คัมภีร์ "คำพ่อสอน" ช่วยเด็กไม่ตกเป็นทาสอบายมุข

ที่มา : เว็บไซต์คมชัดลึก

ภาพประกอบจาก ภาพเฟซบุ๊ก โรงเรียนวัดโคกขาม (นรสิงห์อนุสรณ์) และเว็บไซต์คมชัดลึก

คัมภีร์ "คำพ่อสอน" ช่วยเด็กไม่ตกเป็นทาสอบายมุข โดยยึด 3 คำสอนหลัก ได้แก่ 1.บ ว ร 2.“ให้ครูรักเด็กและเด็กรักครู…” 3.พระบรมราโชวาทในการดำเนินชีวิตมิให้ตกเป็นทาสอบายมุขเพื่อป้องกันแก้ไขปัญหายาเสพติด เหล้า เบียร์ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด และบุหรี่ สร้างภูมิคุ้มกันให้นักเรียนได้เรียนรู้ และรับมือกับสภาพปัญหาไม่ตกเป็นทาสอบายมุขอย่างยั่งยืน

เวลานี้ทั่วประเทศ มีโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ร่วมเป็นเครือข่าย 360 โรงและได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

นายทองฮะ พรภูมินทร์ ผู้อำนวยการโรงเรียนวัดโคกขาม (นรสิงห์อนุสรณ์) ต.โคกขาม อ.เมือง จ.สมุทรสาคร เล่าว่าเวลาลงพื้นที่เยี่ยมบ้านนักเรียน ได้เห็นสภาพความเป็นอยู่ พฤติกรรมแวดล้อมเด็ก เช่น พ่อแม่ คนใกล้ชิดดื่มเหล้า เบียร์ สูบบุหรี่ บางคนถึงขั้นยื่นให้เด็กลองดื่ม ลองสูบก็มี เหล่านี้เป็นต้นเหตุ เป็นภาวะเสี่ยง ที่จะทำให้เด็กไปเข้าไปสู่อบายมุข จึงตัดสินใจเข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งในโรงเรียนคำพ่อสอนสวนมะนาวแบบพอเพียงของโรงเรียน

เนื่องจากโรงเรียนอยู่ในย่านนิคมอุตสาหกรรมสินสาคร เด็กในโรงเรียนส่วนใหญ่จึงย้ายตามพ่อแม่ที่มาทำงานโรงงาน สภาพแวดล้อมที่พ่อแม่ คนใกล้ชิดดื่มเหล้า สูบบุหรี่ เด็กบางคนอยากรู้ อยากลองเห็นก้นบุหรี่ก็มีหยิบมาสูบ ในอดีตก็เคยพบมีเด็กนักเรียนแอบสูบบุหรี่ เราไม่อยากให้เด็กต้องเสี่ยงและอาจจะตกเป็นเหยื่อของอบายมุขพวกนี้ แต่จะให้เดินไปบอกว่าพ่อแม่ต้องทำแบบนั้นแบบนี้ เป็นตัวอย่างแก่เด็กยากที่เขาจะเชื่อ ต้องใช้คำสอนพ่อเป็นสื่อลงไปเริ่มจากเด็กเชื่อมไปสู่พ่อแม่ และชุมชนของเด็กเอง โดยยึดคำพ่อสอนเป็นที่ตั้ง

นายทองฮะ กล่าวว่า คำสอนพ่อที่ให้เลิกเหล้า บุหรี่ และสิ่งเสพติดทั้งหลายทั้งมวล ต้องไม่ยุ่งเกี่ยวกับอบายมุข เป็นหัวใจสำคัญที่โรงเรียนยึดถือปฏิบัติ ซึ่งโรงเรียนใช้วิธีการบูรณาการความรู้ จัดกิจกรรมที่สอดแทรกอยู่ในการเรียนการสอนทุกวิชาของนักเรียน ทั้งโทษของการดื่มเหล้า ถ้าขาดสติจะเกิดอันตรายอะไร โทษของบุหรี่ต่อสุขภาพ ยังเชิญเจ้าหน้าที่ตำรวจ สภ.โคกขาม มาบรรยายให้เด็กเรียนรู้พิษภัย อันตรายจากยาเสพติดอย่างต่อเนื่อง ขณะเดียวกัน เน้นใช้กลไกทางสังคมเป็นตัวกำกับ ส่งเสริมกิจกรรมสภานักเรียน ปลูกฝังให้พี่ดูแลน้อง เพื่อนดูแลเพื่อน กล้าจะตักเตือนกัน

“ครูทุกคนต้องเป็นแบบอย่างที่ดีแก่เด็กด้วยจุดนี้สำคัญมาก ผมยืนยันได้ว่าครูทุกคนไม่มีใครสูบบุหรี่ ตรงนี้ไม่มีการบังคับ แต่ด้วยสภาพแวดล้อมของโรงเรียนจะเป็นตัวกำหนดเราเอง ในเมื่อไม่มีใครสักคนสูบบุหรี่คนที่สูบก็จะเลิกสูบไปโดยปริยาย ตัวผมเองยอมรับแต่ก่อนเป็นคนสูบบุหรี่ มาในวันนี้ที่ผมตัดสินใจเลิกเด็ดขาด ซึ่งเห็นผลดีกับตัวเองก็คือเรื่องของสุขภาพ เมื่อครูเป็นแบบอย่างที่ดีนักเรียนได้เห็นเขาก็ยอมรับและทำตาม และเด็กก็จะเป็นคนนำสิ่งเหล่านี้สื่อสารส่งต่อไปยังพ่อแม่ ชุมชนทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงได้”นายทองฮะ ระบุ

