‘หมออนามัยหักดิบ’ สุขเอาชนะใจตัวเอง ช่วยคนเลิกสูบบุหรี่
ที่มา : หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์
ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต
"ความสุขที่ได้เห็นจากการร่วมรณรงค์ให้คนเลิกบุหรี่กับ สสส. ผ่านโครงการ 3 ล้าน 3 ปี เลิกบุหรี่ทั่วไทย เทิดไท้องค์ราชัน เป็นความสุขทางใจ พอเราเลิกได้เราก็ไปชักชวนให้คนอื่นเลิกได้ ก็เป็นความสุขอย่างหนึ่ง สังคมชื่นชมและให้เกียรติ เราได้ยืนอยู่ในสังคมด้วยความมั่นใจ" มงคล เงินแจ้งผู้อำนวยการโรงพยาบาลสาธารณสุขตำบลบ้านวังมะด่าน อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก ฉายา "หมออนามัยหักดิบ" เปิดใจถึงงานตรงหน้าที่ต้องเปลี่ยนแปลงคนติดบุหรี่ให้เลิกยุ่งเกี่ยวกับบุหรี่ด้วยความเต็มใจ
มงคล ถือเป็นคนแรกที่ประกาศตัวว่าจะเลิกบุหรี่ของ "โครงการ 3 ล้าน 3 ปี เลิกบุหรี่ทั่วไทย เทิดไท้องค์ราชัน" ที่ริเริ่มโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ทั้งที่สูบบุหรี่มาตลอดทั้งชีวิต สูบมา 36 ปี ก่อนผันตัวมาร่วมทำงานสร้างสุขในครั้งนี้
มงคลเล่าว่า เคยคิดหาทางเลิกบุหรี่อย่างเด็ดขาด คิดตลอดว่าจะทำยังไง และจุดเปลี่ยนที่ทำให้เลิกได้เด็ดขาด เมื่อมีการประชุม ร่วมกัน 5 องค์กร ประกอบด้วย สมาคมหมออนามัย มูลนิธิหมออนามัย ชมรมสาธารณสุขแห่งประเทศไทย ชมรมอาสาสมัคร และสมาคมวิชาชีพสาธารณสุข โดยมี สสส.เป็นประธานที่ประชุม เป้าหมายทำเรื่องบุหรี่ นับเป็น 1 ชั่วโมงที่กดดันที่สุด เพราะถ้าจะไปชวนคนอื่นเลิกบุหรี่โดยที่ตัวเองไม่เลิกก็จะกลายเป็นตัวอย่างที่ไม่ดี ตนจึงประกาศว่าจะเลิกบุหรี่เป็นคนแรกของโครงการ ตัดสินใจนำอุปกรณ์สูบบุหรี่ทั้งหมดให้ประธานที่ประชุมไป และเริ่มต้นหยุดบุหรี่ทันทีนับจากนี้
การตัดสินใจเลิกบุหรี่แบบหักดิบของมงคลเป็นที่มาของฉายา "หมออนามัยหักดิบ" และพิสูจน์ให้เห็นชัดเจนว่าการเลิกบุหรี่แบบหักดิบได้ผลสำเร็จเร็วกว่าการค่อยๆ ลดปริมาณการสูบทีละน้อยทีละน้อย
มงคล ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสาธารณสุขตำบลบ้านวังมะด่าน รวมถึงสถานพยาบาลแห่งนี้จึงเป็นต้นแบบการเลิกบุหรี่แบบหักดิบภายใต้โครงการ 3 ล้าน 3 ปี เลิกบุหรี่ทั่วไทย เทิดไท้องค์ราชัน ของ สสส. โดยมีรูปแบบการรณรงค์ให้มีการท้าชวนกันเลิกบุหรี่ที่โรงพยาบาลฯ บ้านวังมะด่าน จัดงานท้าชวนดื่มน้ำสาบานเลิกบุหรี่แบบหักดิบทั้งหมู่บ้าน มีทั้งลูกบ้านและผู้ใหญ่บ้านเข้าร่วมดื่มน้ำสาบาน ประกาศตนเองว่าจะเลิกบุหรี่ตลอดชีวิตกันหลายสิบคน
