุงใช้กับชีวิตประจำวันมากขึ้น ทั้งการเลือกซื้อผักต้องเลือกที่ใบไม่สวยมากนัก ควรมีรูพรุนบ้าง เพราะแสดงว่าใช้สารพิษกำจัดแมลงในปริมาณที่ไม่มากเกินไป เลือกซื้อผักที่มีการฉีดพ่นสารพิษกำจัดแมลงน้อย อย่าง ตำลึง ผักบุ้ง ชะอม ถั่วงอก เนื้อหมูต้องเลือกเนื้อหมูที่มีสีชมพู มันสีขาว หนังเกลี้ยง และขาว ถ้าเป็นหมูแช่เย็นค้างคืนเนื้อจะมีสีซีด สำหรับหมูสามชั้น ต้องเลือกที่มีมันบาง มีเนื้อหลายชั้น หนังขาว ไม่มีพังผืด ระหว่างชั้นหนังหมูสะอาด ส่วนกรรมวิธีการผลิต อุปกรณ์ การแต่งกายก็ต้องสะอาด เมื่อทำได้ไม่เพียงจะได้ประโยชน์ในการค้าขาย แต่สามารถช่วยให้เรารักความสะอาด มีสุขภาพดี เพียงแค่นี้สุขภาพทั้งของตนเองและคนในชุมชนจะดีในไม่ช้า” นางฮ่อน กล่าวด้วยความชอบใจ

 

            คนส่วนใหญ่ในกรุงเทพมหานครยังต้องฝากปากท้องไว้กับการรับประทานอาหารนอกบ้านไม่ว่าจะเป็นร้านอาหารบนห้าง ภัตตาคาร และร้านแผงลอยต่าง ๆ แต่ด้วยสภาพแวดล้อมของการจำหน่ายอาหารที่ไม่เหมาะสมนักทั้งฝุ่น ควัน แมลง สัตว์นำโรค ภาชนะและมือผู้สัมผัสอาหาร หากขาดการดูแลเรื่องสุขอนามัยอย่างจริงจัง ก็จะนำมาซึ่งความไม่ปลอดภัยของผู้บริโภคได้…

 

 

 

 

 

เรื่องโดย : อารยา สิงห์สวัสดิ์ Team content www.thaihealth.or.th

 

 

Update 05-09-51