ที่มา : ไทยโพสต์

ภาพประกอบ สสส.

รู้ทั้งรู้ว่าอบายมุขนำไปสู่ความเสื่อมของชีวิต แต่คนจำนวนไม่น้อยยังหลงใหลหมกมุ่นไม่ลืมหูลืมตา นั่นเพราะความโลภที่มากเกินเหตุ บางคนต้องกู้หนี้ยืมสิน กลายเป็นคนลักขโมย ขี้โกหกหลอกลวง ในที่สุดชีวิตก็จมอยู่กับวังวนแห่งความทุกข์อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

"น้ำไหลทีละหยดทีละย้อย ไหลบ่อยๆ ก็ทำให้โอ่งมันเต็ม แต่เหล้าไหลหยดไหลย้อย ไหล บ่อยๆ เท่าไรมันก็ไม่เต็ม" พระปัญญานันทมุนี เจ้าอาวาสวัดชลประทานรังสฤษดิ์ แสดงเทศนาธรรมไว้ตอนหนึ่งในงานแถลงข่าวรณรงค์ "งดเหล้า เซาหวย ช่วยประหยัด สู้โควิด เริ่มที่เข้าพรรษานี้" จัดโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน เมื่อเร็วๆ นี้

          

พระปัญญานันทมุนี    กล่าวถึงการใช้ธรรมะในการครองตนว่า ใครสุรุ่ยสุร่าย ใช้จ่ายเงินทองเปลือง นั่นแหละคือการฝึกตัวเองให้เป็นมหาโจรปล้นตัวเอง เหล้า หวย โจรตัวนี้ร้ายกาจ ปล้นจนหมดกระเป๋า มาจากนิสัยที่เรายังไม่คิดเปลี่ยน องค์คุลิมาลชั่วร้ายมาก ฆ่าคนเป็นร้อยเป็นพัน แต่ได้สติเพราะคำคำเดียวว่าเราหยุดแล้ว ฉะนั้นพวกเราทั้งหลายหยุดวันนี้ ขอหยุดชั่ว ใกล้พระพุทธเจ้าสักก้าว บอกกับตัวเองจะเป็นผู้มีนิสัยประหยัด เสียสละ อดออม คิดจะเลิกต้องเอาให้จริง ไม่ดื่มเหล้าก็ไม่เมา ไม่เล่นพนันก็ไม่เสียเงิน ไม่ซื้อหวย ไม่หวังรวยทางนี้ก็ไม่เสียเงิน ทั้งหมดเป็นเรื่องของการตั้งความคิดของเรา เป็นไทตั้งแต่วันนี้ ไม่ให้สิ่งเหล่านี้เข้ามาย่ำยี

เรื่องอบายมุข 6 ตามหลักคำสอน เป็นประตูที่เปิดไปสู่ทางเสื่อม มีอยู่ 6 บานด้วยกัน คือ 1.ดื่มสุราและของมึนเมา 2.ชอบเที่ยวกลางคืน 3.ชอบเที่ยวดูการละเล่น 4.ติดการพนัน 5.คบคนชั่วเป็นมิตร และ 6.เกียจคร้านการงาน คนโบราณเรียก อบายมุขทั้ง 6 ว่าผี 6 ตัว ดังนั้น ถ้ารักตัวกลัวตาย จงอย่าเสพสนิทอบายมุข

สุนทร ธรรมนาม ผู้นำชุมชนบ้านหนองคูน้อย จ.สุรินทร์ อดีตขี้เมาที่ชักชวนคนในชุมชนเปลี่ยนพฤติกรรมการดื่มจนกลายเป็นหมู่บ้านปลอดเหล้า บอกว่า นอกจากเหล้าทำลายสุขภาพแล้ว ยังทำให้ศีลข้ออื่นๆ ขาดไปด้วย เกิดปัญหาลูกโซ่ทั้งในครอบครัวและชุมชน

ที่นี่เคยเป็นชุมชนที่มีปัญหาเรื่องการดื่มสุรามาก ดื่มกันเกือบทุกบ้าน สรรพสามิต อ.ท่าตูม เคยประกาศว่าเป็นหมู่บ้านที่มีสถิติการขายและปริมาณการดื่มสุรามากที่สุด พอมีเรื่องเหล้า ศีลข้อต่างๆ ไม่ว่าจะลักทรัพย์ ประพฤติผิดในกาม การพูดโกหก เมาแล้วงานก็ไม่ทำ ซ้ำยังนำไปสู่ปัญหาวัยรุ่นยกพวกตีกันอีก" สุนทรฉายภาพปัญหาก่อนตัดสินใจเลิกเหล้า

