ที่มาและภาพประกอบ : กรุงเทพธุรกิจ

ปัจจุบันเด็กไทยติดอันดับการเพิ่มจำนวนเด็กอ้วนเร็วที่สุดในโลก โดยในปี 2561 พบเด็กอายุ 6-14 ปี ร้อยละ 11.1 เริ่มอ้วน และในปี 2562 มีเด็กเริ่มอ้วนเพิ่มขึ้นเป็น ร้อยละ 11.7 รวมถึงจากการสำรวจพฤติกรรมสุขภาพช่องปากเด็กวัยเรียน สำนัก ทันตสาธารณสุข ปี 2563 พบว่าเด็กอายุ 12 ปี ร้อยละ 52 ดื่มน้ำหวานและน้ำอัดลม มากกว่า 2 ครั้งต่อวัน และร้อยละ 28.9 กินขนมมากกว่า 2 ครั้งต่อวัน

เพื่อปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้น ในเด็กและเยาวชน กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค)กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ร่วมกันพัฒนาเครื่องมือให้ความรู้ด้านโภชนาการ (Foodchoice) ตัวช่วยผู้บริโภค โดยเฉพาะพ่อแม่ในการตัดสินใจเลือกซื้อสินค้า เปรียบเทียบผลิตภัณฑ์ได้อย่างรวดเร็ว ถูกต้องตามหลักโภชนาการแก่ลูกๆ  นำร่องในสังกัดของโรงเรียนสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)

ดร.สาธิต ปิตุเตชะ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข (รมช.สธ.) กล่าวว่า นวัตกรรมแอปพลิเคชั่นสามารถแสดงผลคุณค่าทางโภชนาการของอาหาร และส่วนผสมต่างๆ ในผลิตภัณฑ์ที่เข้าร่วมกว่า 5,000 ผลิตภัณฑ์ เพื่อจะได้เหมาะกับคนทุกคน นำไปสู่การบริโภคผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพเด็กจะนำไปบอกต่อพ่อแม่ คนในครอบครัว ชุมชน เพื่อทุกครอบครัวจะได้มีเครื่องมือในการเลือกผลิตภัณฑ์ เป็นพื้นฐานการเข้าถึงข้อมูลสุขภาพได้ง่ายและสะดวกสำหรับทุกคน

จากสถานการณ์สุขภาวะของเด็กไทย พบว่า เด็กไทยมีแนวโน้มที่มีภาวะความอ้วนเพิ่มขึ้น และเด็กไทยมีการดื่มน้ำหวานและกินขนมมากกว่า 2 ครั้งต่อวันเกือบ 30% ขณะที่ครอบครัวเด็กส่วนใหญ่จะรับประทานอาหารปรุงสำเร็จ หรือ อาหารกล่องแทนอาหารหลัก  

พญ.พรรณพิมล วิปุลากร อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า  แอปพลิเคชั่น Foodchoice จะเป็นทางเลือกที่ดีที่จะช่วยเด็กๆ และผู้ปกครองในการเลือกผลิตภัณฑ์ ขนม น้ำดื่มต่างๆ ให้แก่เด็ก หรือเด็กสามารถเลือกได้ด้วยตนเองว่าน้ำดื่ม ขนมที่จะซื้อถูกต้องหลักโภชนาการหรือไม่ อันไหนควรรับประทาน

สามารถใช้งานได้ง่ายๆ เพียงดาวน์โหลดแอปฯ สแกนบาร์โค้ดจากฉลากของผลิตภัณฑ์ และผลโภชนาการจะถูกแสดงขึ้นในรูปแบบที่เข้าใจง่ายผ่านสัญลักษณ์สีเขียว เหลือง แดง และฟ้า ที่เด็กก็สามารถอ่านได้ โดยมีการจัดเรียงข้อมูลผลิตภัณฑ์ตามเกณฑ์ เช่น พลังงาน น้ำตาล โซเดียม ไขมัน ไขมันอิ่มตัว และโปรตีน อยากแนะนำให้ทุกคนช่วยกันโหลดมาใช้ และหลังจากนี้จะมีการพัฒนาแอปพลิเคชั่นให้สามารถสแกนผลิตภัณฑ์อื่นๆ ต่อไป

ปัญหาสำคัญสุขภาพคนไทย เด็กไทยจะเป็นกลุ่มโรคไม่ติดต่อ หรือ NCDs และเป็นสาเหตุการตาย 3 ใน 4 ของคนไทย ซึ่งปัจจัยหลักมาจากพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะพฤติกรรมการกินที่เป็นอันดับต้น ๆ ในการก่อเหตุอีกทั้งจะให้คนไทย เด็กไทยมาเปลี่ยนพฤติกรรมทันทีอาจเป็นเรื่องยาก

ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ที่ผ่านมา สสส.ได้ส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพให้แก่เด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไป โดยเริ่มจากเรื่องความหวานก่อน ขยายไปเรื่องมันและเค็ม ภายใต้การทำงานร่วมกับภาคีเครือข่าย และปี2559 ได้นำเครื่องมือให้ความรู้ด้านโภชนาการ Foodchoice ไปทดสอบการใช้งานในพื้นที่โรงเรียนนำร่องใน 4 ภูมิภาคในโครงการอ่อนหวาน 9 โรงเรียน ส่งผลให้ เด็กนักเรียนเกิดความรู้ความเข้าใจเรื่องโภชนาการมากถึง ร้อยละ 98

"ปี 2562 สสส.และเครือข่ายเด็กไทยไม่กินหวานขยายผลผลักดันให้แอปพลิเคชั่น Foodchoice เข้าไปเป็นนโยบายส่งเสริมการเรียนรู้ของเครือข่ายโรงเรียนปลอดน้ำอัดลมกว่า 3 หมื่นแห่งทั่วประเทศ และความร่วมมือครั้งนี้ สพฐ.จะเป็นฐานให้แก่โรงเรียนทั่วประเทศได้นำแอปพลิเคชั่นดังกล่าวไปถ่ายทอด ให้แก่นักเรียนได้สามารถเข้าใจ ฉลากต่างๆ และเลือกผลิตภัณฑ์ ขนมเครื่องดื่มที่มีคุณค่า มีประโยชน์ต่อตัวเองได้ อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่เพียงเด็กเท่านั้นที่สามารถใช้งานได้ อยากฝาก ให้ประชาชนทั่วไปดาวน์โหลดและใช้งานร่วมด้วย" ดร.สุปรีดา กล่าว

ชัย วุฒิวิวัฒน์ชัย ผู้อำนวยการ เนคเทค กล่าวว่า การสร้าง Big Data Analytics Platfrom เชื่อมโยงข้อมูลอาหารและโภชนาการทั้งในและนอกรั้ว โรงเรียนกับสุขภาวะของนักเรียน ซึ่ง แอปพลิเคชั่นดังกล่าว นอกจากช่วยเลือก แนะนำขนมอร่อย มีประโยชน์แล้ว ยังมีการบูรณาการข้อมูล นำมาสู่การวิเคราะห์วางแผน มาตรการต่างๆ ในการลดปัญหาโรคอ้วน และส่งเสริมโภชนาการในเด็กอีกด้วย

ขณะที่ สนิท แย้มเกษร รองเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษา ขั้นพื้นฐาน (กพฐ.) กล่าวว่าปัญหาที่เกิดขึ้น กับเด็กไม่ใช่เพียงเรื่องของการขาดสารอาหารเท่านั้น แต่ยังมีเรื่องของภาวะโภชนาการเกิน รวมถึงโรคอ้วนในเด็ก ซึ่งที่ผ่านมา สธ.และภาคีเครือข่ายต่างๆ ได้เข้ามาช่วยดูแลนักเรียนของไทยในทุกสังกัด แอปพลิเคชั่นนี้จะเป็นการนำไปขยายต่อทั้งในส่วนของโรงเรียนสังกัดสพฐ.ผ่านช่องทางสื่อสารต่างๆ แล้ว ยังจะมีการกระจายไปสู่โรงเรียนในสังกัดอื่นๆ ของศธ.ร่วมด้วย เพราะแอปพลิเคชั่น Foodchoice มีประโยชน์ต่อนักเรียน

และผู้ปกครองในการช่วยตัดสินใจ เลือกซื้อ เลือกทานขนมน้ำดื่มที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย

น้องอะตอม -ด.ญ.พิมพ์มาดา เจริญคุณ นักเรียนชั้นป.5 โรงเรียนอนุบาลนนทบุรี กล่าวว่า แอปพลิเคชั่น Foodchoice ใช้งานง่ายและมีสัญลักษณ์เป็นสีต่างๆ มีข้อมูลว่ามีสารอาหาร ทำให้ง่ายในการเลือกซื้อขนมและเครื่องดื่มต่างๆ โดยจะนำแอพพลิเคชั่นนี้ไปบอกต่อเพื่อนๆ และพ่อแม่ รวมถึงญาติ พี่น้องให้มาดาวน์โหลดสแกนก่อนซื้อเพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคน