พัฒนาชีวิตเกษตรกรด้วยระบบเกษตรผสมผสาน

ที่มา: หนังสือพิมพ์แนวหน้า

แฟ้มภาพ

          คำตอบ เกษตรกร จะประสบกับความเสี่ยงจากปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ และจากความแปรปรวนของสภาพลม ฟ้า อากาศ ซึ่งในแต่ละปีจะมีแนวโน้มรุนแรงมากขึ้น เช่น เกิดภาวะฝนแล้ง ฝนทิ้งช่วง น้ำท่วมฉับพลัน จึงเป็นปัญหาที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อเกษตรกรที่มีกิจกรรมการเกษตรเพียงอย่างเดียว ระบบเกษตรผสมผสานที่มีความหลากหลาย มีทั้งปลูกพืชสวน ไม้ผล พืชผัก การเลี้ยงสัตว์ หรือการเลี้ยงปลา จะสามารถทดแทนรายได้จากความเสียหายในการปลูกข้าวหรือพืชไร่ ที่เป็นพืชหลัก

          พัฒนาชีวิตเกษตรกร ด้วยระบบเกษตรผสมผสาน มีข้อดีดังนี้

          1.ช่วยเพิ่มรายได้ และกระจายรายได้ตลอดปี การทำระบบเกษตรผสมผสาน ที่มีกิจกรรมหลายกิจกรรมในพื้นที่เดียวกัน จะก่อประโยชน์ในด้านทำให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น และมี รายได้อย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจจะเป็นรายได้ รายวัน รายสัปดาห์ รายเดือน และรายได้ประจำฤดูกาล จะมีรายได้ประจำวันจากการขายพืชผักสวนครัว รายได้ประจำสัปดาห์จากการเพาะเห็ดฟางในช่วงฤดูแล้ง รายได้ประจำเดือนจากไม้ผลอายุสั้น และรายได้ประจำฤดูกาลจากข้าว ข้าวโพดหวาน ถั่วลิสง ถั่วเขียว ที่ปลูกหลังนา

          2.ช่วยลดปัญหาการบุกรุกทำลายป่า กิจกรรมระบบเกษตรผสมผสาน ช่วยอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไม่ให้ถูกทำลาย  เกษตรกรจะปลูกข้าวในช่วงฤดูฝน ส่วนฤดูแล้ง จะหาของป่า และเผาถ่านขาย เพื่อหารายได้มาจุนเจือครอบครัว แต่ภายหลังจากการดำเนินการระบบเกษตรผสมผสาน เกษตรกร สามารถมีรายได้จากการขายผลผลิต ข้าว พืชไร่ ไม้ผล พืชผัก เลี้ยงไก่ เลี้ยงปลา จึง สามารถเลิกหาของป่าและเผาถ่านขายอัน  เป็นการลดปัญหาการทำลายป่าในระดับหนึ่ง

          3.ช่วยให้เกษตรกรมีอาหารเพียงพอต่อการบริโภคภายในครัวเรือน ในระบบเกษตรผสมผสานที่มีหลายกิจกรรม ช่วยทำให้เกษตรกรสามารถมีอาหารไว้บริโภคในครอบครัวครบทุกหมู่ โดยอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตได้จากข้าว ข้าวโพด อาหารประเภทโปรตีน ได้จากไก่ ปลา พืชตระกูลถั่ว อาหารประเภทวิตามิน ได้จากเส้นใยพืชผักผลไม้และเห็ดฟาง ช่วยทำให้เกษตรกรสามารถลดค่าใช้จ่ายค่าอาหาร และมีการปรับปรุงคุณภาพโภชนาการ และสุขภาพของเกษตรกรในท้องถิ่นให้ดีขึ้น

          4.ช่วยทำให้คุณภาพชีวิตของเกษตรกรให้ดีขึ้น การดำเนินกิจกรรมในระบบเกษตรผสมผสาน ช่วยทำให้มีการ กระจายการใช้แรงงานทำให้มีงานทำตลอดทั้งปี และมีการกระจายรายได้จากกิจกรรมต่างๆ เป็นการลดปัญหาการเคลื่อนย้ายแรงงานออกจากภาคการเกษตรไปสู่ภาค อื่นๆ เช่น ภาคอุตสาหกรรม และภาคการบริการต่างๆ

          ระบบเกษตรผสมผสาน เป็นระบบการเกษตรที่ให้ผลผลิตกับเกษตรกร ทั้งในด้านการมีอาหารเพียงพอแก่การบริโภค การ เพิ่มการมีงานทำ การมีรายได้อย่างต่อเนื่อง ลดการเคลื่อนย้ายแรงงาน สามารถใช้ ทรัพยากรภายในฟาร์มได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถปรับปรุงสภาพแวดล้อมไม่ให้เสื่อมโทรม ช่วยรักษาสมดุลของธรรมชาติ ช่วยลดความเสี่ยงเนื่องจากความแปรปรวนของสภาพลมฟ้าอากาศ ราคาผลผลิตที่ไม่แน่นอน และการระบาดของศัตรูพืช ช่วยลดต้นทุนการผลิต เพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรภายในฟาร์ม ได้แก่ ที่ดิน แรงงาน และเงินทุน ช่วยทำให้เกษตรกรมีอาหารเพียงพอแก่การบริโภคภายในครัวเรือน และมีรายได้อย่างต่อเนืองตลอดปี มีการใช้แรงงานสม่ำเสมอตลอดปี  จึงทำให้ลดปัญหาการเคลื่อนย้ายแรงงานจากภาคการเกษตรไปสู่ภาคอื่นๆ