ผู้นำชุมชนคนเดิมบอกว่า ตอนนั้นมีสถาบันครอบครัวเข้มแข็ง จ.สุรินทร์ ชวนคิด ชวนคุย พร้อมกับมีผู้ใหญ่ในพื้นที่ให้การสนับสนุนอย่างใกล้ชิด เกิดเป็นมติประชาคมหมู่บ้าน เริ่มจากงานงานศพปลอดเหล้าก่อน ต่อยอดสู่งานบุญประเพณี ซึ่งการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดื่มเหล้าของคนในชุมชน ผู้นำต้องเป็นตัวอย่าง กติกาชุมชนต้องปฏิบัติได้จริง การทำประชาคมเน้นการมีส่วนร่วมชุมชนจริงๆ ปัจจุบันกลายเป็นชุมชนสุขใจ เป็นหมู่บ้านต้นแบบ ไม่มีเหล้า ไม่มีเล่นการพนัน ไม่มัวเมาอบายมุข คนในชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี มีเงินออม มีอาชีพสร้างรายได้ เรียกความอบอุ่นของครอบครัวให้กลับคืนมา

ด้าน ธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน บอกว่า การแก้ปัญหาอบายมุข สำคัญคือกระบวนการชวนคิด ชวนคุย หลายคนไม่ใช่ไม่รู้โทษของมัน เพียงแต่ต้องมีคนไปจุดเทียนให้เห็นความกระจ่างชัดถึงด้านที่ทำให้เขาเปลี่ยนชีวิตในทางที่ดีกับด้านมืดของชีวิตเมื่อเข้าสู่วงจร

"ชวนคิด ชวนคุยให้เกิดความรู้ที่มาจากตัวเอง ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงใช้ว่า ระเบิดจากข้างใน เป็นคำที่ลึกซึ้งมาก ถ้าชวนคิด ชวนคุยกันไปเรื่อยๆ และไปจุดระเบิดให้เขาเห็นการเปลี่ยนแปลงตัวเอง จะสามารถเปลี่ยนได้ทันที สะกิดให้ค้นทุกข์ได้ชัดขึ้น การไปชี้บอกไม่ใช่ทางแก้ คนเล่นพนันไม่ใช่คนไม่ดี แต่สิ่งที่คาดหวังคือทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงด้านความคิดและการกระทำ เราไม่ได้หวังให้เป็นศูนย์ แต่หวังให้มีการควบคุม เริ่มจากคุมตัวเอง มีระบบทางสังคม เข้ามาช่วยกัน ถ้าทำได้ เปลี่ยนชีวิตได้เยอะ มีเงินเหลือคืนกลับมาหาครอบครัว" เลขาธิการมูลนิธิฯ กล่าว

แน่นอนว่า การงดเหล้า งดหวย ช่วยประหยัดเงิน แต่ในสถานการณ์นี้ต้องวางแผนเผื่ออนาคตด้วยว่า ถ้าโควิด-19 ระบาดรอบสองจะอยู่รอดได้มากน้อยเท่าไหร่ จากผลสำรวจโดยเครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน 10 จังหวัด ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) พบว่า แม้จะพยายามลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นลง แต่ถ้าระบาดระลอกสอง 14% ตอบว่า ครอบครัวจะอยู่ได้ไม่เกิน 1 เดือน 29% ตอบว่า ไม่เกิน 3 เดือน 17% อยู่ได้ไม่เกิน 6 เดือน และ 9% ไม่เกิน 12 เดือน แสดงให้เห็นว่า 70% ของครัวเรือนไทยจะลำบากขึ้นหากวิกฤติกลับมา

          ดังนั้น ทางเลือกสู่ทางรอดต้องปรับความปกติใหม่ทางการเงิน มีสติในการใช้จ่าย รู้จักเก็บออม ยิ่งถ้าลด ละ เลิกอบายมุขได้ด้วย คุณภาพชีวิตจะดีขึ้น สามารถก้าวข้ามทุกวิกฤติได้