เผยใช้ยานอนหลับระวังเสี่ยงภาวะขี้ลืม

แนะเข้านอน ตื่นนอนเป็นเวลา งดชา กาแฟ หลังบ่ายโมง        

 

จิตแพทย์โฆษกกรมสุขภาพจิต เตือนอันตรายยานอนหลับชนิดออกฤทธิ์เร็ว ควรใช้ภายใต้การควบคุมของแพทย์อย่างใกล้ชิด ซื้อยาใช้เองมีโอกาสติดยานอนหลับ ยานี้มีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการ ลืมว่าตัวเองทำอะไรบ้าง พบบ่อยเข้าครัวกินข้าวโดยไม่รู้ตัว แถมบางรายมีเซ็กซ์โดยที่ตื่นมาไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้น เตือนเที่ยวกลางคืนระวังถูกมอมยานอนหลับจน “เสียสาว” แนะเข้านอน ตื่นนอนเป็นเวลา งดชา กาแฟ หลังบ่ายโมง การทำงานเป็นกะควรติดต่อกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์ให้นาฬิกาชีวิตปรับตัวได้

 

          น.พ.ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน โฆษกกรมสุขภาพจิต กล่าวว่า ภาวะนอนไม่หลับส่งผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจ ก่อให้เกิดอาการอ่อนเพลีย วิตกกังวล ซึมเศร้า ไม่มีสมาธิ หากมีอาการนอนไม่หลับติดต่อกันมากกว่า 3 สัปดาห์ถือว่า เป็นโรคนอนไม่หลับเรื้อรัง ควรเข้ารับการรักษาเพราะกระทบต่อคุณภาพชีวิต ซึ่งแนวทางการรักษาคือ ต้องค้นหาสาเหตุที่ทำให้นอนไม่หลับ หากอากาศร้อน เสียงดัง ควรจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับการนอนหลับ งดดื่มชา กาแฟ เครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนหลังจากบ่ายโมงเป็นต้นไป ไม่ควรออกกำลังกายก่อนนอน 2-3 ชั่วโมง หรือรับประทานอาหารมื้อใหญ่ๆ รวมทั้งอาหารย่อยยาก งดดูหนัง ดูรายการโทรทัศน์ที่ตื่นเต้นเพราะมีผลต่อการนอนหลับ

 

          หากแก้ไขที่ต้นเหตุแล้วยังนอนไม่หลับ แพทย์จะพิจารณาให้ใช้ยานอนหลับ ซึ่งแบ่งออกเป็นกลุ่มคือ กลุ่มที่ออกฤทธิ์เร็วทำให้หลับหลังรับประทานยาเป็นเวลา 10-15 นาที และกลุ่มที่ออกฤทธิ์ช้า ทำให้หลับหลังรับประทานยาแล้ว 30 นาที อย่างไรก็ตาม การกินยานอนหลับมีผลข้างเคียงทำให้ร่างกายปรับตัว ต้องเพิ่มปริมาณยามากขึ้น จนเรียกว่า ติดยานอนหลับ บางรายจำไม่ได้แม้กระทั่งตัวเองมีเพศสัมพันธ์ ในต่างประเทศมีรายงานพบอาการละเมอ

 

          “ยานอนหลับชนิดออกฤทธิ์เร็วเป็นยากลุ่ม benzodiazepine ใช้แค่ 10-15 มก. จากนั้น 10 นาทีทำให้หลับกลางอากาศได้ เคยเจอบางรายหลับคาโถปัสสาวะ ทางการแพทย์ใช้ยานี้เป็นยานำก่อนทำให้สลบ คือ ทำให้คนไข้หลับ จากนั้นค่อยดมยาสลบ ร่างกายจะผ่อนคลายเวลาผ่าตัด แต่ในบางรายเมื่อใช้ยานอนหลับกลุ่มนี้ มีผลข้างเคียงจากการใช้ยาคือ อาการลืม หรือ amnesia โดยฤทธิ์ยามีผลต่อความจำ หลังจากใช้ยาจะจำไม่ได้ว่าตัวเองทำอะไรบ้าง บางคนลงไปกินข้าว ทำงานบ้าน พอตื่นขึ้นมาก็จำไม่ได้ คนไข้ที่มาปรึกษาส่วนใหญ่เป็นการลืมในลักษณะลงมากินอะไร จากนั้นกลับไปนอน ตื่นขึ้นมาจำไม่ได้ว่าตัวเองลงไปได้อย่างไร ยานี้ทำให้ติดได้” น.พ.ทวีศิลป์ กล่าว

 

          โฆษกกรมสุขภาพจิต กล่าวเตือนว่า การกินยานอนหลับ ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด ยากลุ่ม benzodiazepine จัดเป็นยาควบคุมต้องสั่งจ่ายโดยแพทย์เท่านั้น เตือนอย่าซื้อยานอนหลับกินเอง เพราะทำให้เกิดอาการลืม จนไม่รู้ว่าตัวเองทำอะไรหรือถูกล่วงเกินทางเพศอะไรบ้าง หากไปเที่ยวกลางคืนอย่าหลงดื่มเครื่องดื่มจากคนแปลกหน้า ควรดูแลแก้วเครื่องดื่มของตัวเองให้ดี เพราะกลายเป็นช่องทางให้มิจฉาชีพก่อเหตุได้ ซึ่งที่ผ่านมาเคยเกิดลักษณะการมอมยานอนหลับชนิดออกฤทธิ์เร็ว ซึ่งเรียกกันว่า “ยาเสียสาว” มาแล้ว

 

          โฆษกกรมสุขภาพจิต แนะว่า ควรเข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลาเพื่อป้องกันอาการนอนไม่หลับ ที่สำคัญที่สุดคือ การตื่นนอนให้เป็นเวลา เพื่อให้นาฬิกาชีวิตเคยชินกับการตื่นนอน ส่วนผู้ที่ทำงานเป็นกะ ควรจัดกะให้ต่อเนื่องกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์ ร่างกายจึงจะปรับตัวได้ หากเปลี่ยนกะบ่อยกว่านี้จะส่งผลต่อการนอนหลับ  

 

ที่มา:กรุงเทพธุรกิจ

ภาพประกอบ: thaihealth.or.th

update:19-03-51