เรื่องโดย  ปัญจวรา บุญสร้างสม Team content www.thaihealth.or.th

ข้อมูลบางส่วนจาก งานแถลงข่าวการรณรงค์ “งดเหล้า เซาหวย ช่วยประหยัด สู้โควิด เริ่มที่เข้าพรรษานี้”

ภาพโดย ชยวี ลิ้มถาวรรักษ์ Team Content www.thaihealth.or.th และแฟ้มภาพ

จากวิกฤตการแพร่ระบาดของโควิด-19 ส่งผลให้เกิดมาตรการล็อกดาวน์ และรณรงค์ให้คนอยู่บ้าน หยุดเชื้อ เพื่อชาติ และต้องทำการปิดกิจการหลายประเภท เพื่อลดโอกาสการแพร่เชื้อ ส่งผลกระทบให้คนไทยมีรายได้ลดลง หรือขาดรายได้เป็นจำนวนมาก แต่ก็มีสิ่งหนึ่งที่ถือได้ว่าเป็นโอกาสในวิกฤต คือ การที่ผู้คนจำนวนมากเรียนรู้ที่จะปรับตัวเพื่อความอยู่รอด ลงมือทำกิจกรรมใหม่ ๆ เพื่อสร้างรายได้ให้กับตัวเองและครอบครัว และลดรายจ่ายต่างๆที่ไม่จำเป็นลง เช่น การซื้อ  เสื้อผ้า ของตกแต่งบ้าน รวมทั้งการลดค่าใช้จ่ายจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาล หรือหวยใต้ดิน ส่งผลให้หลายคนสามารถพลิกวิกฤตเป็นโอกาส มีรายได้เพิ่มขึ้นและมีเงินเหลือเก็บออมอีกด้วย 

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน จัดแถลงข่าวการรณรงค์ “งดเหล้า เซาหวย ช่วยประหยัด สู้โควิด เริ่มที่เข้าพรรษานี้” เพื่อรณรงค์ให้คนไทยตระหนักถึงความสำคัญของการไม่ยุ่งเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเหล้า หรือการพนัน และหันมาให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการ ค่าใช้จ่ายส่วนตัว และค่าใช้จ่ายในครัวเรือน เพื่อที่จะสามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างไม่เดือดร้อน รวมทั้งมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ท่ามกลางการเผชิญวิกฤตการแพร่ระบาดของโควิด-19 นี้

พระปัญญานันทมุนี  เจ้าอาวาสวัดชลประทานรังสฤษฏ์ ได้เมตตาแสดงธรรมเพื่อเป็นหลักในการดำเนินชีวิตว่า โอ่งรั่วที่อยู่หน้างานนั้นเป็นสัญลักษณ์เตือนใจที่ดีมาก แสดงให้เห็นว่าเราต้องสูญเสียรายได้ไม่กับสิ่งต่างๆ ที่ไม่จำเป็น โดยเฉพาะการสิ้นเปลืองไปกับอบายมุขต่างๆ ทำให้เกิดรูรั่วมากมายในชีวิต เพราะการไปข้องเกี่ยวกับอบายมุขเหล่านั้น ซึ่งไม่มีอะไรที่หยุดรูรั่วเหล่านั้นได้ดีเท่ากับจากสติ 

อบายมุขต่างๆ นั้นทำลายชีวิต และสร้างความเดือดร้อนมากมาย ซึ่งตามหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา นั้น แบ่งประเภทของอบายมุขออกเป็น 6 ข้อ เรียกว่า อบายมุข 6 เป็นประตูที่เปิดไปสู่ทางเสื่อม ประกอบด้วย 1.ชอบดื่มสุราและของมึนเมา 2.ชอบเที่ยวกลางคืน 3. ชอบเที่ยวดูการละเล่น  4.คบคนชั่วเป็นมิตร 5.เล่นการพนัน และ 6.เกียจคร้านการงาน  

อบายมุขทั้ง 6 นี้ เปรียบเหมือนผีร้าย 6 ตัว ที่คอยทำลายชีวิต ดังนั้น ถ้าเรารักตัวกลัวตาย ต้องไม่ไปข้องเกี่ยวกับสิ่งเหล่านี้ เพราะมันไม่เคยทำให้ใครมีชีวิตที่ดีขึ้น มีแต่ทำให้ชีวิตตกต่ำลง และได้รับความเดือดร้อนมากมายกินกว่าที่คาดคิด

ท่ามกลางวิกฤตที่พวกเรากำลังเผชิญอยู่นี้ ถือเป็นโอกาสที่ดีที่ทำให้เราหันกลับมามีสติ รู้สึกตัว รู้ว่าสิ่งใดควรทำ สิ่งใดไม่ควรทำ พยายามปรับตัวเพื่อให้ผ่านพ้นสถานการณ์นี้ไปได้

