อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก”

เรื่องโดย อาภาวรรณ โสภณธรรมรักษ์ Team content www.thaihealth.or.th


ภาพโดย นัฐพร  ชุ่มลือ Team Content www.thaihealth.or.th / แฟ้มภาพ / เว็บไซต์ Greenery.org 


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


ทะเลที่สวยงามในประเทศไทยอย่างที่เราเห็นกันทุกวันนี้ พวกคุณว่า…สวยจริงไหม? น่าจะใช่, ถ้ามองเพียงพื้นผิวทะเลสีครามอันสงบนิ่ง แต่ถ้าเรามีตาวิเศษที่สามารถมองลงไปถึงก้นทะเล อาจจะพบ “ภูเขาขยะ” ใต้ทะเล กำลังก่อร่างสร้างตัวจากสองมือของมนุษย์นี่ล่ะ


น่าตกใจกับตัวเลขปริมาณขยะของกรมควบคุมมลพิษ ปี 2558 ซึ่งพบว่า ประเทศไทยมีปริมาณขยะพลาสติก และโฟมมากถึง  2.7 ล้านตัน หรือเฉลี่ย 7,000 ตัน/วัน แบ่งเป็นขยะพลาสติก ร้อยละ 80 หรือ 5,300 ตัน/วัน เช่นเดียวกับที่ องค์การมหาสมุทรและบรรยากาศแห่งชาติของสหรัฐ บอกว่า ผลกระทบของขยะในทะเล ทำให้ “นกทะเล” ตาย 1,000,000 ตัว/ปี เพราะกินเศษพลาสติก ซึ่งพลาสติกขนาดเล็ก หรือไมโครพลาสติก และสารพิษเหล่านั้นเอง ปนเปื้อนในห่วงโซ่อาหารของเหล่าสัตว์ในทะเล


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


ปัญหา “ขยะทะเล” นับว่าเป็นปัญหาที่ใหญ่อันดับที่ 2 ของโลกรองจากเรื่อง การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ซึ่งจากผลการสำรวจโดยทีมนักวิจัยมหาวิทยาลัยจอร์เจีย ปี 2558 ระบุว่า ประเทศไทยรั้งอันดับ 5 ของประเทศที่ทิ้งขยะลงทะเลมากที่สุดในโลก


มองกลับมาที่เมืองใหญ่อย่างกรุงเทพฯ มหานครที่เต็มไปด้วยผู้คน ตึกรามบ้านช่อง รถยนต์เต็มท้องถนน การจราจรอัมพาต ฯลฯ ในช่วงฤดูฝน คนกรุงเทพฯ แทบจะเดินทางกันไม่ได้ นั่นเป็นเพราะว่า “น้ำรอการระบาย” “นำขัง” “น้ำท่วม” จะนิยามอะไรก็ตามแต่ แต่ภาวะน้ำท่วมขังเต็มถนน บางแห่งก็สูงถึง 30 – 50 ซม. ขณะที่ฝนตกเพียงไม่กี่ชั่วโมง แล้วถ้าฝนตกทั้งวันทั้งคืนติดต่อกันล่ะ จะเกิดอะไรขึ้นกับมหานครแห่งนี้


จากการสำรวจภาวะน้ำท่วมขังในกรุงเทพฯ กลับพบขยะจำนวนมากลอยอยู่ในคลองลาดพร้าว ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้น้ำท่วมกรุงเทพฯ เมื่อเกิดฝนตกหนัก ขยะขวางทางระบายน้ำ แล้วยังมีที่คลองหัวลำโพงหลังชุมชนคลองเตย มีขยะลอยเกลื่อน ส่วนใหญ่จากกิจกรรมของคน และเป็นไปได้จะเล็ดลอดสู่ทะเล เพราะการจัดการขยะไร้ประสิทธิภาพ อัญชลี พิพัฒนวัฒนากุล ผู้ประสานงานรณรงค์ด้านทะเลและมหาสมุทร กรีนพีซ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ให้ข้อมูลไว้ จึงไม่แปลกที่ทำให้กรุงเทพมหานครติดอันดับ 1 ใน 5 ของการสร้างปริมาณขยะทั้งหมด


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


ถ้าไม่ลดปริมาณขยะ มนุษย์คงต้องไปอยู่ดาวอังคาร


ดร.ณัฐพงศ์ นิธิอุทัย อาจารย์ภาควิชาเทคโนโลยียางและโพลิเมอร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี และตัวแทนกลุ่ม Trash Hero Pattani (Thailand) หรือ กลุ่มผู้พิทักษ์ขยะแห่งชายหาดปัตตานี บอกเราว่า “ปัญหาขยะเป็นปัญหาระดับโลก ถ้าเราจัดการไม่ได้เราอาจต้องย้ายไปอยู่บนดาวอังคารแน่นอน เพราะเราไม่ได้มีศักยภาพในการเก็บขยะใต้ทะเล”


