Page 91 - แผนการดำเนินงาน สสส. ประจำปี 2561
P. 91
๔
แผนควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ
สถานการณ์และแนวโน้ม
การควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพในแผนนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพที่ส�าคัญ
นอกเหนือไปจากปัจจัยเสี่ยงหลักที่ สสส. ก�าหนดไว้ในแผนเฉพาะแล้ว ได้แก่ การบริโภคยาสูบ การบริโภค
เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ อุบัติเหตุทางถนนและอุบัติภัย การขาดการออกก�าลังกาย และปัจจัยเสี่ยงด้าน
อาหาร นอกจากนั้น การเลือกประเด็นปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพเพื่อด�าเนินการในแผนนี้ จะเน้นปัจจัยเสี่ยงที่ส่ง
ผลกระทบสูงต่อประชาชนจำานวนมาก และมีแนวทางที่สามารถขับเคลื่อนได้ตามวัตถุประสงค์และยุทธศาสตร์
ของ สสส. โดยใช้ทรัพยากรอย่างจำากัด มุ่งขับเคลื่อนในประเด็นการดำาเนินงานที่เป็นจุดคานงัด เพื่อควบคุม
หรือลดปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพอย่างมีประสิทธิผล ซึ่งในระยะแผนหลัก สสส. พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๖๓ ยังคงกรอบ
การด�าเนินงานใน ๔ แผนงาน คือ (๑)แผนงานสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศ (๒)แผนงานสร้างเสริมสุขภาพจิต
(๓)แผนงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพและการพัฒนาระบบยา (๔)แผนงานด้านสิ่งแวดล้อมกับสุขภาพ
ทั้งนี้ การด�าเนินงานของทั้ง ๔ แผนงาน ในระยะที่ผ่านมา สามารถขับเคลื่อนในทิศทางที่สอดคล้อง แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
ต่อการบรรลุเป้าหมายเฉพาะ ในระยะ ๑๐ ปีของ สสส. ที่ก�าหนดไว้ โดยมี ๒ แผนงานที่ตอบเป้าหมายเฉพาะ
โดยตรง ๒ ข้อ คือ (ข้อ ๓) การลดอุบัติการณ์การติดเชื้อเอดส์รายใหม่ และ (ข้อ๘) การเพิ่มสัดส่วนของ
คนไทยอายุ ๑๕ ปีขึ้นไป ที่มีความสุขในการดำารงชีวิต (วัดด้วยอัตราร้อยละของคนไทยที่มีคะแนนสุขภาพจิต
ในระดับปกติขึ้นไป) โดยผลการรวบรวมและวิเคราะห์ สถานการณ์และแนวโน้มที่เกี่ยวข้องกับทั้ง ๔ แผนงาน
ดังกล่าว มีสาระส�าคัญ สรุปได้ดังนี้
89
๑. สถานการณ์ และแนวโน้ม ที่เกี่ยวข้องกับการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย
๑.๑ สถานการณ์การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น : อัตราการคลอดในวัยรุ่นเริ่มลดลงอย่างช้าๆ
อัตราการคลอดในวัยรุ่นกลุ่ม ๑๕ - ๑๙ ปี เพิ่มขึ้นสูงสุดในปี ๒๕๕๕ ที่ ๕๓.๘ คนต่อประชากรหญิง
ช่วงอายุเดียวกัน ๑,๐๐๐ คน และเริ่มมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง เป็น ๔๔.๘ คนต่อประชากรหญิงช่วงอายุ
๕๐
เดียวกัน ๑,๐๐๐ คน ในปี ๒๕๕๘ (มีแม่วัย ๑๕ - ๑๙ ปี ๑๐๑,๓๐๑ คนในปี ๒๕๕๘) แต่ยังคงอยู่ในอัตราที่สูง
เมื่อเทียบกับประเทศก�าลังพัฒนาอื่นๆ
๕๐ ส�านักอนามัยอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย
แผนควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ
สถานการณ์และแนวโน้ม
การควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพในแผนนี้ มีจุดมุ่งหมายเพื่อควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพที่ส�าคัญ
นอกเหนือไปจากปัจจัยเสี่ยงหลักที่ สสส. ก�าหนดไว้ในแผนเฉพาะแล้ว ได้แก่ การบริโภคยาสูบ การบริโภค
เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ อุบัติเหตุทางถนนและอุบัติภัย การขาดการออกก�าลังกาย และปัจจัยเสี่ยงด้าน
อาหาร นอกจากนั้น การเลือกประเด็นปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพเพื่อด�าเนินการในแผนนี้ จะเน้นปัจจัยเสี่ยงที่ส่ง
ผลกระทบสูงต่อประชาชนจำานวนมาก และมีแนวทางที่สามารถขับเคลื่อนได้ตามวัตถุประสงค์และยุทธศาสตร์
ของ สสส. โดยใช้ทรัพยากรอย่างจำากัด มุ่งขับเคลื่อนในประเด็นการดำาเนินงานที่เป็นจุดคานงัด เพื่อควบคุม
หรือลดปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพอย่างมีประสิทธิผล ซึ่งในระยะแผนหลัก สสส. พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๖๓ ยังคงกรอบ
การด�าเนินงานใน ๔ แผนงาน คือ (๑)แผนงานสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศ (๒)แผนงานสร้างเสริมสุขภาพจิต
(๓)แผนงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพและการพัฒนาระบบยา (๔)แผนงานด้านสิ่งแวดล้อมกับสุขภาพ
ทั้งนี้ การด�าเนินงานของทั้ง ๔ แผนงาน ในระยะที่ผ่านมา สามารถขับเคลื่อนในทิศทางที่สอดคล้อง แผนการดำาเนินงานประจำาปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑
ต่อการบรรลุเป้าหมายเฉพาะ ในระยะ ๑๐ ปีของ สสส. ที่ก�าหนดไว้ โดยมี ๒ แผนงานที่ตอบเป้าหมายเฉพาะ
โดยตรง ๒ ข้อ คือ (ข้อ ๓) การลดอุบัติการณ์การติดเชื้อเอดส์รายใหม่ และ (ข้อ๘) การเพิ่มสัดส่วนของ
คนไทยอายุ ๑๕ ปีขึ้นไป ที่มีความสุขในการดำารงชีวิต (วัดด้วยอัตราร้อยละของคนไทยที่มีคะแนนสุขภาพจิต
ในระดับปกติขึ้นไป) โดยผลการรวบรวมและวิเคราะห์ สถานการณ์และแนวโน้มที่เกี่ยวข้องกับทั้ง ๔ แผนงาน
ดังกล่าว มีสาระส�าคัญ สรุปได้ดังนี้
89
๑. สถานการณ์ และแนวโน้ม ที่เกี่ยวข้องกับการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย
๑.๑ สถานการณ์การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น : อัตราการคลอดในวัยรุ่นเริ่มลดลงอย่างช้าๆ
อัตราการคลอดในวัยรุ่นกลุ่ม ๑๕ - ๑๙ ปี เพิ่มขึ้นสูงสุดในปี ๒๕๕๕ ที่ ๕๓.๘ คนต่อประชากรหญิง
ช่วงอายุเดียวกัน ๑,๐๐๐ คน และเริ่มมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง เป็น ๔๔.๘ คนต่อประชากรหญิงช่วงอายุ
๕๐
เดียวกัน ๑,๐๐๐ คน ในปี ๒๕๕๘ (มีแม่วัย ๑๕ - ๑๙ ปี ๑๐๑,๓๐๑ คนในปี ๒๕๕๘) แต่ยังคงอยู่ในอัตราที่สูง
เมื่อเทียบกับประเทศก�าลังพัฒนาอื่นๆ
๕๐ ส�านักอนามัยอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย
