ที่มา : คมชัดลึก

ภาพโดย สสส.

"สถาบันเบ้าหลอมคุณค่าชีวิต และบ่มเพาะครอบครัว เป็น คุณลักษณะที่งดงามของความเป็นมนุษย์ แต่ด้วยสภาพสังคมไทยที่เปลี่ยนไป ครอบครัวเดี่ยวมากขึ้น พ่อแม่ต้องทำมาหากิน ช่วงเวลาแห่งครอบครัว สัมพันธภาพในครอบครัวจึงมีน้อยลง นวัตกรรมลดช่องว่างฟื้นสัมพันธภาพสร้างครอบครัวอบอุ่น แพลตฟอร์มออนไลน์ พร้อมรายการทีวีออนไลน์ "รอลูกเลิกเรียน" จัดทำโดย สสส. จะเป็นอีกหนึ่งแนวทางในการพัฒนาศักยภาพพ่อแม่สื่อสารกับลูกหลานวัยทีน วิธีเลี้ยงลูกของพ่อแม่ช่วยครอบครัว รับสังคมไทยยุค 4.0"

ยามที่ต้องเผชิญกับปัญหาหรือวิกฤติ "ครอบครัว" มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการดูแลและแก้ปัญหา การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมตามแต่ละช่วงวัยทำให้สมาชิกภายในครอบครัวมีความเข้าใจกัน เป็นองค์ประกอบที่มีความสำคัญต่อความสุขและความเข้มแข็งของครอบครัว

ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวในงานเปิดตัวรายการ "รอลูกเลิกเรียน" ว่า สสส.มีจุดหมายปลายทางการสร้างสุขภาวะให้คนไทย ซึ่งมีการพูดถึงสถาบันครอบครัวมานาน และทุกคนต่างเห็นความสำคัญ แต่สถาบันครอบครัวเข้าถึงไม่ง่ายนัก ปัจจุบันไทยมีครัวเรือนประมาณ 22.8 ล้านครัวเรือน ยุทธศาสตร์เรื่องนี้ของ สสส. คือการทำอย่างไรให้ครอบครัวอบอุ่น ร่มเย็น ซึ่งตอนนี้อยู่ในสภาวะที่แสวงหาวิธีการเข้าถึงครอบครัวต่างๆ เพื่อช่วยเขา เพราะสถาบันครอบครัวน่าเป็นห่วง มีความอ่อนแอลง พ่อแม่ที่จะดูแลลูกเต็มเวลานั้นหาได้ยาก และผลการศึกษาโครงการวิจัยครอบครัวไทยในเขตเมือง ปี 2557 พบว่า 1 ใน 3 ของครอบครัวในเมืองมีสัมพันธภาพน่าเป็นห่วง เนื่องจากขาดการปฏิสัมพันธ์ 60% ของครอบครัว มีการใช้อำนาจบังคับ ข่มขู่ 40% ของครอบครัวไม่ค่อยเล่าหรือไม่เล่าอะไรให้คนในครอบครัวฟัง 34% ของครอบครัวมีการทำร้ายร่างกาย 33% ของครอบครัวไม่ค่อยใช้เหตุผลในการแก้ปัญหาและด่าทอ หยาบคาย ทำร้ายจิตใจ 11% ของครอบครัวไม่อยากวางเป้าหมายครอบครัวและไม่อยากทำกิจกรรมร่วมกัน และ 5% ของครอบครัวไม่ได้ทำกิจกรรมร่วมกันเลย

ดร.สุปรีดา กล่าวต่อว่า สสส.จึงสนับสนุนโครงการพัฒนานวัตกรรมการเพิ่มศักยภาพการสื่อสารของครอบครัวที่มีลูกหลานวัยรุ่น ผ่านแพลตฟอร์ม (Platform Online) ซึ่งมุ่งหวังเป็นส่วนหนึ่งช่วยแก้ไขปัญหาเรื่องสัมพันธภาพในครอบครัว โดยเฉพาะในประเด็นการสื่อสารของผู้ปกครองในครอบครัวที่มีลูกหลานวัยรุ่น ซึ่งถือเป็นประชากรที่อยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ หากสัมพันธภาพและการสื่อสารระหว่างกันในครอบครัวไม่ดี  ก็อาจจะส่งผลก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ  ที่กระทบต่อความสุขของคนในครอบครัว และสังคมได้

พญ.วิมลรัตน์ วันเพ็ญ รองผู้อำนวยการสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า กรณีวัยรุ่นที่มาหาหมอมากในขณะนี้ เป็นเรื่องของปัญหาวิตกกังวล ภาวะทางอารมณ์ เพราะปัจจุบันครอบครัวอยู่กันเอง พ่อแม่มีลูกคนเดียว เด็กจะรู้สึกว่าเหงา ชีวิตไม่มีอะไรน่าไขว่คว้า และเด็กอยู่กับสื่อมากขึ้น โดยปกติเด็กวัยรุ่นไม่ค่อยคุยกับพ่อแม่อยู่แล้ว ยิ่งเกิดสภาพแวดล้อมดังกล่าว ยิ่งทำให้เขาพูดคุยกับพ่อแม่น้อยลง ขณะเดียวกันพ่อแม่ก็ต่างอยู่กับตัวเอง ลูกก็อยู่กับตัวเอง ดังนั้น วิธีการเลี้ยงดูที่เหมาะสมคือ ไม่ใช่ว่าพ่อแม่ต้องให้เวลากับลูกทั้งหมด เพราะเด็กวัยรุ่นไม่ได้อยากมีเวลาอยู่กับพ่อแม่มาก แต่เวลาน้อยๆ ที่พ่อแม่ได้อยู่กับลูกต้องเป็นเวลาคุณภาพ อยู่ด้วยกันแล้วมีความสุข ความรักของพ่อแม่มีพร้อมอยู่แล้ว แต่สิ่งที่ต้องเติมคือ สื่อออกไปให้ลูกรู้ว่ารัก ไม่ใช่สื่อออกไปให้รู้สึกว่าน่ารำคาญ ถ้ารักก็ต้องแสดงออกว่ารัก ต้องสื่อสารกับลูกด้วยความรู้สึกรัก

"การพูดคุยกับลูกวัยรุ่น พ่อแม่จะใช้อำนาจไม่ได้ เพราะสิ่งที่เด็กต้องการคือการพูดคุยดีๆ รายการรอลูกเลิกเรียน จะแสดงให้เห็นว่าพ่อแม่ไม่จำเป็นต้องใช้ความรุนแรง หรืออำนาจกับลูก เพียงพูดคุยดีๆ บ่นให้น้อยลง ชมให้มากขึ้น โดยต้องเป็นการชมการกระทำของเขาถ้าเขาทำดีจริงๆ ไม่ใช่ชมทุกเรื่อง และเข้าใจลูก ที่สำคัญ ถ้าพ่อแม่อยากให้ครอบครัวมีความสุข ต้องเริ่มต้นที่พ่อแม่ อย่ามองว่าต้องเริ่มต้นที่ลูก" พญ.วิมลรัตน์ กล่าว

น.ส.ณัฐยา บุญภักดี ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว สสส. กล่าวว่า เป็นความท้าทายของคนยุคนี้ เพราะเด็กเป็นอีกยุค พ่อแม่เป็นอีกยุค การจะตอบโจทย์สังคมไทยในการเข้าสู่สังคมสูงวัย ต้องทำให้เด็กมีคุณภาพ ไม่ว่าจะอยู่ในครอบครัวแบบไหน แต่การจะเข้าไปเคาะประตูทุกบ้าน เป็นเรื่องยาก ตอนนี้สังคมไทยเป็นสังคมยุคดิจิทัล สสส.มองว่าต้องหาช่องทางใหม่ๆ จึงได้เริ่มพัฒนาแนวคิดในการใช้แพลตฟอร์มออนไลน์เป็นตัวช่วยครอบครัวยุคใหม่ ในรูปแบบรายการทีวีออนไลน์ที่ชื่อว่า "รอลูกเลิกเรียน"  (After School) มีจำนวน 10 ตอน ตอนละ 15 นาที โดยจะสร้างสรรค์เป็นรายการครอบครัวที่สนุกสนาน น่าสนใจ มีสาระสอดคล้องกับความต้องการของครอบครัวยุคใหม่ที่อยากเพิ่มทักษะการสื่อสารกับลูกวัยรุ่น