จากการลงมือเก็บขยะของกลุ่มพิทักษ์ขยะประเทศไทยในช่วง 3 เดือนแรกที่รวมตัวกันเก็บขยะทะเล วันละ 4 ชั่วโมง พวกเขาสามารถเก็บขยะทะเลได้ 80,000 กิโลกรัม ได้รองเท้า 8,000 กิโลกรัม ราวๆ 100,000 ข้าง แถวๆ หมู่เกาะหลีเป๊ะ เกาะตะรุเตา เกาะอาดัง-ราวี และเกาะรอบๆ นั้น


แม้จะฟังดูแล้วไกลเกินความเป็นจริงที่เราจะต้องย้ายไปอยู่บนดาวอังคาร แต่ถ้าเราไม่ลงมือจัดการขยะ หรือลดขยะลงตั้งแต่วันนี้ ดาวโลกของเราคงถูกแทนที่ด้วยขยะจริงๆ


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


กลับมาใช้ซ้ำ – ลดปริมาณขยะล้น


แนวทางการแก้ปัญหาที่เราทุกคนทำได้ตั้งแต่วันนี้ คือ การปฏิเสธไม่รับถุงพลาสติก ไม่รับหลอด กลับมาใช้ซ้ำ ด้วยหลักง่ายๆ 7R คือ


Reduce ลดใช้ ลดสร้าง ลดทิ้ง


Reuse ใช้ซ้ำให้มากขึ้น


Recycle หมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่ โดยการแยกขยะให้ถูกประเภท


Refuse ปฏิเสธบรรจุภัณฑ์สร้างมลพิษทุกรูปแบบ ไม่ใช้กล่องโฟม หรือกล่องพลาสติกที่ใช้ได้เพียงครั้งเดียว


Rethink คิดให้ดีก่อนใช้ และทิ้งทุกครั้ง


Repair นำเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เสียไปซ่อมแทนการซื้อใหม่


Return อุดหนุนสินค้าส่งคืนต้นทาง หมุนเวียนบรรจุภัณฑ์ทำให้ใช้ซ้ำได้หลายครั้ง


การแก้ปัญหาเรื่องขยะ ที่สำคัญคือการเริ่มต้นจาก “ตัวเรา” ลดการใช้หลอด หรือขวดพลาสติก เพราะหลอด 1 หลอด ใช้เวลากว่า 100 ปีในการย่อยสลาย ขณะที่ขวดพลาสติกใช้เวลากว่า 450 ปี ย่อยสลาย


เคยนับไหมว่า…หนึ่งวัน เราสร้างขยะไปกี่ชิ้น?


โปรเจคน่ารักๆ จาก Greenery.org ที่ชวนท้าลดขยะด้วยการนับจำนวน (Greenery Challenge: ชวนมาลดขยะด้วยการนับจำนวน) แม้ว่าการพยายามลดขยะพลาสติกอาจทำไม่ง่ายดายนัก แต่ก็อยากให้พวกเราได้พยายามกันอีกครั้ง ด้วยการ ‘นับ’ ขยะที่เราสามารถลดได้ในแต่ละวัน เพราะเชื่อว่า เพียงเห็นจำนวนว่าเราพยายามไปเท่าไหร่ มันจะเป็นกำลังใจให้เราทำต่อไป และจะเป็นแรงบันดาลใจให้คนรอบข้างมาร่วมด้วย ยกตัวอย่างเช่น ขวดเดียวแก้วเดิม ไม่ใช้หลอด พกตะเกียบและช้อนส้อม ไม่รับถุงพลาสติก ยึดหลัก 7R เพื่อลดปัญหาขยะล้นโลก ชวนเพื่อนรอบตัวลดขยะเป็นเพื่อนกัน ชวนร้านค้าลดขยะพลาสติกและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


อย่าปล่อยให้ “ขยะ” แทนที่ “โลก” thaihealth


 


“เพียงแค่ลด ไม่สร้างเพิ่ม” ตัวเราก็จะเป็นส่วนหนึ่งในการลดพื้นที่ “ขยะ” ลงได้แล้ว ไม่ต้องรอใครบอกให้เปลี่ยนแปลง สองมือเรานี่ล่ะ…ที่จะเปลี่ยนแปลงโลก


** Greenery.org ภาคีที่สำนักงานกองทุนสนันสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สนับสนุน เพื่อให้ทุกคนเกิดแรงบันดาลใจในการดำเนินวิถีชีวิตแบบกรีน

Shares:
QR Code :
QR Code