ปัจจุบันโรงเรียนวัดโคกขาม (นรสิงห์อนุสรณ์) สอนตั้งแต่ระดับอนุบาล 1ถึงประถมศึกษาปีที่ 6 มีครู 28 คน นักเรียน 520 คน อยู่ในเครือข่ายโรงเรียนคำพ่อสอนมา 1 ปีประสบผลสำเร็จในการทำงาน ได้รับรางวัลโรงเรียนปลอดยาเสพติด ชุมชนรอบโรงเรียนก็ได้รับคัดเลือกเป็นชุมชนปลอดยาเสพติด

อย่างไรก็ตาม เพื่อให้การขับเคลื่อนโรงเรียนคำพ่อสอน การแก้ไขปัญหาเห็นผลเป็นรูปธรรม โรงเรียนในเครือข่ายได้ร่วมกันนำประสบการณ์จัดการเรียนการสอน มาถอดบทเรียนจนได้เป็นคู่มือโรงเรียนคำพ่อสอน สานต่อคำพ่อสอนสู่กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่นำไปประยุกต์ใช้ได้กับทุกระดับการศึกษา คัมภีร์เล่มนี้จะช่วยให้โรงเรียนใช้เป็นแนวทางสร้างและปลูกฝังจิตสำนึกแก่นักเรียนละเว้นจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และบุหรี่ ทุกชนิด

“ครูซะ”-อภิศา มะหะมาน สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า (สคล.) อธิบายว่า คู่มือโรงเรียนคำพ่อสอน น้อมนำคำสอนพ่อ 3 เรื่องหลัก ได้แก่ บ ว ร ,พระราชดำรัส “ให้ครูรักเด็กและเด็กรักครู” และพระบรมราโชวาทที่เกี่ยวกับเยาวชน การดำเนินชีวิต คือไม่ตกเป็นทาสอบายมุข มาเป็นกลไกในการขับเคลื่อนโรงเรียนคำพ่อสอน โดยมีโรงเรียนเป็นฐาน เพราะโรงเรียนเปรียบเสมือนบ้านหลังที่ 2 ของเด็กๆ เพื่อเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันที่ยั่งยืน

โดยในคู่มือเล่มนี้จะมีตัวอย่างกิจกรรม 7 กิจกรรม ซึ่งโรงเรียนสามารถนำไปปรับประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับการสอนในแต่ละระดับ และบริบทของโรงเรียน โดยจะเน้นกิจกรรมที่เกี่ยวกับศีลธรรม เช่น การฝึกจิตสมาธิ ,ศีล 5 ,จิตอาสา, การพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพ เพื่อให้เด็กเกิดความภาคภูมิใจในตน (Self estreem)

ครูซะ บอกด้วยว่า ทุกกิจกรรมจะนำหลักจิตวิทยาแนวทางนีโอฮิวแมนนิส คือการใช้คำพูดด้านบวก และการสอนแบบแอคทีฟเลิร์นนิ่งเข้ามาสอดแทรก ผ่านการเรียนรู้ 4 ขั้น ได้แก่

ขั้นที่ 1 ให้ครูรักเด็กและเด็กรักครู ให้เปิดประตูใจเด็กพูดทางบวก ชื่นชม ยิ้มแก่เด็ก เป็นต้น

ขั้นที่ 2 การเรียนรู้ ให้เด็กได้คิดวิเคราะห์ แสดงความเห็น ทำกิจกรรมจิตอาสา รู้จักแบ่งปัน

ขั้นที่ 3 คำถามต่อยอดความรู้ ใช้คำถามปลายเปิดให้เด็กได้แสดงความเห็น กระตุ้นการเรียนรู้ และครูต้องพร้อมเรียนรู้ ไตร่ตรองคำถามเด็กอย่างจริงใจแม้จะเป็นคำถามแปลก

และขั้นที่ 4 ขยายผลความรู้สู่ความดี นำสิ่งที่ได้เรียนรู้ไปใช้แก้ปัญหาจริง ในการช่วยเหลือเพื่อน ช่วยผู้อื่น เด็กเกิดความภูมิใจ

ขณะนี้ สคล.ได้ทยอยแจกคู่มือดังกล่าวให้กับเครือข่ายโรงเรียนคำพ่อสอน มีการอบรมให้ความรู้แก่ครู เริ่มคิกออฟทันทีที่เปิดเรียนในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560 และจะมีการติดตามประเมินผลการทำงานว่าเมื่อโรงเรียนนำแนวทางเหล่านี้ไปจัดกิจกรรมให้แก่นักเรียนแล้วได้ผลเป็นเช่นไร ซึ่งการประเมินแบบกัลญาณมิตรเน้นร่วมมือแก้ไขปัญหา