"การเลิกบุหรี่แรกๆ จะทรมานอยู่สองสัปดาห์ มีอาการปากขมเหมือนไข้ขึ้น ที่เขาเรียกกันว่าอาการลงแดง เพราะสมองขาดนิโคติน อาการแบบนี้จะเป็นอยู่กว่าสองสัปดาห์ เวลานอนก็จะนอนไม่หลับ หรือหลับชั่วโมงหนึ่ง ตื่นชั่วโมงหนึ่ง แต่เมื่อพ้นสองสัปดาห์ไปได้จะปกติแล้ว ที่เหลือเป็นเพียงความอยากทางอารมณ์ เป็นแค่ความรู้สึกเคยชินที่มีกิจกรรมนี้ในชีวิต ถ้าตัดออกไปได้ก็เลิกได้" หมออนามัยหักดิบ ย้ำชัดๆ ทำได้แค่เริ่มต้น
มงคลพิสูจน์ให้เห็นว่า จริงๆ แล้วการเลิกบุหรี่ถ้าตั้งใจทำจริง ใครๆ ก็เลิกได้ ใครๆ ก็ชนะได้ ไม่เกี่ยวว่าเคยสูบมาระยะเวลานานมากขนาดไหน
"เมื่อผมเลิกได้ก็ไปชักชวนให้คนอื่นเลิกได้ มันไม่ตะขิดตะขวงใจ เพราะเราเป็นคนเลิกแล้ว หรืออาจจะใช้วิธีท้ากันในที่สาธารณะ มีคนรับคำท้าและทำตาม" มงคลบอกเช่นนี้
หลังเลิกบุหรี่ผลที่ได้กับชีวิต เขาบอกว่ารู้สึกสุขภาพดีขึ้น จากที่พิษบุหรี่ทำร้ายเรา ทำให้ระคายคอก็หาย อีกส่วนหนึ่งคือ เราเข้าสังคมได้อย่างมั่นใจ เพราะไม่สูบบุหรี่ ไม่ต้องคอยระวังเนื้อระวังตัว ถ้าเป็นเมื่อก่อนเวลาเราไปประชุม มีสุภาพสตรีอยู่ด้วย หรือเวลาผู้บริหารและแพทย์หญิงอยู่ ต้องคอยระวังตัวว่าจะได้กลิ่นบุหรี่หรือไม่ ตอนนี้มั่นใจมากขึ้น รู้สึกลมหายใจสะอาด
การที่คนหนึ่งคนเอาชนะตัวเองได้ ผลลัพธ์ไม่เพียงการสร้างความมั่นใจและความสุขให้กับตัวเองเท่านั้น แต่ยังกลายเป็นแรงบันดาลใจช่วยจุดไฟให้กับคนอื่นต่อไป นักสูบที่ต้องการแบบอย่างที่จับต้องได้เพื่อให้กล้าที่จะลุกขึ้นทำสิ่งใหม่เอาชนะตัวเองเหมือนดั่งเจ้าของฉายา "หมออนามัยหักดิบ" คนนี้
"การเลิกบุหรี่แรกๆ จะทรมานอยู่สองสัปดาห์ มีอาการปากขมเหมือนไข้ขึ้น ที่เขาเรียกกันว่าอาการลงแดง เพราะสมองขาดนิโคติน อาการแบบนี้จะเป็นอยู่กว่าสองสัปดาห์ เวลานอนก็จะนอนไม่หลับ หรือหลับชั่วโมงหนึ่ง ตื่นชั่วโมงหนึ่ง แต่เมื่อพ้นสองสัปดาห์ไปได้จะปกติแล้ว ที่เหลือเป็นเพียงความอยากทางอารมณ์ เป็นแค่ความรู้สึกเคยชินที่มีกิจกรรมนี้ในชีวิต ถ้าตัดออกไปได้ก็เลิกได้"
