ชวนคนกรุง ‘เปลี่ยนก่อนป่วย’ มุ่งสู่มหานครไร้โรคอย่างยั่งยืน

ที่มา : หนังสือพิมพ์คมชัดลึก

ภาพประกอบจาก สสส.

ตัวเลขกว่า 14 ล้านคน คนไทยป่วยด้วยกลุ่มโรค NCD เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคถุงลมปอดโป่งพอง  โรคไตวายเรื้อรัง ฯลฯ โรคเหล่านี้ทุกโรคเมื่อเกิดข้นแล้วล้วนรักษา ไม่หายขาดและยังเป็นสาเหตุสูงสุดของการ สูญเสียสุขภาวะของคนไทยในปัจจุบัน

สาเหตุของโรคเหล่านี้ คือ พฤติกรรมที่ทำลายสุขภาพของคน 4 อย่าง ได้แก่ การสูบบุหรี่ กินเหล้า ไม่ออกกำลังกาย และสุดท้ายคือ การกินอาหารไม่ถูกต้อง

เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ กรุงเทพมหานคร และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงนำเสนอการเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองแบบง่ายๆ 4 อย่างสำหรับคนไทยเพื่อป้องกันตนเองก่อนเกิดโรคเหล่านี้ขึ้นกับตนเอง ผ่าน "เปลี่ยนก่อนป่วย" (CHANGE 4 HEALTH) โครงการรณรงค์และให้ความรู้แก่บุคลากรวิชาชีพสุขภาพและภาคประชาชน ในการป้องกันตนเองจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือกลุ่มโรค NCD ด้วยเทคนิค "กขคง" ที่ทุกคนสามารถทำได้ไม่ยาก

รศ.นพ.สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา ประธานโครงการ "เปลี่ยนก่อนป่วย" (CHANGE 4 HEALTH) กล่าวว่า การเปลี่ยนตนเอง ทั้ง 4 ประการตามแนวคิด กขคง นั้นใช้ได้ผลดีมาก ยิ่งเริ่มเร็วก็ได้ผลเร็ว และสามารถใช้ได้ผลดีทั้งสำหรับผู้ที่ยังไม่เคยป่วยมาก่อนส่งผลให้ชีวิตอยู่ห่างไกลโรค NCD ส่วนผู้ที่เป็นโรคอยู่แล้ว โรค NCD เหล่านี้ก็ควบคุมได้ดีขึ้นและง่ายขึ้น

"ถ้าเราเปลี่ยนตั้งแต่เด็กเราจะไม่เกิดโรค ไม่ป่วย แต่ถ้ามาเริ่มทำตอนที่สูงวัยหรือมีอายุมากขึ้น อาจเป็นช่วงที่เป็นบางโรคกันแล้ว การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก็ยังเกิดประโยชน์ เพราะแม้ไม่สามารถป้องกันการเกิดได้ แต่ก็จะช่วยให้ผู้ป่วยที่เป็นโรค NCD บรรเทาความรุนแรงลง ดังนั้น จึงไม่ควรรีรอที่จะนำไปปฏิบัติ ทั้งหมดได้ไม่ยาก เพียงแค่เริ่มลงมือทำวันนี้"

โดยแนวคิด กขคง นั้น ประกอบด้วย ก-กินน้อย จะเน้นให้กินอาหารอย่าง อ่อนหวาน + มันน้อย + ถอยเค็ม, ข-ขยับบ่อย โดยเน้นให้เปลี่ยนทุกอิริยาบถให้เป็นการออกกำลัง ทั้ง กวาด แกว่ง เดิน วิ่ง ว่าย ขยับ หายใจ ฯลฯ, ค-คลายเหล้า เน้นให้ ดื่มน้อย ถอยปริมาณ รู้ว่างเว้น เน้นประมาณตน, และ ง-งดบุหรี่ เน้นให้ เตรียมวัน  + เตรียมวาจา + เตรียมอุปกรณ์ + ตั้งใจลงมือ

ศ.พญ.สมศรี เผ่าสวัสดิ์ ประธาน เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ ภายใต้การกำกับดูแลของ แพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ กล่าวว่า "โครงการ "เปลี่ยนก่อนป่วย" (CHANGE 4 HEALTH) นี้ จะมีการอบรมให้ความรู้ แก่บุคลากรของกรุงเทพมหานคร และคลินิกครอบครัวอบอุ่น ในเขตกรุงเทพมหานคร เพื่อให้มีความรู้ในการ "เปลี่ยน" ตนเอง ด้วย "กขคง" และสามารถถ่ายทอดความรู้ เทคนิค พร้อมประสบการณ์ของตนสู่ผู้ป่วย และประชาชนทั่วไปผู้มารับบริการได้ ในขณะเดียวกัน โครงการจะรณรงค์ให้ความรู้ ในการเปลี่ยนตนเองทั้ง 4 อย่างลงในเฟสบุ๊ค ของโครงการที่ใช้ชื่อว่า "เปลี่ยนก่อนป่วยCHANGE 4 HEALTH " เพื่อมุ่งหวังให้กรุงเทพมหานครเป็นนครปลอดโรคอย่างแท้จริง"

ตัวอย่างของผู้ลดโรค เพิ่มสุขจากสุขภาพดีตัวจริงเสียงจริง ผศ.ดร.ทรงพล ต่อนี หัวหน้าภาควิชาสาธารณสุขศาสตร์ คณะพลศึกษา มศว. และ อัตถพร ชีพเป็นสุข ร่วมเผยประสบการณ์ส่วนตัวที่เคยเปลี่ยน

โดย ผศ.ดร.ทรงพล กล่าวว่า ก่อนหน้านี้ตนเองก็มีปัญหาสุขภาพมากมาย ทั้งความอ้วน และความดันโลหิตสูง คุมลำบากมาก หลังจากที่เริ่มคุมอาหารและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอตามที่แพทย์แนะนำด้วยแนวคิด กขคง ก็สามารถลดน้ำหนักลงได้จากเดิมและคุมความดันโลหิตได้ดีขึ้นมาก

เสริมด้วย อัตถพร ที่เอ่ยว่า "ผมป่วยเป็นโรคหืดและภูมิแพ้มาตลอดหลายปี รวมทั้งอ้วน น้ำหนักเกินมาตรฐาน ตอนนั้นมีอาการโรคหืดกำเริบบ่อยมาก หลังจากที่ผมปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ให้ลดน้ำหนัก กินอาหารอย่างเหมาะสม และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ร่างกายก็แข็งแรงขึ้น โรคหืดไม่มารบกวนเหมือนก่อน ผลความสำเร็จเหล่านี้ ย่อมเป็นเครื่องการันตี ว่า การเปลี่ยนก่อนป่วย ช่วยลดโรค และทำให้คนกรุงเทพฯ และคนไทยทุกๆ คน แข็งแรงขึ้นได้ด้วยการเปลี่ยน 4 อย่างแบบง่ายๆ ตามแนวคิด กขคง"

รศ.นพ.สุทัศน์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า "คนไข้สองท่านนี้ สามารถเปลี่ยนตัวเองได้ จากที่สองสามวันหรือทุกอาทิตย์ต้องมาหาหมอ แต่สิ่งที่ผมบอกเขาคือ "ยาไม่ใช่คำตอบ คนไข้ดูทุกข์ทรมาน" เขาต้องเปลี่ยนพฤติกรรม  คือ ยาอาจยังต้องใช้อยู่ แต่ถ้าคุณใช้แต่ยาแล้วไม่เปลี่ยนตัวเอง คุณจะไม่สามารถหลุดจากวงจรนี้ได้เลยในที่สุดเขาทำสำเร็จ แม้จะใช้เวลาเป็นปี แต่ผลที่ได้มันสวยงาม ไม่ต้องเข้าโรงพยาบาลต่อไป ใช้ยาน้อยลง สุขภาพดีขึ้นชัดเจน จริงๆ ทั้งสองยอมรับว่าไม่เคยรู้สึกแบบนี้มาก่อน"

สนใจติดตามข้อมูลเกี่ยวกับกิจกรรมต่างๆ ของโครงการ เพิ่มเติมได้ที่ เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่ อาคารเฉลิมพระบารมี ๕๐ ปี เลขที่ 2 ซอยศูนย์วิจัย ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 โทรศัพท์ 02-7166556