ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ

ที่มา : ชุดความรู้การพัฒนาเป็นผู้สูงอายุที่มีศักยภาพโรงเรียนผู้สูงอายุ

ภาพประกอบจากแฟ้มภาพ

การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ชนิดหนึ่ง โดยผู้สูงอายุจะรู้สึกเบื่อหน่าย หรือเศร้า หรือทั้งสองอย่างโดยอาจมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการกิน การนอน เรี่ยวแรง สมาธิ รวมถึงความรู้สึกต่อตนเองร่วมด้วย การเปลี่ยนแปลงเช่นนี้ ถ้าเป็นไม่มากนักอาจเข้าข่าย “ภาวะซึมเศร้า” แต่หากมีอาการมากและกินระยะเวลานานก็อาจพัฒนากลายเป็น “โรคซึมเศร้า” ซึ่งจะทำให้ไม่มีความสุขในชีวิต ทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันได้ไม่ดีเหมือนเดิม และผู้สูงอายุบางคนที่รู้สึกท้อแท้หรือหมดหวังอาจส่งผลรุนแรงถึงขั้นไม่อยากมีชีวิตอยู่ต่อไป

วิธีการหลีกเลี่ยงหรือป้องกันการเกิดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ

1. การดูแลตนเองด้านร่างกาย

1.1 รับประทานอาหารที่เหมาะสมกับวัยให้ครบ 3 มื้อ ในปริมาณที่เหมาะสม อย่างหลากหลาย โดยเฉพาะการบริโภคอาหารสด การรับประทานอาหาร ผัก และผลไม้สดจำนวนมาก ๆ ทำให้สุขภาพร่างกายสดชื่นตลอดวัน

1.2 ออกกำลังกายทุกวัน โดยใช้วิธีง่าย ๆ ที่เหมาะสมกับภาวะสุขภาพ

1.3 เข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี หากมีความผิดปกติเกิดขึ้นในร่างกาย เช่น ความดันโลหิตสูง น้ำตาลในเลือดสูง หรือความผิดปกติอื่นๆจะได้รีบรักษาแต่เนิ่นๆไม่ปล่อยทิ้งไว้จนเกิดความรุนแรง

2. การดูแลตนเองด้านจิตใจ

2.1 สร้างความรู้สึกที่ดีต่อตนเองด้วยการตั้งมั่นอยู่ในความดี การคิดดี พูดดี และทำดี จะช่วยให้มีความสุข จิตใจแจ่มใส ไม่ขุ่นมัว อารมณ์ดี

2.2 ตระหนักในคุณค่าของตนต่อบุตรหลานและบุคคลอื่น ชื่นชมและภาคภูมิใจ ในตนเอง อย่ามองว่าตนไร้ค่าหรือรู้สึกท้อแท้ 2.3 ดำเนินชีวิตอย่างเรียบง่าย จะทำให้ระบบประสาททำงานอย่างราบรื่น ไม่ตึงเครียดและวิตกกังวล

2.3 ไม่อยู่ว่าง ๆ หางานอดิเรกหรือสิ่งที่สนใจอยากทำแต่ไม่มีโอกาสทำเมื่ออยู่ใน ช่วงวัยที่ต้องทำงาน ซึ่งอาจนำมาซึ่งรายได้หรือมีวิธีการคลายเครียดต่าง ๆ

2.4 ใช้เวลาทำกิจกรรมร่วมกับครอบครัวอย่างสม่ำเสมอ

2.5 สร้างคุณค่าเพิ่มให้ตนเองด้วยการอุทิศตัวให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม

2.6 แสวงหาความสงบสุขทางใจด้วยการฝึกทำสมาธิ สวดมนต์ ศึกษาธรรมะ จากหนังสือหรือสนทนาธรรมกับผู้รู้ และวิธีการอื่นๆ