Page 46 - แผนการดำเนินงาน สสส. ประจำปี 2561

ประเภทสารเสพติดที่เคยใช้มากที่สุด ๓ อันดับแรก คือ กัญชา พืชกระท่อม ยาบ้า โดยประชากรไทย

อายุ ๑๒ - ๖๕ ปี ที่เคยใช้พืชกระท่อมมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ในปี ๒๕๕๙ จ�านวน ๒,๙๒๕,๖๓๘ คน จากที่ในปี ๒๕๕๔
มีอยู่ที่ ๑,๒๒๘,๑๑๘ คน และในปี ๒๕๕๙ ผู้ที่เคยใช้ยาบ้ามีจ�านวนเพิ่มขึ้นเช่นกัน จาก ๙๐๒,๒๔๔ คน ในปี ๒๕๕๔

เป็น ๑,๖๙๗,๖๓๑ คน ในปี ๒๕๕๙ ในขณะที่ผู้ที่เคยใช้กัญชามีแนวโน้มลดลง จากจ�านวน ๒,๔๘๓,๐๓๓ คน ใน
ปี ๒๕๕๔ ลดลงเป็น ๒,๓๖๔,๐๓๘ คน ในปี ๒๕๕๙ ๒๖

44 พืชกระท่อมเป็นสารที่มีความชุกของการใช้ในปัจจุบันมากที่สุด ประเภทสารเสพติดที่ใช้ใน ๑ ปี มากที่สุด
๓ อันดับแรก คือ พืชกระท่อม ยาบ้า กัญชา โดย ประชากรไทยอายุ ๑๒ - ๖๕ ปี ที่ใช้พืชกระท่อมมีแนวโน้ม
เพิ่มขึ้น ในปี ๒๕๕๙ จ�านวน ๗๘๒,๖๘๒ คน จากที่ในปี ๒๕๕๔ มีอยู่ที่ ๔๐๔,๕๔๘ คน และในปี ๒๕๕๙ ผู้ที่เคยใช้
ยาบ้ามีจ�านวนเพิ่มขึ้นเช่นกัน จาก ๙๒,๕๑๐ คน ในปี ๒๕๕๔ เป็น ๒๘๙,๔๑๓ คน ในปี ๒๕๕๙ โดยผู้ที่ใช้กัญชาก็มี

แนวโน้มเพิ่มขึ้น จากจ�านวน ๙๘,๐๕๐ คน ในปี ๒๕๕๔ เป็น ๒๐๙,๗๑๒ คน ในปี ๒๕๕๙ ๒๖

จำานวนผู้ใช้สารเสพติดแบบฉีดในปัจจุบันเพิ่มมากขึ้น จากการประมาณการจ�านวนผู้ฉีดสารเสพติด
โดยใช้วิธี network scale up พบว่า ในปี ๒๕๕๗ จ�านวนผู้ฉีดสารเสพติดประมาณ ๗๕,๐๐๐ คน เพิ่มขึ้นจาก
ปี ๒๕๕๔ ที่มีจ�านวนผู้ฉีดสารเสพติดอยู่ที่ประมาณ ๔๐,๓๐๐ คน ๒๗

เด็กและเยาวชนอายุ ๑๒ - ๑๙ ปี และ ๒๐ - ๒๔ ปี มีแนวโน้มการเคยใช้สารเสพติดในช่วงชีวิตสูงขึ้น
จากในปี ๒๕๕๔ อยู่ที่ร้อยละ ๔.๒ และ ๖.๑ เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ ๖.๖ และ ๙.๗ ในปี ๒๕๕๙ ๒๖

ภาระโรคและการบาดเจ็บที่เกิดจากการมีปัญหาการใช้สารเสพติดผิดกฎหมายในปี ๒๕๕๖ พบจำานวน
แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
ปีสูญเสียสุขภาวะอยู่ที่ ๕,๒๘๐ ปี ของประชากรไทย ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการสูญเสียที่พบในประชากรชาย

เช่นเดียวกับการสูญเสียปีสุขภาวะที่เกิดจากปัญหาการใช้แอลกอฮอล์ ๒๘

การเสพสารเสพติดผ่านเข็มฉีดยา (IDU) ได้กลายเป็นความเสี่ยงสูงสุดต่อการกระจายตัว
ของการติดเชื้อเอชไอวีในหมู่ผู้เสพยาเสพติดผ่านทางเข็มฉีดยา และแพร่ไปสู่คู่นอนจนถึงประชากรโดยทั่วไป

ในปี ๒๕๕๕ พบว่า มีผู้ใช้ยาเสพติดด้วยวิธีการฉีดติดเชื้อร้อยละ ๒๕.๒ ของประชากรที่ติดเชื้อเอชไอวี

การใช้สารเสพติดส่งผลกระทบต่อความผิดปกติ (Substance Use Disorder) จากการส�ารวจระบาด
วิทยาด้านสุขภาพจิตของคนไทยระดับชาติปี ๒๕๕๖ พบว่า ความชุกของความผิดปกติ (การใช้สารเสพติด
ผิดแผน : Substance Abuse และการติดสารเสพติด : Substance Dependence) ของผู้ที่ใช้สารเสพติด

ในช่วง ๑ ปีที่ผ่านมา เป็นเพศชาย ๒๓๓,๙๖๗ คน และเป็นเพศหญิง ๖๗,๒๕๓ คน ๒๙

ยาบ้า กัญชา และไอซ์ เป็นสารเสพติดที่มีผู้เข้ารับการบำาบัดหรือถูกส่งมารับการบำาบัดมากที่สุด
ข้อมูลจากรายงานการบ�าบัดรักษาผู้ใช้สารเสพติดปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๔ - ๒๕๕๙ พบว่า สารเสพติดที่มี

ผู้เข้ารับการบ�าบัดมากที่สุด ๓ ล�าดับแรก คือ ยาบ้า กัญชา และไอซ์ในปี ๒๕๕๔ จ�านวน ๑๖๓,๖๔๐ คน ๗,๕๒๕ คน

๒๖ เครือข่ายองค์กรวิชาการสารเสพติด ส�านักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.) การส�ารวจครัวเรือนเพื่อประมาณการ
จ�านวนผู้เกี่ยวข้องกับสารเสพติดในประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๔, ๒๕๕๙.
๒๗ คณะกรรมการบริหารเครือข่ายองค์กรวิชาการสารเสพติด. รายงานโครงการประมาณการจ�านวนประชากรกลุ่มเสี่ยงต่อการติดและแพร่เชื้อ
เอชไอวีทั่วประเทศ พ.ศ. ๒๕๕๑.กรุงเทพฯ: เครือข่ายองค์กรวิชาการสารเสพติด กระทรวงยุติธรรม; ๒๕๕๒.
๒๘ ส�านักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. รายงานภาระโรคและการบาดเจ็บของประชากรไทย พ.ศ. ๒๕๕๖.กรุงเทพฯ: แผนยุทธศาสตร์
การพัฒนาดัชนีประเมินภาระโรคและสุขภาพประชากรไทย ส�านักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ; ๒๕๕๖.
๒๙ กระทรวงสาธารณสุข. การส�ารวจระบาดวิทยาด้านสุขภาพจิตของคนไทยระดับชาติ พ.ศ. ๒๕๕๖.กรุงเทพฯ : กรมสุขภาพจิต กระทรวง
สาธารณสุข; ๒๕๕๖.