‘ชุดวาดเขียนเล่นเส้น’เปิดจินตนาการในโลกมืด

การปิดกั้นการรับรู้ของประชาชน เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างหนึ่งในสังคม แม้บุคคลเหล่านั้นจะมีความบกพร่องทางร่างกาย อาทิ ความบกพร่องทางการมองเห็น ความบกพร่องทางการได้ยิน ฯลฯ กระนั้น รัฐก็ควรจัดสรรทรัพยากร เพื่อให้ประชากรกลุ่มที่ไม่มีความพร้อม สามารถเข้าถึงแหล่งทรัพยากรได้อย่างเท่าเทียมกับประชาชนทั่วไป

ทว่าการพึ่งภาครัฐฝ่ายเดียว คงไม่อาจเข้าถึงทรัพยากรหรือองค์ความรู้แก่ผู้ด้อยโอกาสได้ จึงเกิด 5 senses เปิดสัมผัสทั้ง 5 ถ้า ดวงตามองไม่เห็น ที่โรงเรียนธรรมิกวิทยา ต.สระพัง อ.เขาย้อย จ.เพชรบุรี เป็นกิจกรรม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ของนักเรียนผู้พิการทาง สายตา ได้ทดลองใช้ “ชุดวาดเขียนเล่นเส้น” ครั้งแรก

ชุดวาดเขียนเล่นเส้น เป็นอุปกรณ์วาดเขียนและสร้างภาพนูนต่ำสำหรับเด็กที่มีความบกพร่องทางการมองเห็น ผลงานชนะเลิศด้านการศึกษาของโครงการกล่องดินสอ จากการประกวด โครงการผู้หญิงกลิ้งโลก ปี 2  โดยการสนับสนุนของ สำนักงานกองทุนสนับสนุน การสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และ สำนักพิมพ์สามสี มุ่งหวังสร้างแรงบันดาลใจและส่งเสริมผู้หญิงให้ได้ใช้ความรู้ ความสามารถ และศักยภาพให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ๆ อันเป็นประโยชน์ต่อสังคม

มนทิรา จูฑะพุทธิ ผู้อำนวยการโครงการ ผู้หญิงกลิ้งโลก เล่าถึงกิจกรรม “5 senses เปิดสัมผัสทั้ง 5 ถ้าดวงตามองไม่เห็น” ว่า “ชุดวาดเขียนเล่นเส้น” ของโครงการกล่องดินสอ เป็นนวัตกรรมที่สนับสนุนโครงการด้านการศึกษา เพื่อให้เกิดการเรียนรู้และให้โอกาสแก่คนที่พิการทางสายตา เป็นการพัฒนาต่อยอดสิ่งประดิษฐ์ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

“อนาคต โครงการผู้หญิงกลิ้งโลกจะสนับสนุนโครงการเดิมที่มีอยู่ให้เป็นประโยชน์ต่อสังคมมากขึ้น และพัฒนาโครงการให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น เช่น โครงการกล่องดินสอ อาจให้ทุนสนับสนุนเพื่อต่อยอดไปใช้ประโยชน์กับชุมชน หรือโรงเรียนมีการนำชุดวาดเล่นเส้นไปสอนแก่โรงเรียนเครือข่าย ต่อไป โครงการเราจะไม่เน้นที่ปริมาณแต่เน้น ที่คุณภาพ ลงมือทำอย่างจริงจังเหมือนน้ำซึม บ่อทราย วันหนึ่งน้ำจะเต็มบ่อ” มนทิรากล่าวนักออกแบบชุดวาดเล่นเส้น อรุโณชา พันธุ์สด เล่าความเป็นมาว่า ชุดวาดเขียน เล่นเส้นเกิดจาก ฉัตรชัย อภิบาลพูนผล ผู้บริหารบริษัท กล่องดินสอ จำกัด และนาตาลี ไซดะ ผู้จัดการฝ่ายการตลาดและสื่อสารองค์กร เคยคลุกคลีกับนักเรียนโรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพ พบว่าการลูบๆ คลำๆ ภาพนูนต่ำจำเป็นต่อการเรียนรู้ แต่ปัจจุบันอุปกรณ์ที่มีในท้องตลาดใช้งานยาก และไม่ค่อยมีประสิทธิภาพ

