คุยกับผู้จัดการ สสส. (เดือนตุลาคม 2566)
สวัสดีครับเพื่อนร่วมสร้างสุขทุกคน
สภาพอากาศเปลี่ยนแปลงอย่างมากในช่วงหลายปีมานี้ หน่วยวิจัยในสหภาพยุโรปได้ชี้ว่าอุณหภูมิอากาศพื้นผิวเฉลี่ยรายวัน ทั่วโลกตั้งแต่วันที่ 3-31 ก.ค. ของปีนี้ เป็น 29 วันที่ร้อนที่สุด เป็นประวัติการณ์ โดยวันที่ร้อนที่สุด มีอุณหภูมิเฉลี่ยทั่วโลกสูงถึง 17.08°C ซึ่งสูงกว่าระดับก่อนยุคอุตสาหกรรมเกิน 1.50°C อันเป็น เกณฑ์ที่ระบุไว้ในข้อตกลงปารีส ทำาให้เลขาธิการสหประชาชาติ ออกมาแถลงเตือนว่า “ยุคโลกร้อนสิ้นสุดลงแล้ว ยุคโลกเดือด (Era of global boiling) มาถึงแล้ว” และเรียกร้องให้แต่ละประเทศ ทั่วโลกลงทุนด้านการปรับตัว เพื่อลดผลกระทบของการเปลี่ยนแปลง สภาพภูมิอากาศโดยเฉพาะกลุ่มประเทศอุตสาหกรรมชั้นนำา G20 ซึ่งรับผิดชอบต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจกถึง 80% ของทั่วโลก
โลกเดือดส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตทั้งหมดไม่มียกเว้น ความเปลี่ยนแปลงของดิน ฟ้า อากาศ จะสร้างผลกระทบกว้างขวาง เพราะหมายถึง พืชผลการเกษตร อาหาร ที่อยู่อาศัยของทั้งคน และสัตว์ อากาศที่หายใจเข้าไป น้ำาที่ใช้อุปโภค บริโภคในแต่ละวัน และยังเป็นตัวแปรสำาคัญที่ทำาให้โรคภัยไข้เจ็บ ที่เกิดขึ้นในวันนี้ รุนแรง ลุกลาม ได้รวดเร็วขึ้น กว่าที่ทุกคนจะคาดการณ์ได้ด้วย เช่น โรคอหิวาตกโรค ไข้เลือดออก และอาหารเป็นพิษ
โอกาสในการแก้ปัญหาโลกร้อนยังเปิดอยู่บ้าง หากทุกภาคส่วน ทั้งผู้กำาหนดนโยบาย ภาคธุรกิจและภาคประชาชน ร่วมกันลงมือ ทำาทันทีเป็นองค์รวมในบทบาทของตนเองในประเด็นหลัก คือ การลงทุนด้านเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียน การปกป้องและฟื้นฟู ป่าไม้และระบบนิเวศอื่น ๆ การจำากัดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ในระบบการผลิตอาหาร และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสำาคัญของ มนุษย์ เช่น ลดความต้องการบริโภคลง ปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้ พลังงาน และลดขยะ เป็นต้น เพื่อที่จะสามารถประคองโลกใบนี้ ให้เป็นโลกที่น่าอยู่ของคนรุ่นต่อ ๆ ไป
การสร้างเสริมสุขภาพต้องเข้าร่วมขบวนการประคองโลก ของมนุษยชาติครั้งนี้ด้วย กฎบัตร เจนีวาจากการประชุมการสร้างเสริมสุขภาพโลกครั้งล่าสุดได้ชี้ถึงทิศทางการทำางานสร้างเสริมสุขภาพที่สำคัญในการให้คุณค่าและร่วมดูแลรักษาระบบนิเวศ ของโลก
สสส. ได้ร่วมประสานการพัฒนาในทิศทางนี้ ในแผนการสร้างเสริมสุขภาพต่าง ๆ ที่ดำาเนินงานอยู่ เช่น การลดขยะเมืองและอุตสาหกรรม การลด มลพิษทางอากาศ หรือการสานพลังหน่วยบริหาร และจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการ แข่งขันของประเทศ (บพข.) เดินหน้าสื่อสาร ส่งสัญญาณการท่องเที่ยวแบบใหม่ “คาร์บอน เป็นศูนย์” หวังจุดประกายให้ผู้ประกอบการ นักท่องเที่ยว หันมาท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับ ธรรมชาติ ไม่สร้างคาร์บอน หรือก๊าซเรือนกระจก เพิ่มขึ้นจากกิจกรรมท่องเที่ยว
ในเดือนที่ผ่านมา สสส. ยังมีกิจกรรม ตลาดเขียว ที่ตลาดนัดจตุจักร ซึ่งเป็นพื้นที่ของ คนเมือง ถือเป็นโมเดลต้นแบบระบบอาหารชุมชน ที่เน้นความสำาคัญ “การสร้างผลลัพธ์ทางสุขภาพ อย่างก้าวกระโดด” ตั้งแต่ต้นน้ำคือ “ผู้ผลิต” ไปจนถึงปลายน้ำคือ “ผู้บริโภค” เพื่อสร้าง ระบบนิเวศอาหารปลอดภัยให้เกิดขึ้น
การกู้วิกฤตสิ่งแวดล้อมโลกนั้นเป็นเรื่อง ที่ทุกคน ทุกภาคส่วนต้องช่วยกันโดยถ้วนหน้า เพราะสุขภาวะของโลกใบนี้กำหนดสุขภาวะ ของเราทุกคนในอนาคตนั่นเอง