ชวนสำรวจการ ‘นอนหลับ’ ของลูก
ที่มา : talkaboutsex.thaihealth.or.th เรื่องโดย ดร.สุพาพร เทพยสุวรรณ
การนอนหลับพักผ่อน คือ เรื่องสำคัญและจำเป็นสำหรับชีวิตมนุษย์ เพราะหากร่างกายได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอ เซลล์สมองจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถทำกิจกรรมในวันถัดไปได้อย่างดี
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในวัยเด็กการนอนหลับพักผ่อนถือว่าเป็นปัจจัยสำคัญในการเรียนรู้อย่างมาก แบบทดสอบต่อไปนี้ จะทำให้เราทราบว่าลูกมีการนอนหลับที่เพียงพอหรือไม่
1. เด็กวัยรุ่นจำเป็นต้องนอนหลับประมาณกี่ชั่วโมงต่อวัน
ก. 7 ชั่วโมง
ข. 7 ชั่วโมงครึ่ง
ค. 8 ชั่วโมง
ง. 8 ชั่วโมงครึ่ง
คำตอบที่ถูก คือ เด็กวัยรุ่นจำเป็นต้องได้รับการนอนหลับพักผ่อนอย่างน้อย 8 ชั่วโมงครึ่ง เด็กวัยรุ่นส่วนใหญ่อาจไม่ได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอสาเหตุจากการทำกิจกรรมที่มากเกินไป หรือมักติดนอนดึกจนเป็นนิสัย อย่างไรก็ตาม เด็กวัยรุ่นจำเป็นต้องได้รับการนอนหลับพักผ่อนอย่างน้อย 8 ชั่วโมงครึ่ง ส่วนเด็กเล็กที่อยู่ในวัยประถมจะต้องได้รับการพักผ่อนถึง 10 – 11 ชั่วโมงในทุกคืน การไม่ได้รับการพักผ่อนอย่างเพียงพอจะส่งผลต่อระดับคะแนนการเรียนของเด็ก รวมทั้งอารมณ์และสุขภาพอีกด้วย ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าหากเด็กไม่ได้รับการพักผ่อนอย่างเต็มที่ มักจะมีนิสัยชอบหาอาหารที่ไม่มีคุณค่ามาทานทดแทน ซึ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพ เช่น อาหารขยะ อาหารทอดหรือขนมขบเคี้ยวต่าง ๆ อาหารเหล่านี้จะทำให้เด็กมีน้ำหนักตัว ที่เพิ่มขึ้น ดังนั้น หากลูกในช่วงวัยรุ่นมีการบ้านหรือกิจกรรมต่างๆมากเกินไป จนทำให้ไม่สามารถนอนหลับได้อย่างเพียงพอ คุณพ่อคุณแม่ต้องใช้วิธีตัดกิจกรรมที่ไม่สำคัญออกไปบ้าง
2. ในกรณีที่นอนไม่เต็มอิ่มในวันธรรมดา เด็ก ๆ สามารถหาเวลานอนหลับชดเชยได้ ในวันเสาร์ อาทิตย์ทดแทนการนอนไม่พอในวันธรรมดาได้
ก. ถูก
ข. ผิด
คำตอบที่ถูก คือ ผิด เนื่องจากเด็ก ๆ ไม่สามารถจะทดแทนเวลานอนที่ขาดไปได้ โดยใช้วิธีการนอนชดเชยในวันหยุดเนื่องจากการนอนหลับเป็นเหมือนนาฬิกาภายในประจำตัว เด็กๆจะเกิดอาการที่เรียกว่า Jet Lack หรือปรับตัวไม่ทัน เมื่อพยายามจะตื่นตอนเช้าในวันจันทร์เพื่อไปโรงเรียน หลังจากชินกับการตื่นสายมาในวันเสาร์และอาทิตย์ ดังนั้น การนอนหลับในเวลาเดิม ทุกวัน ตามตารางตลอดทั้งสัปดาห์ จะเป็นสิ่งที่ควรทำมากกว่า ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าหากต้องนอนหลับช้ากว่าปกติ สามารถทำได้ไม่เกิน 1 ชั่วโมงหรือไม่เกิน 9 โมงเช้าในวันหยุดเสาร์ – อาทิตย์
3. การดูทีวีบนเตียงจะช่วยให้เด็กผ่อนคลายและ หลับสบายบนเตียง
ก. ในทุกช่วงอายุ
ข. เมื่ออายุมากกว่า 10 ขวบ
ค. ในช่วงวัยรุ่น
ง. ไม่ สมควรทำ
