ควรล้างมือวันละกี่ครั้ง?
ที่มา : มูลนิธิหมอชาวบ้าน
แฟ้มภาพ
โดยปกติเชื้อโรคนั้นจะเข้าทางอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ทางปาก ตา จมูก หู อวัยวะเพศ และผิวหนังที่มีบาดแผล อวัยวะที่สามารถเคลื่อนไหวไปสัมพันธ์กับอวัยวะอื่น ๆ ดังกล่าวได้มากที่สุด คือ มือ ดังนั้น ถ้ามือเปื้อนเชื้อโรค เช่น เปื้อนอุจจาระของคนที่เป็นโรคบิด แล้วเจ้าของมือนั้นหยิบอาหารใส่เข้าปาก ก็เป็นอันเรียบร้อยว่ามีโอกาสติดโรคแน่ถ้ายังไม่มีภูมิต้านทานมาก่อน
ล้างมือแล้วป้องกันโรคอะไรได้บ้าง?
มาลองไล่ดูกัน เริ่มตั้งแต่โรคที่เชื้ออยู่ในอุจจาระ และจะติดต่อได้โดยการกิน เท่านั้น เช่น โรคโปลิโอ (ขาลีบ), โรคตับอักเสบชนิดเอ (ดีซ่าน), โรคบิดทั้งชนิดบิดมีตัว และบิดไม่มีตัว (ถ่ายมีมูกปนเลือด), อหิวาตกโรค, โรคอุจจาระร่วงจากเชื้อนานาชนิด, ไข้ไทฟอยด์, โรคพยาธิ (เช่น พยาธิเส้นด้าย), โรคอาหารเป็นพิษ (จากเชื้อแบคทีเรียชนิดต่าง ๆ) ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีโรคที่เข้าทางตา จมูก ผิวหนังที่มีบาดแผล เช่น ไข้หวัด โรคตาแดง ตากุ้งยิง โรคผิวหนังพุพอง โรคเชื้อราผิวหนัง ฯลฯ มากมายจริง ๆ
ควรจะล้างมือเมื่อไร วันละกี่ครั้ง?
- ล้างทุกครั้งที่ถ่ายอุจจาระ โดยไม่ต้องแบ่งว่าเวลาถ่ายอุจจาระ แล้วจะชำระด้วยกระดาษหรือน้ำหรือวัสดุอื่น ๆ เพราะมีโอกาสที่มือจะปนเปื้อนอุจจาระที่มีเชื้อโรคมากมาย และควรครอบคลุมไปถึงการล้างมือหลังปัสสาวะด้วย
- ล้างมือก่อนหยิบอาหาร หรือของกินเข้าปากตนเองหรือผู้อื่น ยิ่งกินด้วยมือโดยไม่ใช้ช้อน (รวมทั้งไม่ใช้ช้อนกลางด้วย) ยิ่งต้องล้างให้สะอาด เด็กเล็ก ๆ ที่ท้องเสียหลายคน เกิดจากพ่อแม่ หรือพี่เลี้ยงป้อนอาหาร โดยไม่ล้างมือ ในศาสนายิวนั้นมีข้อกำหนดเลยว่าต้องล้างมือก่อนหยิบอาหารเข้าปาก
- ล้างมือก่อนทำอาหาร การระบาดของโรคต่าง ๆ ที่กล่าวมาหลายครั้ง เกิดจากผู้ทำอาหารเพียงคนเดียวที่เป็นโรคและมือของตนเอง ไม่สะอาด เชื้อโรคก็เลยตกลงไปแบ่งตัวในอาหาร ทำให้เกิดคนป่วยเป็นสิบเป็นร้อยตามมา
- ล้างมือทุกครั้งที่ไปสัมผัสกับอุจจาระ ปัสสาวะ ขี้ตา ขี้มูก หนอง ฝี ฯลฯ ของตนเองและผู้อื่น หรือพูดง่ายๆ ว่า ทุกครั้งที่มือไม่สะอาด
จำเป็นต้องใช้สบู่เวลาล้างมือหรือไม่?
ถ้าใช้สบู่ร่วมด้วยก็จะดี เพราะจะล้างได้สะอาดกว่า แต่ถ้าไม่มีสบู่ ลำพังน้ำธรรมดาก็ช่วยให้มือสะอาดพอ มีความจริงที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคอยู่อีกประการคือ โรคจะเกิดต่อเมื่อได้รับเชื้อโรคเข้าไปมากพอ เช่น อาจจะต้องเชื้อโรคเข้าไปหลายสิบล้านตัวจึงจะป่วย การล้างมือนั้นแม้จะไม่ทำให้ปราศจากเชื้อโรคร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่ก็ลดจำนวนเชื้อโรคลงได้มากจนไม่อาจก่อให้เกิดการเจ็บป่วยได้
