เรื่องโดย  ปัญจวรา บุญสร้างสม Team content www.thaihealth.or.th

ข้อมูลบางส่วนจาก งานเสวนา “ดื่มแล้วขับ” ผลกระทบทางสังคม กับกระบวนการยุติธรรมไทย และคู่มือชุดนิทรรศการยืม-คืน ส่งเสริมการพัฒนาทักษะชีวิตประเด็น " เหล้าอยากเล่า"

ให้สัมภาษณ์โดย นพ. ธนะพงศ์ จินวงษ์ ผู้จัดการศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.)

ภาพโดย ชยวี ลิ้มถาวรรักษ์ Team Content www.thaihealth.or.th และแฟ้มภาพ

“ไม่เป็นไรหรอก ดื่มไปนิดเดียวเอง”

“ไม่เมาๆ แค่นี้เอง ขับได้ สบายมาก”

“บ้านอยู่แค่นี้ แปบเดียวก็ถึง ชิวๆ”

คุณเคยได้ยินข้อความเหล่านี้ เคยคิด หรือเคยทำแบบนั้นหรือไม่ ทุกครั้งที่คุณเลือกที่จะดื่ม เลือกที่จะออกไปสังสรรค์นอกบ้าน คุณเคยคิดหรือไม่ว่า คุณไม่ควรขับขี่ยานพาหนะโดยเด็ดขาด ไม่ว่าคุณจะเมาหรือไม่ก็ตาม ไม่มีข้อยกเว้นใด ๆ ทั้งสิ้น เพราะคุณอาจจะคาดไม่ถึงผลกระทบ หรือความสูญเสียที่จะเกิดขึ้นตามมาหลังจากนั้น ซึ่งมันไม่ได้เกิดเฉพาะกับตัวคุณ ครอบครัวของคุณ แต่มันอาจกระทบไปถึงชีวิต อนาคต และความมั่นคงของบุคคลอื่น และครอบครัวของพวกเขาด้วย

แล้วคุณคิดว่า หากสิ่งเหล่านั้นเกิดขึ้น จะมีสิ่งใดที่มีค่ามากพอจะชดเชยความสูญเสียเหล่านั้นได้ เงินทอง คำขอโทษ การดูแลครอบครัวอย่างต่อเนื่อง การสำนึกผิด การรับโทษตามกระบวนการทางกฎหมาย การรับโทษทางใจ หรือจริงๆ แล้วอาจไม่มีสิ่งใดที่ทดแทนสิ่งที่เกิดขึ้นจากความประมาทของเราได้เลย

การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แล้วขับรถส่งผลให้ประสิทธิภาพในการขับรถลดลง เช่น การมีปริมาณแอลกอฮอล์ในเลือด 50 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์  มีโอกาสเสี่ยงเกิดอุบัติเหตุขึ้นเป็น 2 เท่า และการมีปริมาณแอลกอฮอล์ในเลือด 100 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุเพิ่มขึ้นเป็น 6 เท่า และปริมาณแอลกอฮอล์ในเลือดเกิน 150 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ จะมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุสูงถึง 40 เท่า

นพ.ธนะพงศ์ จินวงษ์ ผู้จัดการศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) กล่าวว่า จากสถิติดัชนีความรุนแรงของกรมทางหลวง พบว่า ในอุบัติเหตุ 100 ครั้ง จะมีผู้เสียชีวิต 15 คน ถึงแม้ว่าสถานการณ์ผู้ขับขี่ดื่มแล้วขับที่บาดเจ็บและเสียชีวิตในช่วงเดือน มี.ค.- เม.ย. พ.ศ. 2563  จะมีแนวโน้มลดลงเมื่อเทียบกับปี 2562  เนื่องจากมาตรการล็อกดาวน์ช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 แต่หลังจากมีมาตรการผ่อนปรนหลังวันที่ 3 พ.ค. ตัวเลขอุบัติเหตุเริ่มมีแนวโน้มกลับมาสูงขึ้น

ทางด้านของพระสุราษฏร์ เตชวโร ผู้เคยก่อเหตุเมาแล้วขับชนนักศึกษามหาวิทยาลัยชื่อดังเสียชีวิต 2 ราย กล่าวว่า ในวันเกิดเหตุเมาเหล้าและขับรถชนคนเสียชีวิต ช่วงแรก ๆ หลังเกิดเหตุตนยังคิดที่จะสู้ มีคนแนะนำมากมายว่าสู้ได้ แต่ในเวลาต่อมาตนได้ทบทวนสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างมีสติ จนตัดสินใจที่จะยอมรับผลทุกอย่าง ยอมเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมาย โดยตั้งใจเยียวยาให้รายละ 1 ล้านบาท อย่างไรก็ตาม ตนทราบดีว่าการชดเชยดังกล่าวเทียบไม่ได้กับการทำให้คนต้องจบชีวิตลงก่อนวัยอันควร และด้วยความรู้สึกทุกข์ใจบวกกับความรู้สึกผิด จึงตั้งใจบวชเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้กับเยาวชนทั้งสอง และขอใช้โอกาสนี้ผันตัวในช่วงชีวิตที่เหลืออยู่ เผยแพร่เรื่องราวดังกล่าวให้เป็นอุทาหรณ์สอนใจคนในสังคม

