‘เยาวชน-ผู้สูงอายุต้นแบบ’ หนุนพื้นที่สร้างสรรค์ทุกมิติ
ที่มา : หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์
ภาพประกอบจากเว็บไซต์ไทยโพสต์
ด้วยปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ในยุคไทยแลนด์ 4.0 ที่เติบโตมาคู่กับอินเทอร์เน็ตและสังคมโซเชียลมีเดียที่ไร้การควบคุม นำมาซึ่งปัญหาลอกเลียนพฤติกรรมไม่เหมาะสม เช่น การใช้ความรุนแรง แสดงออกก้าวร้าว รวมทั้งเผยภาพยั่วเย้า ลามก อนาจาร ฉะนั้นแนวทางที่จะหยุดยั้งสิ่งเหล่านี้ได้คือสร้างพื้นที่สร้างสรรค์ ดึงเยาวชนเข้ามาทำกิจกรรมต่างๆ เพิ่มปัจจัยบวก เพื่อเป็นเกาะป้องกันสิ่งยั่งยุเหล่านั้นและส่งเสริมให้ผู้คนมีสุขภาวะดี
เมื่อเร็วๆ นี้ ที่สวนสาธารณะเทศบาลเมืองพัทลุง จังหวัดพัทลุง นายกู้เกียรติ วงศ์กระพันธุ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดพัทลุง พร้อมด้วย นางมัทนา ถนอมพันธ์ หอมลออ ประธานกรรมการกำกับทิศทางแผนระบบสื่อและวิถีสุขภาวะทางปัญญา สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และผู้ทรงคุณวุฒิ ร่วมกันเปิดกิจกรรมพื้นที่นี้…ดีจัง เยาวชนพัทลุงยิ้ม ปีที่ 5 ตอน ปล่อยผีเสื้อให้โบยบิน ในพื้นที่ใจกลางเมืองพัทลุง จากความร่วมมือของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน (สสย.) สำนักงานเทศบาลเมืองพัทลุง เทศบาลตำบลนาท่อม เทศบาลตำบลเขาเจียก กศน.จังหวัดพัทลุง และความร่วมมือจากภาคีเครือข่าย ชุมชนในพื้นที่จัดงาน
ผู้ว่าราชการจังหวัดพัทลุง กล่าวว่า เด็ก เยาวชนเป็นวัยแห่งการเรียนรู้ แต่ปัจจัยแวดล้อมในพื้นที่ยังไม่เอื้อต่อการมีสุขภาวะที่ดี การทำงานเพื่อพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์อาศัยความร่วมมือจากหลายส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม ภาคการศึกษา ซึ่งต้องร่วมมือร่วมใจกันจนเกิดงานพื้นที่…นี้ดีจัง เยาวชนพัทลุงยิ้ม ที่พัฒนาสภาพแวดล้อมให้กลายเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ และสร้างโอกาสให้เยาวชนพัฒนาตนเองสู่ "พลเมืองและนักสื่อสารสุขภาวะที่ตื่นรู้" ที่มีศักยภาพในการสร้างสรรค์ "วิถีชีวิตสุขภาวะ" เกิดการรวมตัวทำกิจกรรมสร้างสรรค์กระจายตามพื้นที่ชุมชน และได้ขยายแนวคิดในพื้นที่เมืองพัทลุงปีนี้เป็นปีที่ 5
ดังนั้น ในฐานะที่เป็นผู้ปกครอง เป็นพ่อแม่ เป็นคนที่อยู่รอบๆ ตัวเด็ก ต้องช่วยกันสร้างความตระหนักรู้ในปัญหา สนับสนุน ส่งเสริมกิจกรรมพื้นที่สร้างสรรค์ให้ครอบคลุมทุกมิติ ทั้งด้านกายภาพ ความคิด สื่อ และสังคมอย่างจริงจัง ภายใต้การมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย "เด็กนำ ผู้ใหญ่หนุน ผู้สูงอายุเป็นต้นแบบ" เห็นได้ว่าเด็ก เยาวชนจะผลิบาน สร้างสรรค์ สร้างสุข ทุกวัย ทุกพื้นที่ เกิดการพัฒนาเพื่อการเรียนรู้ การมีทักษะชีวิต ความรู้เท่าทันสื่อ เป็นส่วนหนึ่งในการเปลี่ยนพัทลุงให้น่าอยู่ สู่การมีสุขภาวะที่ดีและยั่งยืนของเด็ก เยาวชน ครอบครัวและชุมชน เป็นต้นแบบขยายผลสู่การขับเคลื่อนเป็นนโยบายในระดับจังหวัด
ด้าน ประธานกรรมการกำกับทิศทางแผนระบบสื่อและวิถีสุขภาวะทางปัญญา สสส. กล่าวว่า สสส.สนับสนุนกระบวนการและปัจจัยแวดล้อมด้านระบบสื่อเพื่อสุขภาวะ ที่เชื่อมโยงและเสริมพลังเครือข่าย รวมทั้งสนับสนุนให้เกิดความร่วมมือในท้องถิ่น เพื่อสร้างสรรค์ให้เกิดเป้าหมายร่วมในการสร้างระบบนิเวศสื่อเพื่อสุขภาวะ โดยใช้กระบวนการสื่อและพื้นที่สร้างสรรค์เป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันและเสริมพลังผ่านยุทธศาสตร์ 3 ดี คือ สื่อดี พื้นที่ดี และภูมิดี จนเกิดผลสำเร็จเป็นรูปธรรม กระบวนการสื่อและพื้นที่สร้างสรรค์เป็นส่วนสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันและทักษะชีวิตของเด็กและเยาวชนให้มีทักษะเท่าทันสื่อ (Media Literacy) ความรอบรู้ทางสุขภาพ (Health Literacy) และความตื่นรู้ 3 ทางปัญญา เกิดกระบวนการพัฒนาเยาวชนแกนนำภาคีเครือข่ายให้เป็นนักสื่อสารสุขภาวะกว่า 5,000 คน ที่มีศักยภาพในการผลิตสื่อสร้างสรรค์ สร้างแรงบันดาลใจ และใช้สื่อเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในหลายระดับ โดยมีเป้าหมายให้เกิดการต่อยอดและขยายผลให้พื้นที่สร้างสรรค์มีความยั่งยืน เพื่อเป็นปัจจัยแวดล้อมในการสร้างเสริมสุขภาวะ ปัจจุบันได้ขยายเครือข่ายพื้นที่สร้างสรรค์เด็กและเยาวชนกว่า 45 จังหวัด
นางเตือนใจ สิทธิบุรี หนึ่งในผู้ก่อตั้งงานพื้นที่สร้างสรรค์ พัทลุงยิ้ม กล่าวว่า จุดเริ่มต้นงาน "พัทลุงยิ้ม" เกิดจากพื้นที่ใต้ถุนบ้าน ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านเกาะทัง และขยายพื้นที่สร้างสรรค์เพิ่มไปสู่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียน และชุมชน ครูสามารถนำไปบูรณาการในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ นำมาใช้เป็นโมเดลการเรียนการสอน โดย "ผู้ปกครองอาสา" เข้ามามีส่วนร่วมด้วยจิตสาธารณะ ให้เด็กได้เรียนรู้ภูมิปัญญา วัฒนธรรม ศาสนาของท้องถิ่น "พัทลุงยิ้ม" พัฒนารูปแบบการทำกิจกรรมของสภาเด็กและเยาวชนในแต่ละตำบล สู่การมีส่วนร่วมคิด ตัดสินใจ ลงมือ และร่วมรับผิดชอบ ถือเป็นเครื่องมือเชื่อมร้อยความสัมพันธ์ระหว่างเด็ก เยาวชน ครอบครัว และคนในชุมชน นำไปสู่การพัฒนาศักยภาพเด็ก เยาวชน และครอบครัวในจังหวัดพัทลุงให้ลุกขึ้นมาเป็นพลเมืองที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม แสดงออกถึงความกระตือรือร้น มีจิตสำนึกสาธารณะ เป็น "ตัวเชื่อม" ระหว่างความเก่ากับความใหม่ได้อย่างลงตัว สร้างแรงบันดาลใจให้แก่กลุ่มผู้สูงอายุ
ด้าน นางสาวสุนิสา ประทุมเทือง แกนนำเครือข่ายเยาวชนพื้นที่นี้…ดีจัง เยาวชนพัทลุงยิ้ม กล่าวว่า ขอบคุณผู้ใหญ่ทุกคน และรู้สึกดีใจที่ให้โอกาสเครือข่ายพัทลุงยิ้มได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องมาเข้าสู่ปีที่ 5 แล้ว โดยในแต่ละปีนั้น เครือข่ายเยาวชนฯ จะหาเพื่อนภาคีเครือข่าย "ยิ้มสัญจร" ในจังหวัดพัทลุง จังหวัดสงขลา และจังหวัดสตูล ร่วมกันพัฒนาให้เกิดพื้นที่ นำความรู้ที่ได้รับมาจัดกิจกรรม ออกแบบผลิตสื่อของชุมชน สื่อสาร แบ่งปันสู่คนในพื้นที่ของตนเองอย่างสม่ำเสมอ
การร่วมกันจัด "พื้นที่นี้…ดีจัง เยาวชนพัทลุงยิ้ม ปีที่ 5 ตอน ปล่อยผีเสื้อให้โบยบิน" ในใจกลางเมืองครั้งนี้ ได้ชักชวนผู้สูงอายุในพื้นที่ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยงานทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่สนใจ สร้างสรรค์การเรียนรู้ของแต่ละพื้นที่ในรูปแบบของกิจกรรมแบบมีส่วนร่วม ให้ผู้ที่มาร่วมงานได้มีประสบการณ์ตรง ลงมือเรียนรู้แบบปฏิบัติจริง อาทิ การแสดงละครสะท้อนปัญหาชุมชน มโนราห์เด็ก ดิเกร์ฮูลู ยิมนาสติก โขน หุ่นเงา เป็นการจุดประกายให้เด็กเยาวชนเห็นคุณค่าในตัวเอง คุณค่าของสังคม ชุมชนในพื้นที ซึ่งกระบวนการนี้เป็นการปลูกเมล็ดพันธุ์ที่ดีในตัวของพวกเรา เชื่อว่าพลังของเด็ก เยาวชน เป็นพลังที่สำคัญและสามารถร่วมพัฒนาสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ดีในพื้นที่ได้
สำหรับกิจกรรมพื้นที่ดีๆ แบบนี้ เชื่อว่าหลายชุมชนจะนำไปเป็นแบบเพิ่มศักยภาพในการสร้างสรรค์ "วิถีชีวิตสุขภาวะ" จนเกิดการรวมตัวเสริมทักษะการเรียนรู้กระจายตามพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศต่อไป