ในส่วนของการปรับตัวตามหลักชีวิตวิถีใหม่ของชาวพุทธนั้น สามารถทำได้โดย

1.ไม่ดื่มสุราเป็นปกติ

2.ไม่ซื้อหวยเป็นปกติ

3.ไม่เล่นการพนันเป็นปกติ

4.ไม่ดื่มน้ำแข็งเป็นปกติ

5.ไม่ดื่มน้ำอัดลมเป็นปกติ

6.ไม่ดื่มน้ำชา กาแฟเป็นปกติ

7.กินอาหารร้อน ใช้ช้อนกลางส่วนตัว หมั่นล้างมือเป็นปกติ

8.ทำความสะอาดบ้านเรือนเป็นปกติ

9.สวมใส่แมสก์เป็นปกติเมื่อต้องเข้าสังคม

 หากปฏิบัติได้ทั้งหมด เราจะมีสุขภาพแข็งแรง มีภูมิคุ้มกันที่ดี ห่างไกลจากโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ

นายธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน กล่าวว่า เครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน 10 จังหวัด ภายใต้การสนับสนุนโครงการรณรงค์หยุดพนัน โดย สสส. ได้ร่วมกันสำรวจสถานการณ์และความคิดเห็นของประชาชน เรื่อง “ปกติใหม่ทางการเงินในยุคโควิด-19” ระหว่างวันที่ 15-30 มิ.ย. ที่ผ่านมา มีผู้ตอบแบบสำรวจทั้งสิ้น 1,060 คน

โดยผู้ตอบแบบสอบถามอยู่ในวัย 15-60 ปี ส่วนใหญ่เป็นหญิง 62% ซึ่งจากการสอบถามด้านสถานะการเงิน พบว่ามีแค่ 1 ใน 5 ที่มีรายรับมากกว่ารายจ่าย และ 34% ที่รายรับไม่พอรายจ่าย แต่ทันทีที่สถานการณ์โควิด-19 มาเยือน ดูเหมือนจะยิ่งทำให้ปัญหาปากท้องทวีความรุนแรงขึ้น เพราะกว่า 56% ในกลุ่มนี้ยอมรับว่ามีรายได้ลดลง เวลาเดียวกัน กว่า 52% กลับต้องมีรายจ่ายเพิ่มขึ้นด้วย ไม่นับรวมไปถึงอีก 36% ที่ยอมรับว่าโควิดทำให้มี "หนี้สินเพิ่ม" และแน่นอนว่า เงินออมในกระเป๋าพวกเขาย่อมลดลง ถึงกว่า 62%

ส่วนการปรับตัวทางการเงินขณะเผชิญวิกฤตโควิด-19 ของคนไทย พบว่า ส่วนใหญ่ 40% ใช้วิธีลดรายจ่าย  ขณะที่ 29% พยายามหารายได้เพิ่ม โดยยังมี 13% ที่มีการปรับตัวด้านการออม แต่ที่สำคัญคือมี 15% เลือกวิธีก่อหนี้เพิ่ม

นอกจากนี้ เมื่อให้ผู้ตอบแบบสำรวจให้คะแนนความสามารถตัวเองในการจัดการการเงินช่วงโควิด มีเพียง 22%  ที่ให้คะแนนตัวเองในเกณฑ์ดี-ดีมาก ที่เหลือ 57% ให้คะแนนตัวเองออกมาทางพอใช้-น้อย ซึ่งถือว่าน่าจะไม่พึงพอใจผลงานของตนเอง ในด้านการลดค่าใช้จ่ายส่วนใหญ่ คือการงดจับจ่ายสินค้าประเภทเสื้อผ้า 47% และลดซื้อสลากกิน แบ่ง 40% ส่วนหวยใต้ดิน 36% ตามด้วยลดค่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 32% และ 11% ยอมลดบุหรี่

สสส.ได้ทำงานด้านการรณรงค์ และสนับสนุนการแก้ไขปัญหา และลดปัจจัยเสี่ยงทางสังคมมาอย่างต่อเนื่อง ด้วยความเชื่อมั่นว่าคนไทยจะมีชีวิตที่ดี มีคุณภาพทั้งทางกาย จิต ปัญญา และสังคม ไม่ว่าจะต้องเผชิญกับวิกฤตหรือปัญหาใด หากเรามีสุขภาพกาย ใจที่สมบูรณ์แล้ว เราจะมีความพร้อมที่จะรับมือกับทุกวิกฤตที่ผ่านเช้ามา สามารถแก้ไขและผ่านพ้นปัญหาไปได้ รวมทั้งสามารถส่งต่อความช่วยเหลือไปยังผู้อื่น สร้างมาตรฐานใหม่ในการอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข