สายด่วน..คนติดหวย ลด ละ เลิกได้เพียงยกหู

คนไทยกับนิสัยชื่นชอบการเสี่ยงโชคเป็นเรื่องที่นิยมกันมาช้านาน ก็ใครบ้างที่ไม่อยากจะรวยทางลัด วิธีที่ง่ายและเห็นผลรวดเร็วถึงเดือนละ 2 ครั้ง จึงหนีไม่พ้นเรื่องของ "การซื้อหวยใต้ดิน และสลากกินแบ่งรัฐบาล" ขนาดมีคำเปรียบเปรยที่ว่า "คนจนเล่นหวย คนรวยเล่นหุ้น" และมีคนจำนวนไม่น้อยที่หมดเนื้อหมดตัวไปกับการนี้เพื่อหวังว่าจะมีโชคถูกหวยรางวัลใหญ่

แต่จนแล้วจนรอดความฝันที่จะได้กลายเป็นเศรษฐีในชั่วข้ามคืนก็ยังไม่มาถึง กลับกลายเป็นว่ายิ่งเล่นก็ยิ่งทุ่มสุดตัว และไม่สามารถหยุดเล่นได้ จนก่อปัญหาหนี้สินอีนุงตุงนัง สร้างหายนะแก่ชีวิตและคนในครอบครัวโดยไม่รู้ตัว

แต่ปัจจุบันนี้ ใครที่กำลังกลัดกลุ้มหรือคนในครอบครัวอยู่ในวังวนของการพนัน มีหนี้สินพอกตัว สายด่วนเลิกพนัน 1323 ของกรมสุขภาพจิตช่วยเหลือท่านได้ โดย พญ.มธุรดา สุวรรณโพธิ์ ผอ.สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ เผยว่า สายด่วนสุขภาพจิต 1323 หรือสายด่วนเลิกพนัน เป็นโครงการเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตจากการพนันของกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข โดยจะเน้นที่พัฒนาบริการให้การปรึกษาผ่านสายด่วน เนื่องจากปัจจุบันปัญหาการพนันส่งผลกระทบต่อสังคมอย่างรุนแรงและกว้างขวางมาก ซึ่งกลุ่มที่มีปัญหาจากพนันคือ เล่นจนเกินเลยจุดที่ตนกำหนดไว้ จะทำให้เริ่มมีปัญหากับครอบครัว โรงเรียนหรือการงาน

และที่น่าเป็นห่วงคือ จากผลวิจัยพบว่าร้อยละ 1-3 เป็นโรคติดพนัน ถือเป็นการเจ็บป่วยทางจิต ไม่สามารถควบคุมความต้องการเล่นพนันได้ ที่จะมีผลต่อการเรียน การงานและชีวิต เช่น ล้มละลาย หย่าร้าง โกหก ขโมย และอาจรุนแรงถึงการฆ่าตัวตาย ซึ่งนอกจากปัญหาหวยใต้ดิน บ่อนการพนันที่กำลังระบาด ยังมีปัญหาการพนันชนิดใหม่ที่เข้ามาพร้อมกับกระแสโลกาภิวัตน์ คือ การพนันฟุตบอลและพนันออนไลน์ที่กำลังระบาดในหมู่วัยรุ่นและเยาวชนในช่วงเทศกาลการจัดแข่งฟุตบอลรายการใหญ่ๆ ประจำปี และจากข้อมูลสถิติการให้บริการปรึกษาสายด่วนเลิกพนัน 1323 พบว่า ร้อยละ 30 เป็นปัญหาพนันบอล รองลงมาคือปัญหาการติดหวย ผู้รับบริการอยู่ในช่วงวัยรุ่นถึงวัยทำงาน เกือบครึ่งของผู้รับบริการระบุว่า มีผลกระทบต่อครอบครัว ถึงร้อยละ 49.15 และผู้มีปัญหาพนันบอลจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดความเครียด ภาวะซึมเศร้า ฆ่าตัวตายและใช้สารเสพติดสูงกว่าคนทั่วไป 2-5 เท่า