เครื่องดื่มแอลกอฮอล์กับผลกระทบด้านสังคม

นอกจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จะส่งผลโดยตรงต่อร่างกายและสมองแล้ว ความร้ายกาจของเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ยังก่อให้เกิดปัญหาทางสังคม ซึ่งเป็นผลมาจากฤทธิ์แอลกอฮอล์ที่ทำให้คนเราขาดสติ ขาดความยับยั้งชั่งใจ มีความกล้า ความก้าวร้าว จนนำมาสู่ปัญหาต่าง ๆ มากมาย โดยสามารถแบ่งเป็นกลุ่มหลักๆ ได้ดังนี้

อุบัติเหตุจากการเมาแล้วขับ

การดื่มแล้วขับเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน ด้วยฤทธิ์ของแอลกอฮอล์ซึ่งทำให้ความสามารถในการขับขี่ลดลง ผู้ขับขี่จึงเกิดความมึนเมา ขาดสติ คึกคะนอง ประมาท ฯลฯ

ปัญหาเมาแล้วขับ เป็นปัญหาที่นอกจากสร้างความเสียหายให้กับตนเองแล้ว ขณะเดียวกันยังสร้างความสูญเสียต่อบุคคลอื่น และสังคมได้ด้วย ดังนั้น การลด ละ เลิก ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั้งก่อนและขณะ ขับขี่จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดอุบัติเหตุบนท้องถนนลงได้

การทะเลาะวิวาทและอาชญากรรม

การทะเลาะวิวาทและอาชญากรรม มีปัจจัยส่งเสริมที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นพื้นอารมณ์ของผู้ก่อเหตุ การเลี้ยงดูจากครอบครัว การป้องกันตนเอง ฯลฯ แต่ปัจจัยหนึ่งที่ลืมไม่ได้ก็คือการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หลายครั้งหลายคราที่มีข่าวเมาแล้วทำร้ายร่างกาย เป็นผลมาจากฤทธิ์ ของแอลกอฮอล์ทำให้กระบวนการคิด การตัดสินใจ การควบคุมสติ ทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ความเมา จึงเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ก่อให้เกิดการทะเลาะวิวาทกับผู้อื่น ไม่เว้นแม้แต่กับคนในครอบครัว ซึ่งอาจนำมา สู่การสูญเสียชีวิตทั้งต่อตนเองหรือต่อผู้อื่นได้

ถูกล่วงละเมิดทางเพศ / ท้องไม่พร้อม

การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นอีกปัจจัยที่นำไปสู่ปัญหาความรุนแรงและการล่วงละเมิดทางเพศ เมื่อกล่าวถึงการล่วงละเมิดทางเพศแล้ว หลายคนอาจนึกถึงเพียงการข่มขืน ซึ่งความจริงแล้วการล่วงละเมิดทางเพศนั้นมีหลายรูปแบบด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมละเมิดสิทธิของผู้อื่นในเรื่องเพศด้วยคำพูด สายตา หรือการสัมผัสก็ตาม

ในทางพุทธศาสนาถือว่าสุราเป็นที่ตั้งแห่งความประมาททั้งปวง ซึ่งเป็นความจริงที่ปฏิเสธไม่ได้ เพราะการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ส่งผลให้เกิดความเสียหายทั้งต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคมโดยรวมมากมาย อาทิ เสียทรัพย์ ขาดสติทะเลาะวิวาท เสียชื่อเสียง สมองเสื่อม ฯลฯ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นจาก “ความประมาทในการดำเนินชีวิต” ที่มีเราและเหล้าเป็นต้นเหตุ เพื่อตัดไฟเสียแต่ต้นลม การรู้เท่าทันถึงพิษภัยสุรา การตลาดโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และการไม่นำตนเข้าไปสู่วัฏจักรของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์จึงเป็นสิ่งสำคัญ

สสส. รณรงค์ขับเคลื่อน หนุนเสริมและผลักดันการบังคับใช้กฎหมาย เพื่อควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ โดยทำงานร่วมกับกระทรวงสาธารณสุขและภาคีเครือข่าย ตรวจวัดแอลกอฮอล์ในเลือดของผู้ขับขี่ทั่วประเทศ เพื่อมุ่งหวังที่จะสร้างการบังคับใช้กฎหมายต่อผู้ดื่มแล้วขับให้จริงจังและต่อเนื่อง สำหรับผู้ที่อยากเลิกเหล้า เราเชื่อว่าทุกคนทำได้ หากมุ่งมั่นตั้งใจ และมีเป้าหมายที่ชัดเจน ซึ่งสามารถขอคำแนะนำ และปรึกษาเพิ่มเติมได้ที่สายด่วนเลิกเหล้า 1413 ฟรีเครดิต