เรื่องโดย ปรภัต จูตระกูล Team Content www.thaihealth.or.th

ภาพโดย สสส.

สถาบันครอบครัวถือเป็นสิ่งที่เข้มแข็งที่สุด เพราะไม่ว่าจะเกิดปัญหาอะไรขึ้นก็ตาม ครอบครัวจะอยู่เคียงข้างเมื่อเราต้องการเสมอ แต่ในสังคมปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ เกิดขึ้น สถาบันครอบครัวจะต้องสร้างความเข้มแข็งเพื่อปรับเปลี่ยนการเชื่อมสัมพันธ์อันดีให้เกิดเป็นครอบครัวที่อบอุ่น และมีสุขภาวะที่ดี

เมื่อเร็ว ๆ นี้ ในงานประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่ 15 “ประชากรและสังคม 2562” เรื่อง ครอบครัวไทย สะท้อนอะไรในสังคม The Reflection of Thai Families to Society โดย ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ปาฐกถาในหัวข้อ “ครอบครัวคือจุดคานงัดของสังคมไทย” โดยกล่าวว่า ครอบครัวเป็นกลไกสำคัญที่จะทำให้ประชากรไทยมีสุขภาวะ แต่การจะไปถึงเป้าหมายต้องอาศัยความช่วยเหลือของสังคม ซึ่งครอบครัวถือเป็นแหล่งเรียนรู้ลำดับแรก ๆ ของมนุษย์ แต่ด้วยการพัฒนาของสังคมในด้านต่าง ๆ ทำให้ถูกละเลยความสำคัญ ส่งผลให้สิ่งที่ลูกหลานจะเรียนรู้จากพ่อแม่ หรือปู่ย่า ตายายลดน้อยลง และหันไปให้ความสำคัญกับการเรียนรู้สิ่งใหม่มากกว่าในระบบการศึกษา จึงกลับมาคุยกับพ่อแม่ไม่รู้เรื่อง หรืออาจถึงขั้นดูถูกพ่อแม่ เป็นต้น

“วิตามิน F13 เป็นคู่มือที่จะช่วยให้พ่อแม่สื่อสารกับลูกวัยรุ่นได้ง่ายขึ้น ไม่ว่าจะเรื่องเพศ เหล้า บุหรี่ ซึ่งถือเป็นเรื่องของการป้องกัน เพราะหากสื่อสารช้าจะทำให้วัยรุ่นไม่สนใจและหันไปฟังเพื่อนมากกว่า”  ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.อภิชาติ จำรัสฤทธิรงค์ หัวหน้าโครงการครอบครัวสำคัญ สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล สนับสนุนโดย สสส. ได้เปิดเผยถึงคู่มือสร้างภูมิคุ้มกันให้ครอบครัวว่า คู่มือวิตามิน F13 มาจากคำว่า Family ที่แปลว่าครอบครัว ส่วน 13 คือช่วงวัยรุ่นอายุ 13 เป็นวัยทองที่พ่อแม่ต้องหาจังหวะสำคัญที่สุดในการพูดคุยกับลูก ซึ่งคู่มือดังกล่าวจะช่วยให้พ่อแม่รู้วิธีในการสื่อสารกับลูกง่ายขึ้น

ทางด้าน ผศ.ดร.จรัมพร โห้ลำยอง นักวิจัยโครงการครอบครัวสำคัญ ได้เล่าถึงที่มาของ วิตามิน F13 ว่า จากการสำรวจลักษณะและช่องว่างของการสื่อสารภายในครอบครัวที่มีบุตรอายุ 13-14 ปี พบปัญหาในการสื่อสารกับลูกในเรื่องที่พ่อแม่ห่วงมากที่สุดคือ เรื่องเพศสัมพันธ์และยาเสพติด โดยไม่รู้จะพูดหรือสอนลูกอย่างไร หรือไม่ได้พูด ไม่มีโอกาสได้พูด ในมุมกลับกันเรื่องที่สามารถสื่อสารกับลูกได้อย่างมีประสิทธิภาพคือเรื่องของการใช้เงินและการคบเพื่อน ที่ออกมาในรูปแบบของการบ่น หรือการพูดคุยอย่างสร้างสรรค์ จึงเป็นที่มาของวิตามิน F13

ขณะที่ นางสาว กัญญา อภิพรชัยสกุล นักวิจัยโครงการครอบครัวสำคัญ อธิบายเพิ่มเติมว่า คู่มือครอบครัวสำคัญ ในแต่ละเล่มมีเนื้อหาที่ต่อเนื่องกัน โดยเล่มที่ 1 จะเล่าถึงความสำคัญของครอบครัว เพื่อให้ครอบครัวมาพูดคุยกัน ให้พ่อแม่ทบทวนตัวเอง เล่มที่ 2 จะสนับสนุนให้ทำกิจกรรมที่ไม่เคยทำกันมาก่อน เช่น การทำความเคารพซึ่งกันและกัน ทำความดีให้กัน เป็นต้น เล่มที่ 3 / 4 / 5 จะเป็นเรื่องของการป้องกันพฤติกรรมเสี่ยง ได้แก่ เหล้าบุหรี่ สารเสพติด การมีแฟน เพศสัมพันธ์ อิทธิพลของเพื่อนและสื่อต่าง ๆ รวมไปถึงการเก็บออมเงิน 

ศ. ดร.อภิชาติ กล่าวเสริมว่า "เนื้อหาในเล่มที่ 3 / 4 / 5 เป็นเรื่องของการป้องกันที่มีประเด็นชัดเจน แต่ในเล่มที่ 1 และ 2 จะต้องปูพื้นฐานให้ครอบครัวเกิดความรัก ความเข้าใจ สะท้อนถึงประสบการณ์ที่ผ่านมาในช่วงวัยรุ่นของพ่อแม่ เมื่อเข้าใจกันแล้วการนำเล่มที่ 3 / 4 / 5 ไปใช้ก็จะง่ายขึ้น" 

วิตามิน F13 เป็นคู่มือที่จะบำรุงครอบครัวในเรื่องการสื่อสารเพื่อให้เด็กไม่ตกเป็นเหยื่อของสภาพแวดล้อมที่มีภัยรอบตัว อย่างไรก็ตามครอบครัวไทยในปัจจุบันอาจไม่ต้องการอะไรมากไปกว่าความรักและความอบอุ่นที่จะนำพาไปสู่การเป็นครอบครัวที่เข้มแข็ง และมีสุขภาวะที่ดีต่อไปในอนาคต สำหรับครอวครัวที่สนใจสามารถดาวนโหลดได้ที่เว็บไซต์ www.ครอบครัวสำคัญ.com