ตามให้ทันกลยุทธ์บุหรี่ข้ามชาติ

การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในแวดวงของธุรกิจบุหรี่ข้ามชาติที่กำลังจะเกิดขึ้น

 

          การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญอย่างยิ่งยวดในแวดวงของธุรกิจบุหรี่ข้ามชาติที่กำลังจะเกิดขึ้นคือ การที่บริษัทฟิลิป มอริส บริษัทบุหรี่ข้ามชาติที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งมีฐานอยู่ในสหรัฐอเมริกากำลังจะแยกธุรกิจส่วนที่อยู่ภายในประเทศ กับส่วนที่ทำธุรกิจนานาชาติออกจากกัน เป็นคนละบริษัท คนละนิติบุคคลกัน

 

          โดยฟิลิป มอริสอเมริกา ยังคงมีฐานอยู่ในอเมริกา ทำธุรกิจเฉพาะในอเมริกา

 

          ส่วนฟิลิป มอริสอินเตอร์เนชั่นแนล ที่ทำธุรกิจในตลาดนานาชาติจะมีฐานอยู่ที่เมืองโลซาน สวิสเซอร์แลนด์

 

          สาเหตุที่มีการแยกธุรกิจส่วนในสหรัฐอเมริกา กับส่วนนานาชาติออกจากัน ก็เพื่อทำให้ธุรกิจส่วนที่ทำในตลาดอินเตอร์ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลสหรัฐ ซึ่งเริ่มควบคุมการทำธุรกิจของบริษัทยาสูบมากขึ้น ทั้งด้านการห้ามโฆษณาการพิมพ์คำเตือน และการควบคุมสารเคมีที่ใช้ในการผลิตบุหรี่ โดยการควบคุมนี้มีทิศทางไปในทางที่จะควบคุมสินค้าที่ส่งไปขายยังประเทศต่างๆ ด้วย เช่น โดยการกำหนดว่าหากกฎหมายของประเทศที่ฟิลิป  มอริส เข้าไปทำธุรกิจมีความเข้มข้นน้อยกว่าของสหรัฐอเมริกา ฟิลิป มอริสต้องทำตามกฎหมายอเมริกาเป็นอย่างน้อย

 

          การแยกตัวออกมาเป็นบริษัทอิสระของฟิลิป มอริสอินเตอร์เนชั่นแนล ทำให้บริษัทสามารถทำการตลาดบุหรี่ในต่างประเทศได้อย่างอิสระ ในการขยายตลาดสู่ลูกค้าใหม่ในประเทศกำลังพัฒนา ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเด็กและผู้หญิง ซึ่งปัจจุบันนี้การทำการตลาดในลักษณะเช่นนี้ สังคมอเมริกันส่วนใหญ่ไม่ยอมรับ และประณามบริษัทอยู่เนืองๆ เพราะบริษัท ฟิลิป มอริส ทำการตลาดด้วยสองมาตรฐานคือในอเมริกาทำอย่างในประเทศกำลังพัฒนาที่รู้ไม่เท่าทัน ทำอีกอย่างหนึ่ง ส.ส. และ ส.ว. อเมริกาจึงพยายามผลักดันกฎหมายเพื่อควบคุมพฤติกรรมการตลาดของบริษัท ฟิลิป มอริส ในต่างประเทศ

 

          เมื่อบริษัท ฟิลิป มอริสอินเตอร์เนชั่นแนล ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของกฎหมายอเมริกาแล้ว การทำตลาดด้วยวิธีการต่างๆ จึงอยู่ที่ประเทศกำลังพัฒนาว่า จะรู้ทันเล่ห์กล จะสามารถยับยั้งนักการเมืองของแต่ละประเทศที่จะถูกซื้อโดยบริษัทบุหรี่หรือไม่

 

          การเปลี่ยนแปลงนี้จะเกิดขึ้นในวันที่ 28 มีนาคม 2551 เป็นเหตุการณ์ที่สำคัญมาก ที่ทุกฝ่ายในสังคมไทย ตั้งแต่ผู้บริหารประเทศ นักการเมือง พ่อค้า จนถึงประชาชนทั่วไปที่จะต้องรับรู้ว่าฟิลิป มอริส เจ้าของบุหรี่ยี่ห้อมาร์ลโบโร และแอลแอนด์เอ็ม บริษัทบุหรี่ต่างประเทศที่มีส่วนแบ่งตลาดบุหรี่ในประเทศไทยมากที่สุดในบรรดาบริษัทบุหรี่ข้ามชาติ

 

          ซึ่งในอดีตมักจะใช้หรืออ้างอำนาจรัฐบาลอเมริกาเข้ามาแทรกแซงนโยบายควบคุมยาสูบของประเทศไทย

 

          ตั้งแต่การเรียกร้องให้สำนักผู้แทนการค้าสหรัฐอเมริกา ใช้กฎหมายการค้ามาตรา 301 เจรจาให้รัฐบาลไทยเปิดตลาดบุหรี่เสรี จนถึงการเข้าแทรกแซงกฎกระทรวงสาธารณสุขเกี่ยวกับการเปิดเผยส่วนประกอบในการผลิตยาสูบ

 

          ที่ผ่านมาในการประชุมคณะกรรมการควบคุมการบริโภคยาสูบแห่งชาติ เวลาจะเสนอมาตรการควบคุมยาสูบใหม่ๆ ที่มีประสิทธิภาพ จะมีกรรมการจากบางกระทรวงที่พูดทำนองว่าเรื่องนี้จะทำให้รัฐบาลสหรัฐอเมริกาไม่พอใจ เดี๋ยวจะส่งผลกระทบต่อสินค้าไทยที่จะส่งไปขายยังอเมริกา

 

          ผู้เขียนนำเรื่องการเปลี่ยนแปลงของบริษัท ฟิลิป มอริสอินเตอร์เนชั่นแนล มาเปิดเผยเพื่อให้สังคมไทยรู้ว่า

 

          จากนี้ไปการกำหนดนโยบายควบคุมยาสูบ ไม่ต้องกังวลว่าบริษัท ฟิลิป มอริสจะใช้อำนาจรัฐบาลสหรัฐอเมริกามากดดันรัฐบาลไทยในการกำหนดมาตรการควบคุมยาสูบอีกต่อไป

 

          รัฐบาลประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ไม่เคยมีประวัติแทรกแซงกิจการของประเทศอื่นเพื่อช่วยเหลือธุรกิจที่มีฐานอยู่ในสวิสเซอร์แลนด์

 

          หากบริษัทฟิลิป มอริสอินเตอร์เนชั่นแนล กล่าวอ้างรัฐบาลสหรัฐอเมริกาในการคัดค้านมาตรการหรือนโยบายควบคุมยาสูบของไทย

 

          เราต้องรู้เท่าทันว่าเป็นเรื่องไม่จริง และต้องเปิดเผยคำกล่าวอ้างให้สังคมรับรู้

 

 

 

 

 

 

เรื่องโดย : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สสส.

ที่มา: หนังสือพิมพ์มติชน

 

 

Update:28-07-51