“ความลำบากในการเรียนของเด็กที่มีความบกพร่องทางการมองเห็น เพราะไม่มีสื่อการเรียนการสอนที่ดีพอ เด็กจึงไม่เข้าใจบทเรียนบางวิชาโดยเฉพาะคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ที่ต้องอาศัยอุปกรณ์ช่วย จึงมีการพัฒนาสื่อการเรียนการสอนขึ้น ให้ใช้งานง่ายสำหรับเด็กที่มีความบกพร่องทางการมองเห็น” อรุโณชาบอกและอธิบายว่า ชุดวาดเขียนเล่นเส้นใช้หลักการของไหมพรมและแถบหนามเตย สร้างเส้นนูนขึ้นระหว่างการใช้งาน ประกอบด้วยอุปกรณ์หลัก 2 อย่าง คือ 1.ปากกาเล่นเส้น ทำจากไม้ยางพารา เขียนออกมาเป็นไหมพรม ปลายปากกามีตัวตัดไหมขัดฟันสำหรับตัดเส้นไหมเมื่อวาดเสร็จ และ 2.สมุดเล่นเส้น ติดด้วยแถบหนามเตยชนิดพิเศษซึ่งแม้จะเรียบแต่ยึดไหมพรมได้ดีมาก

เมื่อเขียนปากกาเล่นเส้นลงในสมุดเล่นเส้น ไหมพรมจะติดกับแถบหนามเตย เกิดเป็นเส้นนูนจึงสามารถสัมผัสได้ทันทีขณะวาด

ส่วน ปิยะพร ศรีพลาวงษ์ ข้าราชการบำนาญครูชำนาญการพิเศษ สาขาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ โรงเรียนธรรมิกวิทยา กล่าวถึงประโยชน์ของชุดวาดเขียนเล่นเส้นหลังนำไปให้กับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางสายตาใช้ พบว่าเสริมสร้างจินตนาการและความสามารถด้านศิลปะได้ ทั้งยังเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนการสอนศิลปะ, คณิตศาสตร์, วิทยาศาสตร์, แผนที่ ฯลฯ ทำให้ครูสอนง่ายขึ้น นักเรียนเข้าใจมากขึ้น ช่วยให้นักเรียนรู้ว่ารูปร่างรูปทรงที่วาดเป็นอย่างไรแม้มองไม่เห็น

แล้วนักเรียนที่ได้ลองใช้ละ… ปภาวดี เอี่ยมกิจ นักเรียนชั้น ม.6 อายุ 18 ปี โรงเรียนธรรมิกวิทยา บอกว่า อาจารย์ที่สอนในโรงเรียนทั่วไปมักบอกว่า แม้เรามองไม่เห็นแต่สามารถวาดรูปร่างได้ เพียงแค่ใช้จินตนาการจากสองมือของเราก็สามารถวาดออกมาเป็นใบหน้าของคนๆ หนึ่งได้ อยู่ที่เราว่าจะวาด จะสร้างอะไรขึ้นมา

“ตอนฝึกวาดภาพโดยใช้ดินสอและปากกาธรรมดา ไม่สามารถรู้ได้เลยว่าภาพที่วาดเองออกมาเป็นอย่างไร สวยหรือไม่สวย แม้จะมั่นใจว่าวาดใบหน้าคน ดีใจที่มีชุดวาดเขียนเล่นเส้น เพราะสามารถสัมผัสว่ารูปทรงจริงๆ ที่วาดนั้นเป็นอย่างไร สามารถแก้ไขภาพให้ออกมาสวยงามได้” ปภาวดีบอก

แม้จะเป็นส่วนเล็กๆ ในสังคม แต่การเปิดสัมผัสทั้ง 5 ถ้าดวงตามองไม่เห็น ก็เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้เกิดการเรียนรู้ ได้เห็น ได้จินตนาการ

 

 

ที่มา : หนังสือพิมพ์มติชน