"เมื่อดูรายการ 15 นาที สามารถย้อนกลับมาดูครอบครัวของตนเอง และอาจทำให้เกิดการอยากทำแบบสอบถาม เช็กลิสต์ครอบครัวอบอุ่นใน quiz.afterschoolonline.tv เป็นการสร้างช่องทางที่ครอบครัวเข้าถึงการเลี้ยงดูได้หลากหลายให้เหมาะสมกับบริบทของแต่ละครอบครัว ผ่านการแยกหัวข้อให้เลือก 10 ประเด็นที่พบจากการสำรวจว่าเป็นเรื่องที่ผู้ปกครองมักกังวลมากที่สุด คือ 1.เพื่อน 2.แฟน 3.การเรียน 4.อนาคต 5.ความ ไม่มั่นใจในตัวเองของลูก 6.การช่วยงานบ้าน 7.การตั้งเงื่อนไขเพื่อขอของรางวัล 8.การติดมือถือหรือติดเกม 9.การใช้เงิน และ 10.พฤติกรรมทั่วๆ ไป โดยจะมีกลุ่มพ่อแม่ที่ประสบปัญหาเดียวกัน  มีวิทยากรประจำกลุ่มมาให้คำแนะนำ และมีการรายงานผล ซึ่งถือเป็นกลุ่มสนับสนุนที่อยู่ในโลกออนไลน์ สามารถเข้าถึงวิถีชีวิตของคนในยุคนี้" น.ส. ณัฐยา กล่าว

นายสุรเสกข์ ยุทธิวัฒน์ หัวหน้า โครงการฯ และผู้ก่อตั้งและผู้บริหารงาน เพจ Toolmorrow กล่าวว่า นวัตกรรมการสื่อสาร เป็นกระบวนการพัฒนาทักษะการสื่อสารในครอบครัว เมื่อคนดูรายการจบแล้ว มีความต้องการที่จะพัฒนาทักษะการสื่อสารกับลูกหลานวัยรุ่น สามารถเข้ามาทำแบบทดสอบความสัมพันธ์และทักษะการสื่อสารของครอบครัวได้ โดยแบ่งผลการประเมิน ได้แก่ 1.สถานะครอบครัวเป็นครอบครัวที่ไม่มีปัญหาทักษะการสื่อสาร เรียนรู้เทคนิคการสื่อสารกับลูกหลาน 10 เทคนิค และ 2.สถานะครอบครัวเป็นครอบครัวที่มีปัญหาด้านทักษะการสื่อสาร

ทั้งนี้ รายการทีวีออนไลน์ "รอลูกเลิกเรียน" (After School) เริ่มออกอากาศตอนแรกในวันที่ 1 เมษายนนี้  ชื่อตอน "เมื่อลูกไม่มั่นใจในตัวเอง" เนื้อหารายการจะนำเสนอเรื่องจากประสบการณ์จริงที่ครอบครัวหนึ่งได้รับ และผู้ชมจะได้ร่วมเรียนรู้ หรือนำทักษะที่ได้แนะนำในรายการไปใช้ ภายใต้การแนะนำจากจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น  ผู้ที่สนใจในโครงการพัฒนาศักยภาพการสื่อสารผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ของ ผู้ปกครองในครอบครัวที่มีลูกหลานวัยรุ่น เพื่อแก้ไขปัญหาช่องว่างเรื่องสัมพันธภาพและการสื่อสารในครอบครัว ผ่านรายการทีวีออนไลน์ "รอลูกเลิกเรียน" (After School) สามารถติดตามผ่านช่องทาง เฟซบุ๊ก : Toolmorrow, ยูทูบ :  Toolmorrow และในเว็บไซต์ของ  www.afterschoolonline.tv