ปัญหาของริมฝีปาก

ที่มา : มูลนิธิหมอชาวบ้าน

แฟ้มภาพ

ริมฝีปากเป็นอวัยวะบนใบหน้าที่ยื่นนูนออกมาเช่นเดียวกับจมูกและโหนกแก้ม ดังนั้นจึงได้รับผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม และความเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศที่ร้อน หนาว และแล้งแห้ง ไม่ต่างจากใบหน้าที่ต้องเจอปัญหาการเกิดฝ้า กระ และจุดด่างดำต่าง ๆ

ปัญหาของริมฝีปาก

ริมฝีปากดำคล้ำ เกิดจากเหตุปัจจัยหลายอย่าง ลองพิจารณาดูว่าปัญหาของคุณเกิดจากสิ่งเหล่านี้หรือเปล่า

• ลักษณะเฉพาะบุคคล ดังที่กล่าวว่า คนผิวเข้มและมีรอยฝีปากสีเข้มมากกว่าคนผิวขาว ซึ่งเป็นเรื่องของธรรมชาติของคนคนนั้น
• อุณหภูมิ อาจมีผลทำให้สีของริมฝีปากเปลี่ยนแปลงได้ เช่น ช่วงที่อากาศหนาวเย็น ปากอาจจะมีสีคล้ำขึ้น เพราะเส้นเลือดหดตัวและมีเลือดดำคั่งค้างมากกว่าปกติ
• ผู้ที่สุขภาพไม่สมบูรณ์ เช่น เลือดจาง เจ็บป่วยเรื้อรัง ผู้ป่วยระยะฟื้นไข้ ปริมาณเลือดที่ไหลมาเลี้ยงริมฝีปากมีน้อย จึงทำให้ปากดูซีดเขียว ไม่มีสีสัน หรือผู้ป่วยโรคหัวใจที่เลือดมีสีเข้มข้น ก็จะทำให้ริมสีปากดูกล้ำกว่าคนปกติได้
• อาหารที่เรากินอยู่ทุกวัน ก็มีส่วนไม่น้อยที่ทำให้เกิดปัญหาปากคล้ำ ตัวอย่างเช่น ผักขึ้นฉ่าย ผักชีฝรั่ง หอม กระเทียม ขิง หรือผลไม้ ของเปรี้ยวพวกส้ม มะนาว มะกรูด สับปะรด มะม่วง ฯลฯ เนื่องจากอาหารเหล่านี้มีสารที่ชื่อว่า โซราแลน ( psoralen ) สารดังกล่าวเมื่อตกค้างตามริมฝีปากก็ไม่ได้ทำให้เกิดปัญหาแต่ย่างไร แต่ถ้าสารนั้นสัมผัสกับรังสีอัลตราไวโอเลตในแสงแดด ก็จะเกิดปฏิกิรียาเคมีทำให้ผิวริมฝีปากอักเสบ และมีการกระตุ้นเซลล์สร้างให้สร้างเม็ดสีออกมามาก ๆ จนปากดำคล้ำ ( ทางแพทย์เรียกว่าปฏิกิริยาแพ้แดด )
• ยาบางชนิด ก็เป็นสาเหตุทำให้เกิดปฏิกิริยาแพ้แดดได้ เช่น เบาหวาน ยาขับปัสสาวะ ยารักษาเชื้อรา ยารักษาหวัดหรือโรคภูมิแพ้

ริมฝีปากแห้ง ปากแตก หรือลอกเป็นขุย ส่วนใหญ่เกิดจากสิ่งที่ใช้อยู่ชีวิตประจำวันนี่เอง โดยที่หลายคนนึกถึง เช่น

ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปาก ซึ่งส่วนผสมของฟลูออไรด์หรือแอลกอฮอล์ในปริมาณสูง รวมถึงสารที่ทำให้เกิดฟอง และสารที่ทำให้เกิดความสดชื่นที่มีรสเผ็ดซ่าในยาสีฟันด้วย

• ลิปสติก ซึ่งสารประกอบที่ก่อให้เกิดปัญหาได้บ่อยที่สุดก็คือ สี กลิ่น น้ำหอม ลาโนลิน ( ที่ให้ความชุ่มชื้น ) และสารกันบูด

• สิ่งแวดล้อมรอบตัว เช่น อากาศ ที่เย็นและแห้งในหน้าหนาว หรือการทำงานในห้องปรับอากาศตลอดเวลา และการดื่มน้ำน้อย เป็นสาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้ริมฝีปากแห้ง

• การเลียริมฝีปาก ซึ่งคนส่วนใหญ่ใช้วิธีนี้แก้ปัญหาปากแห้งและแตก แต่ความจริงที่ค้านกันความเคยชินของคนทั่วไป กลับกลายเป็นว่าหากเลียริมฝีปากบ่อย เอนไซม์ที่ช่วยย่อยอาหารในน้ำลายจะยิ่งรบกวนผิวริมฝีปากให้แห้งมากยิ่งขึ้น

• การใช้ลิปปาล์ม เป็นเวลานานจนติดเป็นนิสัย เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ปากแห้ง ลิปปาล์มอาจช่วยบรรเทาริมฝีปากแห้งได้ชั่วคราว แต่ในระยะยาวอาจทำให้ริมฝีปากแตกแห้งมากขึ้น เพราะสาระสำคัญที่ผสมอยู่ในลิปปาล์มทั่วไปจะดูดความชื้นออกจากริมฝีปาก จึงทำให้ต้องทาลิปปาล์มบ่อยมากขึ้น