ทั้งนี้ ผู้ที่อยากเลิกพนัน หรือผู้สนใจ สามารถโทรศัพท์ขอข้อมูลและเข้ารับการปรึกษาได้ที่สายด่วนสุขภาพจิต 1323 ปรึกษาปัญหาพนันได้ตลอด 24 ชั่วโมง มีคู่สายให้การบริการถึง 33 คู่สาย ซึ่งปัจจุบันมีผู้ใช้บริการเพิ่มมากขึ้นสถิติสูงสุดคือ 1 เดือนต่อ 2 หมื่นคู่สาย โดยประชาชนในภาคกลางใช้บริการจำนวนมากที่สุด และอาจสะท้อนได้ว่าภาคกลางมีคนที่ติดพนันและเล่นพนันเยอะที่สุดเช่นกัน

แม้โรคติดพนันจะเป็นโรคทางจิตเวชชนิดหนึ่งที่ผู้ป่วยไม่สามารถต่อต้านความอยากของตนเองได้ แต่เราสามารถป้องกันการติดพนันได้โดยบริหารเวลาให้เหมาะสม อย่านิ่งนอนใจ ต้องยอมรับ เปิดใจเข้าหา หากพบว่าตนหรือคนใกล้ชิดเริ่มมีพฤติกรรมเสี่ยงติดพนัน หาโอกาสเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหรือหยุดการเล่นให้ได้ และควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งกรมฯ ได้จัดอบรมผู้ให้บริการปรึกษาที่เชี่ยวชาญเทคนิคดังกล่าวเป็นการเฉพาะ ผ่านสายด่วน และที่ผ่านมาสามารถบำบัดให้คนเลิกเล่นพนันได้ถึง 30% ซึ่งถือว่าประสบความสำเร็จแล้ว

นางสาวชลธิชา แย้มมา นักวิชาการสาธารณสุขผู้ให้บริการรับการปรึกษาสายด่วนเลิกพนัน เผยว่า สำหรับผู้มาขอรับบริการปัญหาการติดหวย 80% เป็นผู้หญิงวัยกลางคนมีอายุ 40 ปีขึ้นไป และมีปัญหาหนี้สินจากการเล่น ยิ่งเป็นคนมีฐานะ มีเงินมากก็จะเล่นมาก ทำให้ส่งผลกระทบในครอบครัว ประกอบกับมีพฤติกรรมในการติดหวยเพราะเคยซื้อแล้วถูกรางวัล จึงอยากเล่นอีก และขณะเดียวกันก็อยากที่จะแก้มือจากการเล่นแล้วเสีย จนทำให้กระทบกับปัญหาทางการเงิน

กระบวนการในการบำบัดของสายด่วนเลิกพนัน หากผู้สนใจมีความต้องการเข้ารับคำปรึกษา และสงสัยว่าตัวเองติดการพนันหรือไม่ เราจะมีแบบประเมินปัญหาการพนัน เพื่อใช้คำถามคัดกรองเบื้องต้น จำนวน 9 ข้อ เพื่อพิจารณาว่าเข้าข่ายหรือมีความเสี่ยงสูงในการติดพนันหรือไม่ หากเข้าข่าย เราจะใช้วิธีการพูดคุยเพื่อให้เกิดแรงจูงใจ เห็นถึงผลกระทบและปัญหาที่จะเกิดขึ้น รวมถึงข้อมูลในด้านลบ ผลเสียจากการใช้เงินไปกับการพนัน และค่อยๆ ชักจูงให้ผู้รับบริการคิดที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเองไปในทางบวก โดยมีการตั้งเป้าหมายให้เกิดแรงจูงใจที่จะลด ละ เลิกการพนันต่างๆ ลงได้ ซึ่งเราจะมีการประเมินติดตามผลในทุกอาทิตย์ ใช้ระยะเวลาบำบัด 6 เดือนจนถึง 1 ปี

"ในระหว่างที่บำบัด คนรอบข้างในครอบครัวถือเป็นตัวช่วยสำคัญในการให้กำลังใจ และชี้ให้เห็นถึงผลเสียต่างๆ หากผู้รับบำบัดมีแนวโน้มที่จะกลับไปเล่นอีก ไม่ควรไปด่าว่า ใช้ถ้อยคำรุนแรง หรือไปซ้ำเติม แต่ต้องใช้การเตือนสติ ชี้ให้เห็นผลเสีย กระตุ้นให้เขารับรู้และรู้สึก คอยประคับประคอง ในที่สุดหากจิตใจของผู้บำบัดแข็งแรงพอและต้องการเลิกการพนันอย่างแท้จริงก็จะเลิกพนันได้ โดยผลดีของการเลิกหวย ติดการพนันได้ ก็คือชีวิตที่มีความสุขจะกลับคืนมา ความสัมพันธ์ในครอบครัวจะอบอุ่น ไม่มีหนี้สินติดตัว ชีวิตก็จะดีอย่างแน่นอน" นักวิชาการสาธารณสุข กล่าว

แบบประเมินปัญหาการพนัน

ในช่วง 12 เดือนที่ผ่านมาท่านมีพฤติกรรมหรือความรู้สึกเช่นนี้หรือไม่ ให้ตอบตรงความเป็นจริงมากที่สุด (ตอบ ไม่เคย คือ 0 คะแนน ตอบ บางครั้ง คือ 1 คะแนน ตอบ บ่อยครั้ง 2 คะแนน และตอบ แทบทุกครั้ง 3 คะแนน)

1.คุณเคยเล่นพนันโดยใช้เงินจำนวนมากกว่าที่จ่ายได้ตอนเสียพนันหรือไม่

2.คุณเคยต้องเพิ่มจำนวนเงินพนันเพื่อให้เกิดความตื่นเต้นเร้าใจเท่าเดิมหรือไม่

3.คุณเคยหวนกลับไปเล่นพนันเพื่อแก้มือ โดยหวังว่าจะนำเอาเงินที่เสียไปคืนหรือไม่

4.คุณเคยต้องหยิบยืมเงินหรือขายสิ่งของบางอย่างเพื่อให้ได้เงินมาเล่นพนันหรือไม่

5.คุณเคยรู้สึกว่าคุณอาจมีปัญหาเกี่ยวกับการพนันหรือไม่

6.การพนันเคยทำให้คุณเกิดปัญหาสุขภาพ รวมทั้งความเครียด ความกังวลหรือไม่

7.มีคนกล่าวถึงว่าเป็นผู้มีปัญหาเกี่ยวกับการพนันหรือไม่ (ทั้งที่คุณจะคิดเช่นนั้นหรือไม่ก็ตาม)

8.การพนันทำให้คุณมีปัญหาการเงินหรือทรัพย์สินในบ้านหรือไม่

9.คุณรู้สึกผิดเกี่ยวกับการเล่นพนันของตนเองหรือสิ่งที่ตามมาภายหลังหรือไม่

การแปลผล หากรวมคะแนนได้ 0 คะแนน คือ ไม่มีปัญหาการพนัน ท่านควบคุมและดูแลตัวเองได้ดี แต่อย่าละเลยสังเกตคนใกล้ชิดว่ามีปัญหาการพนันหรือไม่ หาก คะแนน 1-2 คะแนน ความเสี่ยงต่ำ อาจมีปัญหาเกี่ยวกับการพนันเล็กน้อย และไม่รุนแรง ท่านอาจเล่นเพราะสนุก ผ่อนคลาย เข้าสังคม แม้ตอนนี้ท่านอาจไม่ได้รับผลกระทบมากนัก แต่ควรตระหนักถึงความจริงที่ว่า เมื่อคิดเสี่ยงโชคจากพนัน ก็เสี่ยงที่จะติดพนันได้ คะแนน 3-7 คะแนน ความเสี่ยงปานกลาง อาจเคยประสบปัญหาจากการพนัน ความมุ่งมั่นตั้งใจจริงที่จะเลิก ไม่ท้อแท้ต่ออุปสรรค จะช่วยให้ท่านสามารถเอาชนะปัญหาที่เผชิญอยู่ คะแนน 8 คะแนนขึ้นไป ความเสี่ยงสูง และอาจติดพนันและมีปัญหาที่เกิดจากการพนัน ยังไม่สายเกินไปที่ท่านจะแก้ไข การเลิกคือทางออกที่ดีที่สุด แต่การควบคุมจิตใจตนเองก็เป็นเรื่องยาก ท่านจำเป็นต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

 

      

ที่มา : หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์

ภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต