หนองบัวลำภูเทิดพระเกียรติ 84 พรรษา 84 หมู่บ้าน งานบุญปลอดเหล้า

การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพ อุบัติเหตุ เศรษฐกิจ และสังคมทั้งทางตรงและทางอ้อม จังหวัดหนองบัวลำภู ได้ถือวโรกาสอันเป็นมงคลทำ โครงการเทิดพระเกียรติ 84 พรรษา 84 หมู่บ้านงานบุญปลอดเหล้า โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อทำความดีถวายในหลวง เนื่องในวโรกาสที่จะทรงพระชนม์พรรษา ครบ 84 พรรษา ในวันที่ 5 ธันวาคม 2554 และรณรงค์ให้เกิดกระแสสังคม ลด ละ เลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด เป้าหมาย จำนวน 84 หมู่บ้าน ครอบคลุมทุกตำบลใน 6 อำเภอ  

หลักการดำเนินงาน ใช้วิธีบูรณาการความร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งทางภาครัฐและเอกชน เปิดโอกาสให้หมู่บ้านสมัครเข้าร่วมโครงการ และมีกระบวนการประชาคมเพื่อกำหนดกฎ กติกา ปลอดเหล้าในงานบุญฮีต 12 คลองสิบสี และงานศพปลอดเหล้า ยึดประชาชนทุกกลุ่มในหมู่บ้านเป็นศูนย์กลาง และเป็นพลังขับเคลื่อนกิจกรรมรณรงค์ปลอดเหล้า
การบริหารจัดการโครงการ มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานโครงการ และประธานคณะกรรมการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ระดับจังหวัด นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเป็นเลขานุการ มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน ร่วมเป็นกรรมการ ครอบคลุมทุกระดับ ตั้งแต่ อำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน

กระบวนการประชาคมเพื่อกำหนดกฎ กติกา ปลอดเหล้าในงานบุญฮีต 12 คลองสิบสี และงานศพปลอดเหล้า 

ผลการดำเนินงานโครงการตั้งแต่ ปี 2553-2554 ดังนี้ คือ มีหมู่บ้านสมัครเข้าร่วมโครงการ 130 หมู่บ้าน เกินกว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ (84 หมู่บ้าน) มีการรณรงค์สร้างกระแสปลอดเหล้าในงานเทศกาลประจำปีที่สำคัญของจังหวัด มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานมอบป้ายหมู่บ้านต้นแบบ พิธีปฎิญาณตน ลด ละ เลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และประธานการตรวจเยี่ยมและมอบนโยบายปลอดเหล้า แก่หมู่บ้าน 130 หมู่บ้าน 6 อำเภอ หมู่บ้านมีกระบวนการประชาคม เพื่อกำหนด กฎ กติกา  ปลอดเหล้าในงานบุญฮีต 12 คลองสิบสีและงานศพปลอดเหล้า คณะกรรมการหมู่บ้านมีการออกตรวจร้านค้าห้ามจำหน่ายสุราตามกฎหมาย เยาวชนเดินรณรงค์ พระสงฆ์เทศนาธรรม ศีล 5 เป็นต้น และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข และอสม.ประจำหมู่บ้านจัดอบรมให้ความรู้โทษและพิษจากเหล้าและมีการตรวจคัดกรองความเสี่ยงด้านสุขภาพ

การบริหารจัดการโครงการมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานโครงการ

ผลสำเร็จตามตัวชี้วัดตามโครงการ พบว่า ร้อยละ 100 ของหมู่บ้านเป้าหมายมีการบังคับใช้กฎหมายควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ร้อยละ 100 ของร้านค้าในหมู่บ้านเป้าหมายไม่จำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในงานบุญประเพณี หมู่บ้านมีค่าใช้จ่ายลดลง (ปี 2553 ค่าใช้จ่าย 42,660,000 บาท ปี 2554 ค่าใช้จ่าย 21,570,000 บาท ลดลง 21,090,000 บาท) คิดเป็นร้อยละ49.44 มีบุคคลเลิกเหล้าได้อย่างถาวร ในห้วงระยะเวลาดำเนินงานโครงการ 2 ปี 130 หมู่บ้าน จำนวน 277 คน

สาธารณสุข ตำรวจ และอสม. ประจำหมู่บ้านจัดอบรมให้ความรู้โทษและพิษจากเหล้า

ผลการดำเนินงานโครงการดังกล่าวสามารถสรุปเป็นนวตกรรมของจังหวัดได้เรียกว่า “รูปแบบงานบุญปลอดเหล้าแบบหนองบัวลำภู “nong bua lamphu model” และเป็นโครงการที่เปิดโอกาสให้ประชาชนได้ทำความดีต่อตนเอง ครอบครัว ชุมชน เพื่อถวายในหลวงตลอดจนการดำเนินชีวิตตามวิถีพอเพียง 
 

เรื่อง: นายวีระชัย วิเศษทอง
ที่มา: สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า ภาคอีสานตอนบน