ที่มา : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์

ภาพโดย สสส.

แผนผู้สูงอายุแห่งชาติฉบับที่สอง พ.ศ. 2545-2564 ได้กำหนดวิสัยทัศน์ ไว้ว่า "ผู้สูงอายุเป็นหลักชัยของสังคม" ผู้ สูงอายุจะเป็นเช่นนั้นได้ต้องมีความมั่นคง ทางสังคม (Social Security) มีสุขภาพที่ดี (Healthy) มีส่วนร่วมในครอบครัว ชุมชน และสังคม (Participation) รวมถึงการยังประโยชน์ต่อบุคคลอื่นในครอบครัว ชุมชน และสังคม ขณะนี้ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแล้ว โดยมีผู้สูงอายุ 11.3 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 16.7 และในปี 2562 จะถือเป็นครั้งแรกที่ไทยมีผู้สูงอายุมากกว่าวัยเด็ก

นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า ประชากรไทยก่อนวัยสูงอายุกว่าร้อยละ 30 ยังคงไม่ได้มีการเตรียมความพร้อมเพื่อเป็นผู้สูงอายุที่มีคุณภาพในอนาคต โดยเฉพาะในมิติด้านสุขภาพและความมั่นคงทางรายได้ สสส.สนับสนุนให้มีการเตรียมความพร้อม โดยเฉพาะการดูแลสร้างเสริมให้มีสุขภาพที่ดีทั้งการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงหลัก อย่างเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และบุหรี่ ส่งเสริมการบริโภคอาหารตามหลักโภชนาการ การออกกำลังกายสม่ำเสมอเป็นประจำ

นพ.บรรลุ ศิริพานิช อดีตรองปลัดกระทรวงสาธารณสุข ในวัย 94 ปี เป็นผู้สูงอายุตัวอย่างที่มีร่างกาย แข็งแรง และสุขภาพจิตดี ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุเข้าถึงสิทธิต่าง ๆ โดยการจัดตั้งสภาผู้สูงอายุแห่งประเทศไทย ผลักดันจนเกิด พ.ร.บ.ผู้สูงอายุฯ เป็นครั้งแรกในประเทศไทยและยังคงทำงานผู้สูงอายุในปัจจุบัน ในฐานะประธานมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย

ย้อนไปถึงความสนใจเรื่องผู้สูงอายุ คุณหมอบรรลุเล่าว่า เมื่อปี 2525 ครั้งดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมการแพทย์ องค์การสหประชาชาติได้จัดให้มีสมัชชาผู้สูงอายุโลก "World Assembly on Aging" ขึ้นที่กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย คุณหมอมีโอกาส เข้าร่วมประชุมในฐานะแพทย์เกี่ยวกับ ผู้สูงอายุ ในเวทีประชุมครั้งนั้นแจ้งเตือนว่าในอนาคต เรื่องผู้สูงอายุจะเป็นปัญหา และได้มีโอกาสพูดคุยกับหมอจากสวีเดนชื่อ Svonborg ที่เป็นผู้เชี่ยว ชาญด้านผู้สูงอายุ

ในวัย 90 ปีแล้ว นพ.บรรลุ เคยกล่าวไว้ว่า เมื่อข้าพเจ้าอายุถึง 90 ปีแล้ว ข้าพเจ้ารู้สึกว่าเวลาชีวิตที่ยังเหลืออยู่ในโลกนี้ เหลือน้อยลงทุกทีแล้ว ดังนั้นควรใช้เวลาที่เหลือน้อยนี้ให้ได้ประโยชน์มากที่สุด จึงเป็นสิ่งที่ควรทำ คนเราเกิด-แก่-เจ็บ-ตาย เป็นเรื่องธรรมดาที่รู้กันอยู่แล้วทุกคน บัดนี้ชีวิตมาถึงตอนแก่แล้ว สักวันหนึ่งก็ต้องเจ็บและตาย ถ้าจะบริหารวิถีชีวิตให้ดี ก็ต้องบริหารให้แก่นาน ๆ โดยไม่เจ็บ และเมื่อเจ็บต้องหายเร็ว ๆ ถ้าไม่หายแน่ก็ให้เจ็บสั้น ๆ แล้วก็ตายจะเป็นวิธีที่ดีที่สุด

หลักการใช้ชีวิตเพื่อรักษาสุขภาพกายและสุขภาพใจของ นพ.บรรลุไม่มีอะไรซับซ้อนเริ่มออกกำลังกายทุกวันหลังชีวิตเกษียณด้วยการวิ่ง จนอายุเริ่มมากขึ้นเปลี่ยนมาเป็นการ เดิน ซึ่งสถานที่ออกกำลังกายประจำคือสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์

"62" คือตัวเลขของน้ำหนักตัวที่ นพ.บรรลุจะไม่ให้ต่ำหรือเกินไปกว่านั้น ดังนั้นคุณหมอจะชั่งน้ำหนักอยู่สม่ำเสมอ ถ้าน้ำหนักน้อยก็กินอาหารเยอะ ถ้าเกินจาก 62 กิโลกรัม จะกินให้น้อยลง ขณะที่มื้อเย็นจะกินเฉพาะผักและผลไม้เท่านั้น จากการออกกำลังกายและกินอาหารอย่างพอเหมาะคุณหมอบอกว่าทำให้สุขภาพใจดีไปด้วย เพราะทำให้ไม่เครียด นอนสบาย กินอร่อย

คุณหมอบรรลุ บอกเล่าถึงหลักการมีสุขภาพจิตดีเมื่อสูงวัยว่า การสะสมเพื่อน รู้สึกว่าเพื่อนเป็นของหวานแห่งชีวิต เพื่อนมีทั้งอายุมากกว่า เท่ากัน และน้อยกว่า โดยเฉพาะเพื่อนอายุน้อยกว่าทำให้รู้เท่าทันโลกมากขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในชีวิต

ทุกวันที่ 13 เมษายนของทุกปีรัฐบาลประกาศให้เป็นวันผู้สูงอายุแห่งชาติ โดยกรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ คัดเลือกให้ นพ. บรรลุ ศิริพานิช เป็นผู้สูงอายุแห่งชาติประจำปี 2562