คำตอบที่ถูก คือ ไม่ควรให้เด็กดูทีวีบนเตียง เพราะแสงสว่างจากจอทีวีก่อนนอน จะทำให้เด็กหรือไม่ว่าผู้ใหญ่ก็ตามสมองตื่นตัว สมองสั่งการให้คิดว่าเป็นเวลากลางวัน เวลาที่ต้องทำงานหรือทำกิจกรรม ดังนั้น ไม่ควรให้เด็กดูทีวี เล่นคอมพิวเตอร์ หรือเครื่องมือสื่อสารอีเลคโทรนิคต่างๆ ก่อนนอน 1 ชั่วโมง เพื่อที่จะสมองจะสั่งการว่าถึงเวลานอนแล้ว เริ่มผ่อนคลาย และหลับไปในที่สุด เช่นเดียวกับโทรศัพท์มือถือ ไม่เพียงแต่แสงจะรบกวนการนอนเท่านั้น แต่เสียงจากการส่งข้อความ และข่าวสาร อีเมลต่าง ๆจะรบกวนบรรยากาศการนอนอีกด้วย
4. สำหรับเด็กที่ง่วงเหงาหาวนอนการงีบหลับเป็นการช่วยให้เด็กสดชื่นขึ้นได้
ก. ถูก
ข. ผิด
คำตอบ คือ ถูกการงีบหลับช่วงสั้น ๆ จะช่วยให้เด็กมีความสดชื่นขึ้น เด็กส่วนใหญ่หลังผ่านอายุ 5 ขวบไปแล้วมักไม่จำเป็นต้องได้รับการนอนหลับพักผ่อนกลางวัน แต่การงีบหลับพักผ่อนอย่างน้อย 30 นาทีหรือน้อยกว่านั้นจะช่วยให้เด็กสดชื่นขึ้นได้ แต่ในกรณีที่นอนมากเกินไปก็จะทำให้เด็กไม่อยากนอนในเวลากลางคืนหรือนอนหลับยากกว่าปกติ ดังนั้น ควรใช้วิธีงดการนอนหลับในช่วงกลางวัน แต่ให้นอนแต่หัวค่ำแทนสำหรับเด็กที่ชอบง่วงเหงาหาวนอน
5. การทำการบ้านบนเตียง
ก. ช่วยให้เด็กผ่อนคลายและมีสมาธิ
ข. เป็นสิ่งที่ไม่สมควรทำ
ค. จะทำก็ได้หรือไม่ทำก็ได้
คำตอบที่ถูก คือ ไม่ควรทำ หากลูกจะทำการบ้านควรบอกให้ลูกไปนั่งที่โต๊ะ หรือหาที่สำหรับการทำการบ้านเพราะบนเตียงนอนเป็นที่สำหรับการพักผ่อน เมื่อเด็กทำการบ้านบนเตียง จะเกิดความเครียดและติดอยู่กับสิ่งนั้นเช่นการแก้ปัญหาคณิตศาสตร์หรือคำศัพท์ต่าง ๆ ทำให้นอนยากขึ้น ดังนั้น ควรจัดที่นอนที่เป็นบรรยากาศสำหรับการนอนอย่างเดียว
6. สารกาเฟอีนไม่ดีต่อเด็กและจะทำให้เด็กนอนหลับยาก โดยปกติแล้วเด็ก ๆ ทั่วไปมักดื่มเครื่องดื่มกาเฟอีนอย่างน้อยวันละกี่ขวด
ก. 1 ขวด
ข. 2 ขวด
ค. 3 ขวด
คำตอบที่ถูก คือ ค. เด็กในปัจจุบันนี้ดื่มเครื่องดื่มประเภทกาเฟอีนประมาณ 3 ขวดต่อวัน ส่งผลต่อสุขภาพ ดังนั้น ควรให้เด็กดื่มน้ำเปล่า หรือนมแทนเครื่องดื่มประเภทกาเฟอีน ซึ่งเป็นสารทำลายสุขภาพ หรือทำให้เด็กปวดศีรษะ หรือปวดท้อง เป็นต้น ทั้งยังส่งผลต่อระบบประสาท สารประเภทนี้มักประกอบด้วยน้ำตาลเป็นส่วนใหญ่ จะทำลายสุขภาพฟัน หากเด็ก ๆ เริ่มต้องการสารประเภทนี้เพื่อเพิ่มพลังงาน ให้เราชวนเด็กๆให้เข้านอนแทนดีกว่า
7. เด็กวัยรุ่นชอบนอนดึกเพราะ
ก. ตามใจตัวเอง
ข. ฮอร์โมน
คำตอบที่ถูกคือ ข. เมื่อถึงช่วงวัยรุ่นนาฬิกาประจำตัวของเด็กๆเริ่มเปลี่ยนแปลงไปจากการ เริ่มมีประจำเดือน ร่างกายจะตื่นตัวในช่วงเวลาเย็นและไม่ต้องการนอนหลับ ชอบนอนหลังสี่ทุ่ม ดังนั้น ควรจัดเวลานอนหลับให้เด็กตรงเวลาทุกคืน วิธีที่ช่วยได้คือ ให้ไปแปรงฟัน ปิดไฟ และอ่านหนังสือเพื่อจะให้เด็กรู้สึกง่วงนอน และสร้างบรรยากาศการนอน โดยเฉพาะเด็กเล็ก
หลังจากทำแบบทดสอบแล้วท่านคงทราบว่าเด็ก ๆ มีความจำเป็นต้องใช้เวลานอนหลับอย่างเพียงพอ และการจัดบรรยากาศการนอนและสถานที่ที่ผ่อนคลาย รวมทั้งการนอนตรงเวลาจะช่วยให้เด็กนอนหลับได้อย่างเต็มที่ สมองจะปลอดโปร่ง และมีสุขภาพแข็งแรง ขอเป็นกำลังใจให้ทุกครอบครัวเสมอค่ะ