‘ดูแลด้วยใจ’ มิติใหม่แห่งการรักษาผู้ป่วยอย่างยั่งยืน

สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) ร่วมกับ สสส. จัดระดมความคิดเห็นแนวทางขับเคลื่อนมิติจิตตปัญญาสู่ระบบสุขภาพอย่างยั่งยืน (sha cup) ในการดูแลสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคได้ด้วยตนเอง ภาคีเครือข่ายและองค์กรในพื้นที่มีส่วนร่วมและอยู่ร่วมกันอย่างเอื้ออาทร

นายแพทย์อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล ผู้อำนวยการสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) เป็นประธานในการเปิดการประชุม ระดมความคิดเห็นแนวทางขับเคลื่อนมิติจิตตปัญญาในเครือข่ายบริการปฐมภูมิ ที่จัดขึ้นในระหว่างวันที่ 5-6 มกราคม 2555 ณ โรงแรมจีรัง เฮลธ์ วิลเลจ จังหวัดเชียงใหม่

การประชุมในครั้งนี้จัดขึ้นภายใต้โครงการที่สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดทำแผนงานการเสริมสร้างมิติจิตตปัญญาในเครือข่ายบริการปฐมภูมิ (sha cup) ขึ้นซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการสร้างเสริมมิติจิตตปัญญาสู่ระบบสุขภาพอย่างยั่งยืน โดยมีระยะเวลาดำเนินการ 3 ปี และได้เชิญผู้แทนโรงพยาบาลหรือ cup เข้าร่วมกิจกรรมจำนวน 4 แห่งได้แก่ โรงพยาบาลสันทราย จ.เชียงใหม่, โรงพยาบาลหนองวัวซอ จ.อุดรธานี โรงพยาบาลยางตลาด จ.กาฬสินธ์, โรงพยาบาลเสาไห้ จ.สระบุรี โรงพยาบาล 

สำหรับกิจกรรมในโครงการจะมุ่งเน้นการพัฒนาในระบบบริการสุขภาพในระดับชุมชน เชื่อมโยงระบบบริการที่เกิดจากความคิด ความต้องการและพื้นฐานชีวิตของประชาชน เอกลักษณ์และวิธีไทย มาบูรณาการในระบบบริการ ใช้แนวคิด safety, standard, spirituality และ sufficiency economy ในการสร้างเครือข่ายระบบบริการและการเรียนรู้

เพื่อให้การดำเนินงานมีความชัดเจน เกิดความต่อเนื่อง และมีประสิทธิภาพ สถาบันจึงจัดให้มีการประชุมระดมความคิดเห็นแนวทางขับเคลื่อนมิติจิตตปัญญาในเครือข่ายบริการปฐมภูมิขึ้น โดยการระดมความคิดเห็นของแกนนำของโรงพยาบาลชุมชน สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล และผู้นำชุมชน ในการกำหนดแนวทางตลอดจนประเด็นที่ใช้ในขับเคลื่อนมิติจิตตปัญญาในเครือข่ายบริการปฐมภูมิ มีระบบที่เชื่อมโยงกันอย่างไร้รอยต่อ มีมาตรฐานการทำงานร่วมกัน มีผลให้ประชาชน มีความตระหนัก ในการดูแลสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคได้ด้วยตนเอง ภาคีเครือข่ายและองค์กรในพื้นที่มีส่วนร่วมและอยู่ร่วมกันอย่างเอื้ออาทร

โดยบรรยากาศในการประชุมนอกจากจะมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันในกระบวนการทำงานของแต่ละ cup แล้ว ยังมีการบรรยายองค์ความรู้และการรับฟังข้อเสนอแนะจากผู้ทรงคุณวุฒิด้วย โดยได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารย์วิจารณ์ พานิช ประธานคณะกรรมการบริหารสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) พลตำรวจตรีชุมศักดิ์   พฤกษาพงศ์ กรรมการบริหารสถาบัน นางดวงสมร บุญผดุง ที่ปรึกษาสถาบัน ดร.นพ.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ และนายแพทย์วราวุธ สุรพฤกษ์ เข้าร่วมการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในครั้งนี้ด้วย

ศาสตราจารย์วิจารณ์ ได้กล่าวถึงโครงการว่า นับเป็นจุดเริ่มต้นของการทำงาน ซึ่งเป็นการเดินทางที่ยาว ซึ่งทีม sha cup ก็หาทางพยายามพัฒนาระบบงานของตัวเอง เพื่อหาทางให้ผู้ป่วยและญาติได้ประโยชย์ดียิ่งขึ้น ได้รับบริการที่ดี มีสุขภาพสุขภาวะที่ดี ทำให้ผู้คนได้มีชีวิตที่ดี เวลาไม่ควรป่วยก็ ไม่ป่วย ซึ่งระบบที่ ทีมได้กำลังทำอยู่ได้จะทำให้เกิดระบบสุขภาพแบบพอเพียง แต่ว่าได้ผลดี ซึ่งการจะเป็นเช่นนั้นได้ การพัฒนาตัวระบบก็ ต้องมาจากฐานราก มาจากคนข้างล่าง รวมทั้งครอบครัวประชาชนช่วยกันสร้างขึ้นมา ตามสภาพชุมชนและวิถีคนท้องถิ่น 

การพัฒนาระบบสุขภาพระบบสุขภาวะส่วนใหญ่เกิดจาก top down เมืองไทยกำลังทำ sha ที่เกิดจาก buttom up ที่อยู่กับความเป็นจริง อยากให้เกิดทั้งสองอย่าง ใช้ศักยภาพของความเป็นมนุษย์ ทั้ง 4 cup เลือกตัวเดินเรื่องด้วยภาวะโรค เบาหวาน 3 กลุ่มและผู้สูงอายุ อีก 1 กลุ่ม นำเสนอนั้นบอกเจตนารมณ์ ฟังแล้วก็สุข และจะสุขเพิ่มตอนทำงาน การเสนอคือปริยัติ ทำจริงๆ คือปฏิบัติ จนถึงปฏิเวท ผลของการปฏิบัติที่ส่งผลต่อผู้ป่วย ญาติ หรือชุมชนเราเอง สรพ.เป็นกลไกหนึ่ง ถ้าไม่ระวังจะไปบังคับผู้คน โดยใช้มาตรฐาน sha คือเกณฑ์คุณภาพที่เกิดจากฐานล่าง เราทำงานอย่างมีความสุข

ด้านนางดวงสมร ได้กล่าวถึงภาพฝันหรือสิ่งที่คาดหวังในการจัดทำโครงการว่า อยากเห็นระบบที่เกิดขึ้นจากความงอกงาม ภาระของสรพ.คือการมองดูความงอกงามที่เกิดขึ้นมา ดีใจมากๆ ใน 2 วันนี้ ดีใจที่เห็นพลังความร่วมมือ เราจะทิ้งระบบที่ดีไว้ให้กับระบบสุขภาพของประเทศ ซึ่งก็ต้องอาศัยเวลาในการเรียนรู้ อันจะเห็นผลในอีก 3 ปีข้างหน้าต่อไป

ที่มา: โครงการสร้างเสริมมิติจิตตปัญญา สู่ระบบสุขภาพอย่างยั่งยืน